De hip-dac van iFi Audio is een mobiele DAC/versterker die alles aan boord heeft om je hoofdtelefoon of oortjes in hoge kwaliteit aan te sturen. Doelgroep van dit betaalbaar toestel: mensen die onderweg of aan hun computer meer willen genieten van hun muziek, zonder extreem veel geld uit te geven.
Je houdt van muziek en luistert vooral via je smartphone of je laptop. Het is zo leuk dat je er zelfs een betere hoofdtelefoon voor hebt aangekocht. Prima…maar toch klinkt het niet helemaal zo goed als je verwacht had. Waarom is dit? De kans is reëel dat je koptelefoon te veel eist van de beperkte DAC en hoofdtelefoonversterker in je mobiel toestel. Die is weliswaar ontworpen om goed geluid te bieden, maar wel rekening houden met bepaalde prioriteiten. Een laag stroomverbruik bijvoorbeeld en de integratie in een heel klein moederbord, dicht bij antennes, displays en andere chips.
Een relatief makkelijke oplossing hiervoor is gebruik maken van een DAC/hoofdtelefoonversterker. We hebben het dan niet over een DAC op bureau- of hifi-formaat, maar een compacter model die je recht in de USB-poort van je smartphone of laptop steekt. Ja,ja, de Lightning-poort mag ook, iPhone-bezitters. Er zijn heel wat toestellen beschikbaar die aan deze beschrijving beantwoorden, de Hip-DAC die we hier bekijken is een van de nieuwere. Het bezit precies de eigenschappen die mobiele luisteraars of mensen die gewoon iets compact zoeken voor aan de computer nodig hebben: het is klein, alles behalve complex en bezit een accu zodat je ook in de trein kunt blijven luisteren. Ook mooi meegenomen is het prijskaartje van circa 165 euro.
Zit je aan de drank?
iFi Audio maakt ook duurdere producten (zoals de iDSD Pro bijvoorbeeld), toch is het vooral bekend als een merk dat veel biedt voor weinig geld. De hip-dac past perfect bij dat budgetvriendelijk imago. En toch, als je dit 165-euro kostende apparaat uit de doos haalt, ga je wellicht denken: “Dit bezit wel veel klasse”. De grotendeels metalen behuizing met afgeronde hoeken is in een modieus blauw geanodiseerd, wat samen met de koperkleurige volumeknop voor een zeer luxueuze uitstraling zorgt. In je hand blijft dat gevoel bestaan, want het komt gewoon oerdegelijk en chique over. De xDSD en xCan uit golvend en glanzend metaal vonden we ook al knap, maar de hip-dac is net iets tijdlozer en minder flashy.
Vooraan op de DAC vind je nog twee knopjes: eentje om xBass te activeren, een analoge functie die iFi Audio vaker inbouwt en die zorgt dat bassen opgetild worden, en een PowerMatch-knop die een boost geeft als je een veeleisende hoofdtelefoon aansluit. De iets te subtiele lichtjes rond de volumeknop? Die geven aan hoeveel batterijlading er nog rest.
De vorm van het 10 x 7 x 1,4 cm-grote toestel ontlokte bij een kennis wel de vraag: “Kun je het vullen met sterke drank?”. Vanuit een bepaalde hoek gezien en dankzij die volumeknop heeft het wel iets weg van een heupflesje dat old-school alcoholisten nodig hebben om de dag door te komen. Overigens denken we wel dat iFi Audio zelf die link gelegd heeft. De naam hip-dac lijkt ons net te suggestief om anders te zijn. Als je de hip-dac bovenhaalt op kantoor en je collega’s bezorgd kijken, dan weet je dus waarom. Proost!
Blik op de toekomst
De hip-dac is ontworpen als eenvoudig te gebruiken DAC/hoofdtelefoonversterker die je aan een smartphone, tablet of laptop kunt hangen. iFi Audio blikt daarbij vooruit, want de hip-dac is uitgerust met USB 3.0 en in de doos zit een korte USB-C kabel die je nodig hebt om te verbinden met nieuwere toestellen. Bezit je een pc met oudere USB 2.0, dan gebruik je de tweede meegeleverde kabel met aan een zijde een mannelijke USB-stekker (type A) en aan de andere zijde een vrouwelijke USB-A-connector bezit. In andere gevallen is een bijkomende kabelaankoop noodzakelijk. Heb je een iPhone of iPad bijvoorbeeld, dan heb je een kabel nodig die een vrouwelijke USB omzet naar een Lightning-connector. Bij Apple draagt zoiets de naam ‘Lightning-naar-USB-camera-adapter’ en krijg je in handen voor de toch wel royale som van 35 euro. Is je Android-toestel een ouder apparaat met een micro-USB-aansluiting, dan ga je een OTG-adapter op de kop moeten tikken om de USB-A-stekker om te vormen tot zo’n trapeziumvormige USB-stekkertje.
Omdat adapters en verloopkabels toch gedoe zijn en op langer termijn vaak kwetsbaar blijken, raden we liever aan om een gepaste kabel aan te schaffen. Je vindt dergelijke OTG-kabels overal bij webwinkels en dealers, maar iFi Audio verkoopt ook mooi afgewerkte kabeltjes die niet bijzonder duur zijn.
Opletten bij Android
In de meeste gevallen zal je mobiel toestel automatisch audio naar de hip-dac sturen, en moet je geen instellingen aanpassen. Bij macOS is geen driver vereist, bij een Windows-machine kan dat nodig zijn als je hi-resaudio wil beluisteren. Onze ervaring met iOS- en recente Android-toestellen is dat ze ook automatisch het geluid naar de hip-dac sturen als je het toestel verbindt. In het geval van Android is het geven van garanties wel net iets moeilijk, vanwege het gefragmenteerde landschap aan Android-versies en -implementaties. Het Google-besturingssysteem wordt altijd bijna altijd door smartphonefabrikanten aangepast en getweakt, waardoor het altijd kan dat er iets niet werkt. Onze kleine steekproef omvatte de Huawei P30 Pro, LG G8X en Samsung Galaxy S20, en met die toestellen werkte de iFi Audio-DAC wel meteen mee. Dat zijn natuurlijk telefoons met heel recente versies van Android die meer geoptimaliseerd zijn voor audio over USB.
Als je hi-resmateriaal wil beluisteren in de oorspronkelijke kwaliteit, moet je opletten: Android zal bijna altijd hi-res-tracks intern downsamplen naar cd-kwaliteit, ongeacht de eigenschappen van de DAC die je via USB aansluit. Maar met de juiste app wordt die beperking omzeild. We gebruiken bijvoorbeeld USB Audio Player Pro, maar er zijn nog anderen. USB Player Pro heeft het voordeel dat je ook muziek afkomstig van Qobuz en Tidal kan beluisteren. Of je kunt je telefoon als DLNA-speler instellen, zodat hi-resbestanden vanop een NAS te beluisteren zijn.
Over hi-res gesproken: de kern van de hip-dac is een Burr-Brown DSD1793-chip van Texas Instruments. iFi Audio kiest wel vaker voor DA-converters van die fabrikant, en dezelfde True Native-chipset zit ook in de 2.000 euro plus iDSD DAC. Dankzij de DSD1793 kan de DAC PCM-streams tot 32-bit/384 kHz en DSD256 aan, en zelfs meer met gepaste firmware (zie verder). De analoge output stuurt deze DAC-chip naar twee opamps die iFi Audio zelf ontwikkelde, wat ze ook deden voor de klok die alles aanstuurt. De hip-dac is een klein doosje, maar er zit verdomd veel in. Zoals we gewend zijn van het merk, eigenlijk.
Veel features
De hip-dac is eenvoudig te gebruiken toestel met een duidelijke missie. Tegelijkertijd is het heel typisch voor iFi Audio dat deze DAC zaken biedt die enkel de echte audiofiel of headfi’er zal aanspreken. Dat merk je onder meer aan de aansluitingen. Naast een 3,5-mm jackuitgang is er eveneens een 4,4-mm gebalanceerde hoofdtelefoonaansluiting. Dat is een standaard die nog niet zo bekend is buiten (Aziatische) head-fi-kringen, maar die aan een opmars bezig is nadat Sony en Sennheiser zich er achter gooiden. De keuze voor 4,4-mm, zegt iFi Audio, is gemaakt omdat de alternatieven (zoals XLR of twee 6,3-mm jacks) te groot zijn voor een mobiel toestel, te onbekend (3,5-mm met vijf ringen) of te fragiel (2,5-mm, zoals sommige high-end IEM’s gebruiken). Overigens kan die 3,5-mm hoofdtelefoonpoort op twee manieren gebruikt worden. Doorsnee hoofdtelefoons en oortjes verbinden singled-ended (lees: zoals meestal), koptelefoons met een gebalanceerde stekker werken via deze poort ook in een S-Balanced-modus die eigen is aan iFi Audio. De Britten zijn overigens grote fan van gebalanceerde aansluitingen, ook voor in-ears. Via een gebalanceerde connectie beloven ze een 32-Ohm hoofdtelefoon 400 mW aan te leveren, via ongebalanceerde wijze 280 mW.
Het schizofrene aan iFi Audio-producten – en dat bedoelen we echt als een compliment – is dat ze vaak mikken op een mainstream-publiek én toch ook lonken naar audiofielen. Wie bijvoorbeeld meer wil experimenteren met de hip-dac kan andere firmware installeren om de digitale GTO-filter die het bedrijf ontwikkelde, aanvankelijk voor de toestellen van zusterbedrijf AMR, daarna voor de high-end iDSD DAC. Er zijn nog andere firmwares beschikbaar om bepaalde zaken mogelijk te maken, zoals het afspelen van hi-res in de hoogste kwaliten (zoals DSD512) ten nadele van MQA-playbackfunctionaliteit. Voor de doorsnee muziekliefhebber allemaal niet zo belangrijk, maar voor de hifi-knutselaar leuk om mee te spelen.
Daag de draak uit
Het is niet de bedoeling om in deze review een tweekamp met die andere populaire mobiele DAC op te zetten. We hebben het uiteraard over de AudioQuest DragonFly. Maar heel wat mensen die geïnteresseerd in een manier om meer uit hun hoofdtelefoon te halen, zullen vast twijfelen tussen deze iFi Audio en AudioQuests DragonFly-reeks. Qua prijs liggen ze niet enorm van elkaar af.
Dus halen we er toch even de DragonFly Cobalt bij om te onderzoeken wat hun respectievelijke sterktes zijn. Wel moeten we een aantal belangrijke verschillen aanduiden, want beide toestellen hebben een heel andere designfilosofie. Over stroom bijvoorbeeld. AudioQuests DAC voedt zichzelf met de accu van je mobiel toestel. De Cobalt is daarbij behoorlijk zuinig, maar het heeft wel een impact. De hip-dac heeft een eigen batterij.
Je kan ook niet ontkennen dat AudioQuest met de DragonFly een zeer compacte oplossing heeft bedacht. Eigenlijk is het niet groter dan een USB-stick. Dat maakt het zeer handig om mee te nemen als je het niet gebruikt – stop het gewoon in je jaszak – én het is praktisch als je besluit onderweg naar muziek te luisteren. Ook qua kabels is het heel efficiënt ontworpen. Bij een laptop met een USB A-poort steek je de AudioQuest-DAC net als een USB-staafje in. Bij gebruik onderweg ben je natuurlijk altijd gewaar dat er iets aan je smartphone of tablet hangt, maar de DragonFly is zo compact dat het niet hinderlijk overkomt. Bij de hip-dac moet je al een oplossing zoeken om het praktisch te maken. Het is te groot en net iets te zwaar om zomaar los aan je smartphone te laten bengelen. Mobiele head-fi’ers durven voor dergelijke combinaties rubberen banden te gebruiken om de DAC aan de telefoon vast te hangen. Tja, wat je dan krijgt is wel bruikbaar, maar het is ook wel een beetje lomp. Om eerlijk te zijn moeten we wel zeggen dat iFi Audio zelf de hip-dac net iets meer positioneert als een accessoire voor een laptop. En daarvoor is die heupflesvorm wel heel goed geschikt.
De DragonFly is een zeer eenvoudig te gebruiken toestel. Insteken en luisteren, en het volume bedien je via de knoppen van je smartphone. In een app zoals USB Player moet je aanvinken dat je het mobiele toestel de volumeregeling wil laten doen, anders krijg je uit je DAC muziek aan maximale volume. Denk daarbij aan een van de wetten van de head-fi: als je nieuwe apparaten in gebruik neemt, start dan altijd muziek vooraleer je oortjes in te steken of je hoofdtelefoon op je oren te plaatsen. De hip-dac heeft wel een eigen (analoge) volumeregeling én een aantal functies en knoppen extra. Is dat goed, is dat slecht? Het hangt van je gebruik af. Steek je de hip-dac bijvoorbeeld in je zak, dan kun je makkelijk het volume per ongeluk veranderen. Als je in de Starbucks via je laptop zit te luisteren is die draaiknop dan weer net iets praktischer.
Voor de meer audiofielere luisteraar: de DragonFly Cobalt wordt herkend door Roon en heeft MQA-ondersteuning. Zelf liggen we van dat laatste niet zo wakker, maar voor de liefhebbers is het wel belangrijk. iFi Audio van zijn kant lijkt een moeilijke relatie met Roon te hebben en daarom is de hip-dac niet Roon-gecertifieerd, maar hun apparaat werkt wel samen met de software. De Britten zijn trouwens wel fan van MQA en hebben er een geoptimaliseerde firmware voor bedacht.
Klankmatig is er toch ook wel wat verschil tussen de Audioquest en iFi Audio. De DragonFly Cobalt neigt met zijn ESS-chip iets meer naar het analytische en detailrijker, de hip-dac is dan weer wat warmer en lijkt bij veeleisende hoofdtelefoons iets meer slagkracht te bezitten. Maar beide presteren verbazend goed als we een uitdagende koptelefoon als de Sennheiser HD 650 (150 Ohm) aansluiten. Met een goede desktop-versterker bloeit deze betaalbare klassieker helemaal open, maar zelfs met de AudioQuest en de iFi Audio klinkt de HD 650 verrassend ok. Eigenlijk is het straf dat deze twee zeer kleine en betaalbare producten het zo goed doen.
Gewenning
Een toestel als de hip-dac vraagt een kleine aanpassing qua gedrag. Als je via je smartphone naar muziek wil luisteren steek je niet zomaar je oortjes in, maar haal je dit kastje boven. Tijdens het pendelen moet je daar echt wel aan denken, maar werkend aan een computer of laptop wordt het wel heel snel een vaste gewoonte. Toen we begonnen te testen, hadden we onze bedenkingen over iFi Audio’s keuze voor een accu die apart opgeladen werd. Je kunt het al inbeelden: je wil even naar muziek luisteren en dan blijkt de batterij leeg. In de praktijk bleek dat zelden een probleem, vooral omdat de accucapaciteit van de iFi Audio echt heel groot is. Een hele werkdag continu luisteren is heel haalbaar.
De hip-dac hebben we bij het testen meestal met een Huawei P30 Pro verbonden, maar soms ook met een Apple Macbook of een iPad Pro. Bij geen van die toestellen was er een echt probleem om de DAC te gebruiken, het werkte gewoon. Uiteraard kun je bij een Android-toestel heel diep duiken in instellingen in een app zoals USB Player Pro, maar dat hoeft niet per se. Aan hoofdtelefoonzijde kozen we doorgaans voor de AKG N5005, heel goede maar dure in-ears, en de veel bereikbaarder FiiO FA7-oortjes. Zeker met die laatste konden we meteen horen dat de hoofdtelefoonuitgang van de hip-dac stil genoeg is voor gevoelige in-ears. Geen gezoem of gebrom te bespeuren, en dat is niet het geval. Onze veel duurdere Chord Mojo bijvoorbeeld, heeft dat wel (heel lichtjes) bij overgevoelige oortjes. Een jongere doelgroep indachtig heeft iFi Audio ook echt aan die IEM-gebruikers gedacht en het toestel daarop afgestemd. Je moet trouwens geen enorme kapitalen uitgeven aan een hoofdtelefoon, want tijdens het testen vonden we ook dat de Sennheiser Momentum 2 over-ears door de hip-dac naar een hoger niveau werd getild. Al bleek de combinatie wat te bassheavy en vet naar onze smaak.
Dat is ook de conclusie die we maken na heel wat luisteruren: het is heel aangenaam en ontspanned luisteren naar de hip-dac. Het is niet enorm onthullend, maar bij ‘Fink Meets The Royal Concertgebouw Orchestra’ (cd-kwaliteit ALAC) op de AKG’s is voldoende microdetail en openheid aanwezig dat je het gekuch van publieksleden kunt horen en aanvoelt hoe groot die zaal in Amsterdam wel is. Hier is het wel wat oppassen met die xBass-functie, want op sommige momenten klinkt deze opname daardoor net te vet. Hetzelfde is ook waar bij ‘The Black Saint And The Sinner Lady’ (cd-kwaliteit via Qobuz), een jazzklassieker van de excentrieke Charles Mingus. Je moet er een beetje voor zijn, want dit album gaat alle kanten uit, maar we vinden wel dat vele lagen in de muziek mooi tot hun recht komen. De dikke textuur van de saxofoon, maar ook de dartele baslijn van Mingus in de eerste track maken het heel leuk om te blijven luisteren.
Op de Sennheiser kozen we er ook voor om de Xbass-functie uitgeschakeld te laten bij het beluisteren van ‘Earth’ (88,2 kHz / 24-bit ALAC), het nieuwste album van Radiohead-gitarist Ed O’Brien. Je hoort meteen dat hij een enorme invloed heeft gehad op de koers van de Britse band, want dit album zou even goed een Radiohead-product kunen zijn geweest. Het is ook het terrein waar de iFi Audio zich goed thuisvoelt, net zoals bij ‘You and Only You’ van The Anchoress en Mansun-zanger Paul Draper bijvoorbeeld. Ritmisch goed, niet al te analytisch en met de optie om waar nodig wat extra bas toe te voegen, dat zit goed.
Conclusie
De grootste ‘tekortkoming’ aan de hip-dac is dat het toestel net iets groter is dan ideaal voor onderweg. Maar laten we niet overdrijven, want deze DAC op heupflesformaat is nu ook niet overdreven fors of zwaar. Het biedt in elk geval veel voor een zeer redelijke prijs. De iFi Audio hip-dac speelt nagenoeg alle hi-resaudio af en dat in een uitstekende kwaliteit. Overgevoelige IEM’s of veeleisende koptelefoons zijn even welkom, dankzij een stille uitgang en verrassend veel vermogen. De xBass-functie vinden we een mooi extra, vooral omdat je het kunt gebruiken zonder nadelen voor de weergave.
iFi Audio hip-dac
165 euro | www.ifi-audio.com
Beoordeling 4,5 op 5
