KEF LSX is een compact draadloos muzieksysteem met twee luidsprekers waar de gebruiker slechts nog een bron bij nodig heeft. Hoe verhoudt dat zich tot het aanbod van Sonos, sinds jaar en dag de grootste naam in streaming audio?
SonosÂ
Sonos is de Luxaflex van de streaming audio-wereld. Hét niet te missen merk als je praat over snelle en gebruiksvriendelijke toegang tot je digitale muziekbibliotheek thuis of op het wereldwijde web. De streamingkoning uit Santa Barbara heeft aan de wieg gestaan van de drastische veranderingen waarop we de laatste vijftien jaar in huis naar muziek zijn gaan luisteren, en introduceerde op de koop toe een serie draadloze speakers om het plaatje ook aan de hardwarekant af te maken.
Het LSX-systeem biedt eveneens alle gemak en connectiviteit van de draadloze wereld, maar mikt ook op de emotie en details van hoge resolutie stereo. KEF LSX is volledig draadloos, vanaf de bron en tussen de speakers, met AirPlay 2 (vanaf januari) voor Apple multi-room.Â
Het voornaamste nalatenschap van Sonos vinden we nog altijd in het originele idee van het merk, gebaseerd op drie sindsdien ongewijzigde factoren: je hoeft niet langer uit je stoel op te staan om je favoriete muziek af te spelen, ieder denkbaar nummer moet via een snelle en simpele route toegankelijk zijn, en bekabeling behoort tot het verleden. Audiofabrikanten die zich anno nu hebben toegelegd op streaming audio, als voornaamste focus of als onderdeel van een groter pakket, hebben zonder uitzondering een inhaalslag moeten maken op het Amerikaanse bedrijf. Een aantal bekende fabrikanten die daar zonder meer in geslaagd zijn, zijn Dynaudio, Bluesound, Yahama/Yamaha MusicCast en bijvoorbeeld Denon HEOS.
In die laatste categorie van merken vinden we ook KEF, dat inmiddels alweer ruim twee jaar geleden voor een eigen revolutie zorgde door het buitengewoon succesvolle jubileummodel LS50 uit 2012 ook in een actieve variant uit te brengen. Het Engelse merk wist met die LS50W een bewezen hifi-geluid aan streaming te koppelen, en maakte die propositie bovendien toekomstbestendig door eind 2018 met een stevige software-update te komen om zowel het instellen als de bediening te vereenvoudigen en verbeteren.
Laten we echter nog heel even in Santa Barbara blijven. Het moet namelijk absoluut gezegd worden dat het Sonos-systeem enorm gebruiksvriendelijk is. Bediening is kinderspel en aan minstens zoveel doorlopende updates en verbeteringen gebonden als de concurrenten. Maar voor de audiokwaliteit is het systeem afhankelijk van de bestaande hifi-set waar een Connect of Connect:Amp aan toegevoegd wordt, om de simpele reden dat je van de luidsprekers van het merk niet veel meer hoeft te verwachten dan andere draadloze speakers in hetzelfde prijssegment.
Niets ten nadele van de Amerikaanse streaminggigant, want we zijn zeker fan van de hardware die Sonos in de markt zet, van de goed ontvangen Playbar tot de in 2018 verschenen Beam en van de vernieuwde PLAY:5 tot een huidig setje ONE’s.
Daarnaast is het multiroom-verhaal van het merk een serieuze troef, want je kunt heel vlot speakers samenvoegen of muziek verhuizen naar een andere zone als je bijvoorbeeld van de woonkamer naar de keuken gaat. Maar de fabrikant die vooral naam maakt met software – en daarover tot afgelopen zomer jarenlang in rechtszaken verwikkeld was met het moederbedrijf van Denon HEOS – vist evenwel in een wat andere vijver dan DALI Callisto – met 3.600 euro per set voor de vloerstaande 6 C en 2.800 euro voor een paartje 2 C boekenplankspeakers – of KEF LS50W, die voor 2.400 euro pet set over de toonbank gaat.
Dat laatste is de ingenieurs in Maidstone ook niet ontgaan, waardoor ze in het najaar van 2018 met een ‘budget’-variant kwamen die wel de retailprijs doormidden sneed, maar zonder de audiokwaliteiten te halveren. Ineens is ook bij KEF een uniek actief luidsprekersysteem een haalbare kaart voor wie nu met pak-‘m-beet een stereopaartje Sonos 5’s aan de gang gaat. Een beetje zoals Dynaudio dat bijna 7 jaar geleden met XEO deed, dus. Een set LSX’en kost 1.199 euro, waarbij een extra product (een hub, receiver of versterker) niet nodig is. Maar wat krijg je voor die 600 euro per speaker?
KEF Music Integrity Engine
KEF volgt met de LSX in het spoor van de LS50 Wireless, door een groot deel van de verfijnde akoestische engineering ook aan de kleine broer toe te voegen. Je mag daarbij uiteraard rekenen op een versie van KEF’s Uni-Q driver – een innovatie die het stereobeeld radicaal verbetert, waarover later meer – maar ook de geavanceerde Music Integrity Engine van de Britten, een selectie van op maat gemaakte algoritmen voor digitale signaalverwerking die zorgen voor nauwkeurige tijdafstemming en fasecoherentie.Â
Om de beste geluidsweergave uit een multi-driver systeem te verkrijgen, moet het signaal in verschillende componenten opgesplitst worden en naar de driver worden gestuurd die voor die verwerking het beste uitgerust is. Dat wordt uitgevoerd door een netwerk van filters, crossover geheten. Een nadeel van dat proces is dat frequenties ‘out of phase’ kunnen raken, wat wil zeggen dat het geluid van de driver niet langer perfect op tijd is. KEF-ingenieurs hebben een slim stukje DSP of Digital Signal Processing ontwikkeld om dat probleem aan te pakken. De Music Integrity Engine past een correctie toe, zodat alle audio de speaker op het juiste moment verlaat. Het ritme wordt strakker en het geluidsbeeld helderder. Het resultaat, in combinatie met de Uni-Q array, is een weergave die grootser is dan de omvang van de speakers doet vermoeden. Wat we inmiddels gewend zijn van de LS-serie, eigenlijk.
Versterking en Uni-Q
Aan de binnenkant vinden we onder meer 2 x 30Watt en 2 x 70Watt klasse-D versterkers, want de LSX behoudt dezelfde filosofie als de LS50 Wireless en maakt daarom gebruik van één versterker voor elke driver – twee versterkers van in totaal 100W in elke luidspreker die een nieuwe incarnatie van KEF’s legendarische Uni-Q driver aansturen.
De LSX’s dankt zijn audioprestaties aan die nieuwe 4" Uni-Q driver array, een kenmerkende KEF-technologie die in de laatste 30 jaar door is ontwikkeld. Door een nauwkeurige positionering van de drivers komen alle frequenties uit hetzelfde punt in de ruimte. Dat wordt een puntbron genoemd, die op dezelfde manier werkt als de menselijke stem. Daarnaast wordt de midrange driver gekenmerkt door ribbelvorming die de conus versterkt voor een zuiverder, natuurlijker geluid. Het effect is een indrukwekkende spreiding van het audiobeeld, en geen kleine sweet spot die je gegeven de afmetingen zou verwachten.
Connectiviteit
KEF LSX biedt connectiviteit met onder meer Apple Music (vanaf januari via AirPlay 2) en TIDAL en heeft via DLNA ook toegang tot muziek die is opgeslagen op een netwerk-server of pc. Daarnaast is er voorzien in Bluetooth 4.2-connectiviteit.
Het actieve systeem kan binnen enkele minuten worden ingesteld met behulp van de Control-app van KEF, die ook feature- en firmware updates beheert via over-the-air downloads. Voor de echte leek is het even uitzoeken wat de instellingen precies met het geluid doen, wat misschien in eerste instantie wat lastig is, maar het is een goede manier om te leren hoe je bijvoorbeeld middels een equalizer de audioweergave in een ruimte kunt beïnvloeden.
Draadloze verbinding tussen de speakers ondersteunt 48kHz/24-bit, terwijl een optionele bekabelde verbinding 96kHz/24-bit faciliteert. Voor bronbestanden is er ondersteuning tot 192kHz/24-bit.
KEF Stream
Wat we al wisten van de LS50W-update, geldt ook voor de LSX: KEF hecht ook waarde aan bediening en gebruiksgemak. De Stream-app laat je streaming muziekdiensten of de bronnen uit het netwerk selecteren en bedienen. KEF Stream is strak vormgegeven, werkt soepel en biedt een goed overzicht van al je media.
Je gebruikt deze app overigens met name wanneer je muziek van Tidal of een eigen DLNA-server afspeelt. Gebruik je Spotify of Apple Music, dan kom je toch snel in de Spotify-app respectievelijk AirPlay terecht en kies je hier de LSX om de muziek op af te spelen. Het is een toegangspoort tot content, maar dus met name voor diegenen die muziek vanaf een eigen server willen weergeven.
Slotsom
Het is lastig de laagdrempelige streaming audio-mogelijkheden van een grootmacht als Sonos af te zetten tegen de veel meer niche producten van high-end hifi-fabrikanten, al is het maar vanwege het verschil in prijs en doelgroep. Het feit dat KEF LSX met het prijspunt van zijn jongste actieve luidsprekersysteem in de Sonosvijver vist, maakt dat echter een stuk gemakkelijker. Zeker omdat het merk erin geslaagd is de belangrijkste mogelijkheden en een aanzienlijk aantal pluspunten uit de vermaarde LS50W kleiner en toegankelijker te verpakken. Het KEF LSX-systeem is volgens ons in zijn prijsklasse het alles-in-één hifi-systeem om te verslaan, zoals ook in onze uitgebreide review valt te lezen.