De Anti-Mode X4 is een Fins antwoord op een van de grootste maar nog altijd vaak onderkende problemen bij muziekweergave: de invloed van de ruimte. Deze veelzijdige DAC/voorversterker komt met een eigen kamercorrectiefunctie die goed werkt en toch niet complex is.
Je komt thuis met fraaie nieuwe speakers, maar als na het opstellen trots op play drukt, mis je veel van wat je in de winkel wèl hoorde. Waar is die snedige bas naartoe? En waarom hoor je nu amper die fijne details in het pianospel? Ligt het aan jou? Neen, wellicht heb je zoals veel mensen te kampen met een kamerakoestiek die de weergave beïnvloedt. Door de vorm en inrichting van de kamer én de plaatsing van je speakers in de ruimte kunnen allerlei akoestische effecten optreden die de klankervaring danig veranderen. Soms is het subtiel, soms is het zeer ingrijpend.
Dspeaker Anti-Mode X4
De Anti-Mode X4 van het Finse Dspeaker is geen alledaags audiotoestel, want dit apparaat belooft die ongewenste invloeden van de ruimte weg te werken. Het grote uithangbord is de kamercorrectiefunctie, die je kunt toepassen op alle aangesloten bronnen. Je zou het kunnen zien als een handig kastje dat je – bijvoorbeeld – tussen je cd-speler of streamer en je versterker plaatst. Handig, want door die kamercorrectie wordt de nefaste invloed van je kamer verwijderd zodat je muziek gepresenteerd krijgt zoals het hoort. Je hoort de bron en je systeem, maar pakweg niet de aangedikte basfrequenties die voortvloeien uit de vorm van je woonkamer.
Maar de X4 is meer dan dat. Het toestel is in feite een volledige voorversterker met een eigen DAC en volumeregeling. Het kan dus perfect een eindtrap voeden via een analoge aansluiting. Wil je toch liever de DA-conversie van je eigen DAC of geïntegreerde versterker gebruiken? Dat kan, want de Anti-Mode X4 bezit ook digitale outputs. Je kunt de X4 ook inzetten puur voor de bassmanagement, wat in een complexere thuisbioscoop interessant kan zijn. Het mag dus een stereo-oplossing zijn, het kan ook puur voor het beheer van een of twee subwoofers dienen. Boeiend!
Alsof dat allemaal niet voldoende zou zijn, is de Anti-Mode X4 ook een head-fi-oplossing. Een gewone DAC/hoofdtelefoonversterker bieden zou te makkelijk zijn en dus gaat DSpeaker nog een stapje verder. De X4 biedt ook Headspace, een eigen crossover-functie die hoofdtelefoons meer als speakers moet doen klinken.
De Anti-Mode X4 positioneert zich als een high-endoplossing, wat zich weerspiegelt in vele mogelijkheden en een prijskaartje van circa 4.400 euro. Het is geen low-costoplossing dus, maar wel een die belooft de weergave van je muzieksysteem wezenlijk te verbeteren. Aangezien we geloven dat akoestische problemen in doorsnee luisterruimtes oplossen inderdaad vaak een grotere impact hebben op de geluidskwaliteit dan het aanbrengen van veel andere audiotweaks, zijn we dus heel benieuwd naar wat de X4 juist te bieden heeft.
Veelkunner op akoestisch gebied
De Anti-Mode X4 is het laatste toestel van DSpeaker, een Fins bedrijf dat reeds ongeveer een decennium lang toestellen op de markt brengt die kamercorrectie bieden. De kern van hun producten wordt gevormd door eigen software, niet een oplossing zoals Dirac of Audyssey die elders werd ingekocht. Dat is wel bijzonder, omdat dit soort software maken niet eenvoudig is.
Het interessante aan de Dspeaker-filosofie is dat de Finnen kamercorrectie eenvoudig wil maken. In die zin is hun aanpak gelijkend op die van Anthem met ARC: ze willen kamerproblemen zo effectief mogelijk aanpakken met spitstechnologie, maar zonder het té moeilijk te maken voor de gebruiker. Wie bijvoorbeeld ooit met Dirac aan de slag ging, weet dat je met deze oplossing heel veel kunt corrigeren – maar dat de drempel wel erg hoog ligt. Je moet de vele vereiste metingen goed uitvoeren én de resultaten kunnen interpreteren. Zelfs met de vernieuwde, gebruiksvriendelijke Dirac Live-software blijft het best wel een moeilijkere klus. Bij de X4 is het meten en creëren van een filter dat je specifieke kamerproblemen aanpakt vrijwel automatisch. Buiten de microfoon opstellen en op een paar knoppen drukken moet je verder niets doen. Tegelijkertijd kan de meer onderlegde muziekliefhebber wel zelf dieper ingrijpen op wat de Anti-Mode X4 doet, als hij of zij dat wenst. Ook biedt het toestel ondersteuning voor meerdere profielen. Zo kun je een andere correctie activeren bij muziek dan bij het bekijken van een film.
DSpeaker maakt zich sterk dat de sleutel tot een effectieve kamercorrectie ligt in het zeer nauwkeurig bepalen en compenseren van room modes. Zelfs er een 1 Hz naast zitten kan een resonerende basfrequentie net kunnen verergeren in plaats van afzwakken, luidt het. De benodige resolutie om dat te doen zou de X4 bieden.
Nog een pluspunt, specifiek voor de Nederlanders en Belgen: de interface van de Anti-Mode is volledig in het Nederlands vertaald, net als de handleiding. Dat kom je niet altijd tegen, maar is wel een goede zaak. Hoewel de Anti-Mode X4 gebruiksvriendelijk is bedoeld, is een streepje uitleg toch onmisbaar. Zeker als je van de meer gevorderde functies gebruik wil maken.
Ook voor subwoofers
De X4 is bovendien gemaakt om de integratie van speakers en subwoofer(s) makkelijk te maken. Dat doet het heel direct, door meerdere outputs te geven die simultaan actief zijn zodat je direct van het DSpeaker-toestel tegelijkertijd naar de versterker met speakers én naar een subwoofer kunt gaan. Hoewel niet elke muziekliefhebber voorstander is van speakers aangevuld met subwoofers, is dit echt niet enkel relevant voor thuisbioscoopscenario’s. Er zijn heus genoeg hifi-speakers die met een goed geïntegreerde subwoofer veel betere weergevers worden. De nadruk ligt natuurlijk op ‘goed integreren’, wat vaak moeilijker is dan het lijkt. De X4 kan dit echter voor je regelen.
De X4 wordt in de eerste plaats gepositioneerd als hifi-oplossing, maar door het uitgebreide subwoofer-gedeelte is dit toestel ook interessant voor betere thuisbioscopen. Je zou het ook puur kunnen gebruiken om het beheer en de kamercorrectie uit te voeren voor de .1 of .2 in een surroundopstelling, dus een of twee subwoofers. Aangezien veel room modes net plaatsvinden bij frequenties die door subs worden uitgestuurd is dat best interessant. Het is natuurlijk wél zo dat in een betere surroundopstelling je wellicht wel werkt met een processor of receiver met zijn eigen kalibratiesoftware.
De Anti-Mode X4 is beschikbaar in het zwart of zilver, zodat je het beter kunt doen matchen met je andere componenten. Qua afwerking ziet het er prima uit, met een voorkant geconstrueerd uit een fijn afgewerkt metaal en met een groot kleurenscherm in het midden.
Eenvoudig maar ook ingrijpend
Het idee achter de Anti-Mode is dus dat iets lastigs – de akoestiek corrigeren – voor je gemakkelijk wordt gemaakt. Zoals we zagen kun je ook zelf ingrijpen, maar eerst willen we horen wat de volledig geautomatiseerde aanpak oplevert. Dus steken we de meegeleverde microfoon in en voeren we een meting uit, en gaan we aan het luisteren. Een handigheid is dat de meegeleverde remote een knopje heeft die de aangebrachte correctie kan uitschakelen; opnieuw lang drukken activeert de filter weer. Het laat je heel eenvoudig het verschil horen, en dat is wel heel nuttig. De rest van het systeem dat we gebruiken is redelijk bereikbare hifi: een Auralic Aries LE (met filter op de voeding) die we als streamer gebruiken en via USB verbonden is met de X4, die op zijn beurt gebalanceerd is aangesloten op een Hegel Röst met KEF R3-standmounts. Op de Auralic na krijgt alles zijn voeding van een Isotek Smart Power Delta die we ook op test hebben.
Bij het meten signaleerde de Anti-Mode zes akoestische problemen in de (akoestisch maar matig aangepakte) testruimte, waaronder een lastige room mode die inderdaad een merkbare boominess of luidere, wollige bassen geeft. Het is een probleem waar we ons bewust van zijn. Het is iets dat je meteen merkt als je luistert naar technopop zoals ‘Enjoy the Silence’ van Depeche Mode (cd-kwaliteit ALAC) of Americana/folk van Valerie June of ‘The Order of Time’ (lossless via Qobuz). Wat bij deze twee heel uiteenlopende tracks meteen opvalt als we schakelen van filter aan naar filter uit, en terug, is de sterk toegenomen strakheid in het laag (wat bij het Depeche Mode-liedje alles beter in het gelid laat lopen) als de veel bredere en gedetailleerde soundstage. Met de filter ingeschakeld springen het handgeklap en de mannelijke backing vocals op het rockende ‘Shakedown’ van Valerie June veel meer uit track, waardoor het veel meer live opgenomen lijkt te zijn. Dat overheersend gevoel dat er veel meer definitie en detail zit in de muziek, met een betere scheiding van instrumenten, is er ook als we luisteren naar het prachtige ‘The Women of Ireland’ van The Chieftains, een ode aan vurige vrouwen die je misschien ook kent van Stanley Kubricks ‘Barry Lyndon’.
Gegegeven dat we op dit punt niet veel meer hebben gedaan dan de speakers juist opstellen en een meting doorvoeren – iets dat niet meer dan tien minuten duurde – vinden we dat we naar een heel mooi resultaat luisteren. We zijn zeker dat we iets gelijkaardig zouden krijgen met een Dirac-correctie, maar dat we dan langer bezig zouden zijn.
Het ‘geheim’ van de Anti-Mode X4 is volgens de fabrikant dat het digitale verwerkingsgedeelte veel rekenkracht aan boord heeft waardoor er nauwkeurige filters kunnen ontworpen worden en dat handmatige aanpassingen achteraf probleemloos mee verwerkt kunnen worden. Want achteraf zaken aanpassen, dat kan ook.
Meer kan
Waarom zou je dan toch zelf ingrijpen op wat de X4 doet? Het hoeft inderdaad niet, maar kan toch interessant zijn om te doen. Voor een stuk omdat akoestische problemen vaak storend zijn in het lagere frequentiebereik, en dat je niet per se iets boven pakweg 500 Hz gecorrigeerd wil zien. Als je nog hogere frequenties laat aanpassen, kan de klank van een speaker toch aardig veranderen. Het is niet altijd zo, maar mogelijk haal je dan net het karakter weg dat de reden was om die ene bepaalde luidspreker te kiezen. Of misschien wil je toch bepaalde zaken wat meer benadrukken, gewoon omdat je dat mooier vindt.
De menu’s van de Anti-Mode geven je heel wat mogelijkheden om zelf te tweaken. Je kunt bijvoorbeeld de werking van de software begrenzen op een bepaalde frequentie. Maar je kunt ook zelf via een grafische equalizer op het scherm van de X4 bepaalde frequenties boosten of onderdrukken. Dat gaat verrassend goed, gegeven dat je via een simpele remote of de draai/drukknop op de voorkant moet werken. Op het klein schermpje wordt het volledige frequentiebereik getoond en kun je verrassend fijnmazig een frequentie kiezen en het niveau aanpassen. Hoe ‘breed’ die aanpassing over alle frequenties heen ingrijpt, stel je in via de Q-factor. Hoe lager het Q-cijfer, hoe breder de basis van de piek, hoe hoger Q is, hoe smaller en steiler de piek toont. Je kunt ook aan de uiteinden het frequentiebereik een ‘shelf’ instellen, zeg maar een bergflank in plaats van een piek. Het schermpje heeft een resolutie die hoog genoeg is om een curve goed voor te stellen, maar op dit punt ga je wellicht wel wat dichter bij het toestel kunnen zitten. Met onze ogen is niets mis, maar op 3 meter afstand kun je dit deel van het menu moeilijk aflezen. De rest van de interface is overigens wel altijd goed te lezen vanuit onze luisterstoel.
De Anti-Mode X4 biedt veel meer opties voor de gevorderde gebruiker dan je zou denken. Er is net een goede balans: je kunt veel, maar het blijft bevattelijk. Een grote troef blijven de profielen: als je het resultaat van een kamercorrectie kopieert naar een nieuw profiel, kun je op dat tweede profiel dan verdere eigen aanpassingen doorvoeren. Daarna kun je rustig gaan zitten en met je favoriete muziek met een druk op de knop op de fraaie remote profielen vergelijken. Echt heel handig.
Het lijkt de evidentie zelf dat je deze diepere aanpassingen zou uitvoeren op een groot scherm van je smartphone of tablet, en dan zou doorsturen naar de X4. Het leek ons al gek dat Dspeakers hier zelf niet aan gedacht zou hebben en wat blijkt: er is inderdaad een app die op punt staat uitgebracht te worden die over Bluetooth verbindt. De app hebben we niet getest, maar wel enkele screenshots bekeken. Zo te zien biedt het de mogelijkheden van de menu’s die je rechtstreeks op de toestel zelf kunt bedienen. Deze ‘missing link’ zit er dus aan te komen, oef!
Vooralsnog is er niet een app voor de laptop zoals bij Dirac (waar het meten sowieso eerst via een pc of mobiel apparaat verloopt) die heel fijnmazige aanpassingen makkelijk maakt. De keerzijde is wel dat de Dirac Live-app moeilijker te gebruiken is.
Ook een head-fi-oplossing
Er zit veel technologie gericht op speakers in de X4. Het is dan ook verrassend dat Dspeaker dit toestel eveneens heeft voorzien van een betere hoofdtelefoonversterker. De kamercorrectiefunctie speelt dan uiteraard niet mee, maar de Anti-Mode X4 biedt de luisteraar wel een binaurale functie om muziek via een koptelefoon een meer natuurlijke, minder vermoeiende weergave te schenken. Headspace, noemen de Finnen het. Het concept is niet nieuw, want er zijn wel meer head-fi-oplossingen die iets gelijkaardig bieden en je kunt ook via bepaalde software (incluis Roon) hoofdtelefoons min of meer doen klinken als speakers. Het onderliggende concept is precies dat: aangezien hoofdtelefoons elk oor maar een deel van een stereobeeld bieden, terwijl speakers wél geluid uit beide kanalen naar beide oren brengt, ervaren sommige mensen bepaalde opnames als vermoeiend. Daarom zal een crossfeed-functie audio uit het linkerkanaal vermengen met het signaal dat naar het rechteroor van je hoofdtelefoon gaat, en omgekeerd. Het verhaal is iets complexer dan dat, want er komen wel wat variabelen aan te pas (zo bereikt bij speakers het geluid uit de rechterspeaker je linkeroor iets later, bijvoorbeeld).
Zoals bij het gebruik van luidsprekers geeft de Anti-Mode X4 je twee mogelijkheden wanneer je een hoofdtelefoon insteekt: je luistert gewoon met de Headspace-functie ingeschakeld of je gaat een stap verder en past de klank nog verder aan je smaak aan. Ook hier kun je meerdere profielen creëren (H en P), wat bij koptelefoons nog meer steekhoudt. De kans dat je meerdere hoofdtelefoons in huis hebt is tamelijk groot als je geïnteresseerd bent in head-fi.
De Headspace-functie zelf kun je qua intensiteit instellen, wat zeker iets is om te proberen. Bij bepaalde pop-tracks zorgde de functie op de hoogste stand naar ons gevoel voor wat vervorming in het laag. Daarnaast kun je via de Klankregeling-optie een bas of treble tilt (een shelf filter in het laag of het hoog) instellen, wat een eenvoudige en effectieve manier is om een hoofdtelefoon een andere tuning te geven.
Conclusie
De Anti-Mode X4 vinden we een zeer waardevolle toevoeging aan een beter hifi-systeem met speakers. Ja, die mening hebben we natuurlijk omdat we de impact van akoestiek op de muziekweergave extreem hoog inschatten. Gebruik je het apparaat als geautomatiseerde oplossing voor akoestische problemen, dan krijg je al meteen een heel mooie verbetering. Het boeiende is dat X4 ook meer kan betekenen voor mensen die zelf dieper duiken in signaalcorrectie of die subwoofers willen integreren. Dat je hierbij heel makkelijk kunt vergelijken tussen meerdere filters (of zoals hier heet: profielen) maakt het zelf aanpassen op gehoor weer heel makkelijk. De missing link in dit verhaal is ongetwijfeld een app die metingen en handmatige aanpassingen eenvoudiger zou maken. Via de remote en het schermpje werken lukt wel, maar op een groter tablet-scherm zou het comfortabeler werken zijn. Gelukkig is dat iets dat Dspeaker gesnapt heeft, en binnenkort zou die app er al zijn.
De Anti-Mode X4 is wel een high-end apparaat bedoeld voor audiofielen die graag met aparte componenten werken. Je past het dus in een audiosysteem in en het kan geen (streaming)bronrol spelen. Misschien heeft het voor wat jij nodig hebt gewoon teveel aan boord. Langs de andere kant kan is de X4 dankzij die kamercorrectie wél een superflexibele DAC/voorversterker geworden die meer in zijn mars heeft dan doorsnee toestellen. Een veelzijdig ding, dit!
Dspeaker Anti-Mode X4
4.099 euro | www.anti-mode.info
Beoordeling 4,5 op 5
