Het Fender x Mobile Fidelity PrecisionDeck waar ik voor deze review mee mocht spelen is niet de eerste platenspeler van deze Amerikaanse analoogspecialist, maar wel de meest bijzondere. Zoals de naam al een beetje verraadt werd voor het design van deze exclusieve speler samengewerkt met de roemruchte Fender Custom Shop. Het resultaat is een platenspeler die net zoveel hifi is als muziekinstrument, en wie er eentje wil zal snel moeten beslissen.
In de vroege zomer van 2021 kreeg ik niet alleen het nieuws dat DALI Benelux de nieuwe importeur was geworden van de platenspelers van Mobile Fidelity, maar ook dat zij met hun neus in de boter vielen. Er was namelijk nét een nieuw, zeer bijzonder en sterk gelimiteerd model aangekondigd: het Fender x Mobile Fidelity PrecisionDeck. Technische informatie ontbrak op dat moment nog, maar toen die eenmaal binnen begon te druppelen maakte zich een heftige begeerte van me meester. Ik móést en zóú deze platenspeler beluisteren.
Een uitnodiging van DALI Benelux om er een review over te schrijven was dan ook niet aan dovemansoren gericht. Door allerlei uitdagingen in het wereldwijde distributiesysteem – waar de hifi-industrie als geheel overigens nog steeds last van heeft – duurde het even tot de speler bij mij thuis werd afgeleverd, maar toen hij eenmaal in volle glorie op de plaats van mijn gerestaureerde Thorens TD125 mk1 stond en de naald voor het eerst in de groef zakte voelde dat als thuiskomen.
Mobile Fidelity = Analoog
Vóór ik over mijn muzikale avonturen met het PrecisionDeck ga vertellen moet er eerst een paar woorden gewijd worden aan de bedrijven achter deze bijzondere platenspeler. Mobile Fidelity Sound Lab werd in 1977 opgericht door Brad Miller (1939-1998), een ervaren geluidstechnicus en producer die bezeten was van kwaliteit. Het doel van Mobile Fidelity Sound Labs was aanvankelijk om zeer hoogwaardige elpees (later ook cd’s en sacd’s) te persen van originele analoge studiomasters, op het allerbeste vinyl, voor de allerbeste geluidskwaliteit.
Al snel verschuift de aandacht naar heruitgaves van hoog gewaardeerde ‘klassieke’ pop- en rock albums, en het bedrijf zet zich in 1979 definitief op de kaart met hun Original Master Recording heruitgave van Pink Floyd’s meesterwerk Dark Side Of The Moon. De rest, zoals dat dan gezegd wordt, is geschiedenis. Een opmerkelijk detail dat in de audiofiele gemeenschap niet onopgemerkt blijft is dat Mobile Fidelity voor het restaureren en upgraden van hun reel-to-reel tapedecks, platensnijmachines en andere mastering-apparatuur de hulp inroept van Tim de Paravicini, de eigenzinnige maar geniale elektronicus en ontwerper van als zeer muzikaal bekend staande audio-apparatuur. De schakeling in de Mobile Fidelity UltraPhono phonotrap die ik bij het PrecisionDeck kreeg is óók van zijn hand, en zo is de cirkel weer rond (en zwart, met een gat van 7,2 millimeter in het midden…).
Niet de eerste Fender platenspeler
Fender is een begrip. Deze fabrikant van gitaren, basgitaren en versterkers behoort tot de oudste en zéker de bekendste ter wereld. Hun meest geliefde basgitaar is de iconische Precision Bass, met zijn massieve body, die vanaf 1952 op de markt is. En je hoeft geen muzikant te zijn om de markantste uitvoering met het geel-rood-zwarte ‘sunburst’ design te kennen, dat ook de Fender x Mobile Fidelity PrecisionDeck platenspeler siert.
Wat veel muziekliefhebbers echter niet weten is dat Leo Fender, de oprichter en naamgever van het bedrijf, al in 1945 een patent aanvroeg op een platenspeler met wisselaar. Dat patent heeft hij vrijwel meteen verkocht om van de opbrengst gitaren te kunnen gaan bouwen, maar onder de streep is dit dus niet de eerste platenspeler met de merknaam Fender erop.
Het PrecisionDeck in detail
Het Fender x Mobile Fidelity PrecisionDeck gebruikt hetzelfde snaaraangedreven 33 millimeter dikke massieve Delrin plateau, de trillingsvrij opgehangen AC synchroonmotor met dubbele Delrin pulley, het geïnverteerde gehard stalen lager, de 10-inch arm met Cardas bekabeling en de door Harmonic Resolution Systems (HRS) ontwikkelde resonantie-dempende voeten als het ‘gewone’ UltraDeck, maar de body van de speler – vanaf nu ‘console’ te noemen – is compleet anders en uniek. Die is namelijk ontworpen en gebouwd door Fender’s master-luthier Yuriy Shishkov in de Fender Custom Shop. Het gebruikte hout is swamp-ash, oftewel moeras-essenhout uit de zuidelijke Amerikaanse staten, dat jarenlang onder water heeft gelegen en daardoor unieke ‘muzikale’ eigenschappen heeft gekregen.
In tegenstelling tot de body van de Precision basgitaren is de console van de PrecisionDeck niet massief, want in een platenspeler wil je op een andere manier omgaan met resonanties dan in een muziekinstrument. Shishkov heeft samen met HRS gewerkt aan een kritisch gedempt paneel dat van binnen is voorzien van een essenhouten raster en bepaalde dempende materialen, waardoor de optimale balans tussen enerzijds klank en anderzijds het voorkomen van ongewenste resonanties werd gevonden.
De Setup: Plug en Play?
Met de meegeleverde handleiding zal het zelfs voor een relatief onervaren koper mogelijk zijn om de platenspeler binnen een uurtje helemaal speelklaar op zijn plaats te hebben staan, hoewel ik ervan uitga dat de vakspeciaalzaak waar je hem koopt deze klus graag voor je klaart. Het enige stuk gereedschap dat niet in de doos zit is een (digitale) naalddrukweger, en die heb je echt wel nodig, maar voor de rest is de handleiding duidelijk en compleet. Het positioneren van het lusje aan het touwtje van het antiskating-gewichtje, dat voor het reeds geïnstalleerde MasterTracker MM element in de derde inkeping vanaf de armbasis moet vallen, is een beetje friemelfwerk voor dikke vingers. Daar zou ik dus een pincet voor gebruiken. Een kleine onduidelijkheid is dat het korte armpje waar het lusje aan moet vijf inkepingen heeft, terwijl de gebruiksaanwijzing er maar 4 noemt, en je moet dus naar achteren tellen, vanaf de armbasis.
Het element vraagt een naalddruk van nominaal 2 gram (binnen een marge van 1,8 tot 2,2 gram). Hoewel het logisch is om de naalddruk meteen op 2 gram in te stellen doe ik er bij nieuwe elementen tijdens de eerste 50 uur meestal iets van 0,1 gram bij, want de ophanging van de naaldconstructie is dan nog wat stug en bij een iets hogere naalddruk lijnt de magneet beter uit ten opzichte van de spoelen. Zoiets doe ik meestal op gehoor en ik vond de tonale balans bij 2,09 gram het fijnst, hoewel ik geenszins wil pretenderen dat ik een wereld van verschil hoorde met 2,08 en 2,1 gram. Na 50 uur inspelen kwam ik uiteindelijk op precies 2 gram uit.
De arm is op alle kritische punten in te stellen. De VTA (armhoogte) en Azimut (axiale rotatie van de headshell om de naald perfect loodrecht in de groef te laten vallen) zijn door middel van het losdraaien van een schroefje aan te passen. De benodigde hex-sleuteltjes zijn meegeleverd. Er zit geen protractor oftewel instel-mal bij, maar volgens mijn eigen Feickert ‘next gen’ universele protractor zat het element werkelijk perfect in de vaste headshell gemonteerd, zowel qua fouthoek als overhang en VTA, en een inspectie met een sterke loep liet zien dat de ‘nude diamond’ MicroLine naald van het door Audio Technica op specificatie gebouwde element kaarsrecht in de perfect uitgelijnde taps toelopende aluminium cantilever zit. Driewerf bravo daarvoor, deze platenspeler is echt ‘plug en play’. Dat heb ik helaas ook wel eens anders gezien.
Luisteren
Mijn PhonoDude buizen phonotrap lust alleen MC elementen. Hoewel ik de interne MM phonotrap in mijn PrimaLuna EVO400i versterker zeer capabel vind zou hij het 800 euro kostende UltraTracker element waarschijnlijk tekort doen. Daarom had ik gevraagd of ik er een Mobile Fidelity UltraPhono phonotrap bij kon krijgen, niet in de laatste plaats omdat ik wel eens wilde horen of alle juichverhalen over deze door Tim de Paravicini ontworpen phonotrap kloppen. Met de meegeleverde rca-kabel (een gebalanceerde aansluiting is niet aanwezig) werd de speler aangesloten op de UltraPhono, die via mijn eigen AudioQuest Water met de PrimaLuna was verbonden.
Het voordeel van inspelen is dat je snel een brede indruk krijgt van wat een set als deze in zijn mars heeft. Waar ik niet onderuit kon is dat het Fender x Mobile Fidelity PrecisionDeck met de ‘eclectische greep’ platen die ik tijdens het inspelen lukraak uit de kast trok verdraaid lekker muziek maakte. De tonale balans had in die fase wat teveel nadruk op het middengebied en de dynamiek was ook nog niet op niveau, maar klassiekers als Turn Of A Friendly Card van The Alan Parsons Project en Marks van Alquin hadden al meteen een heerlijke flow.
Een meting met een RPM app liet een correcte en stabiele draaisnelheid zien. Ondanks dat ik geen liefhebber ben van ‘harde plateaus’ heb ik de platen direct op het Delrin gelegd. Dit materiaal schijnt dezelfde mechanische eigenschappen te hebben als vinyl, dus zou de ‘koppeling’ perfect moeten zijn. Klankmatig zat het absoluut snor, ik denk niet dat een mat de weergave beter had kunnen maken, hooguit ‘anders’. Bovendien moet je met een extra mat ook weer met de VTA aan de slag, en daar had ik helemaal geen zin in. Ik wilde gewoon lekker plaatjes draaien. De ingebouwde hoofdelefoonversterker van de UltraPhono is goed van kwaliteit. Ik vind vinyl luisteren via de hoofdtelefoon echter niet fijn. Je hoort dan elk stofje, maar objectief bekeken en beluisterd is het een prima oplossing met een niet al te hoogohmige hoofdtelefoon. Het kritische luisteren vond echter gewoon plaats via mijn Kharma Ceramique prototype luidsprekers en werd afgetrapt met het schitterend geproduceerde album Black Acid Soul van Lady Blackbird. De openingstrack Blackbird zorgde niet alleen voor rillingen van muzikaal genot, maar maakte ook duidelijk hoe de klankmatige balans van deze set ligt. En dat is niet bij ultieme resolutie.
Deze platenspeler met dit element en deze phonotrap klinken ANALOOG met hoofdletters. Transparant en met veel klankkleur, voldoende gedetailleerd maar ook na uren luisteren nog prettig aan de oren, en met een enorm brede en diepe soundstage en een uitstekende plaatsing. De piano in het nummer Fix It stond voor mijn gevoel in de huiskamer van de buurman, maar dan zonder de muur man!
Het zeer ‘close-up’ en loeistrak opgenomen jazzy wereldmuziekalbum Notes With Attachments van Pino Palladino en Blake Mills bevat putdiep laag en dat werd met veel kracht en detail weergegeven. De wat afgemeten sfeer in het nummer Chris Dave werd met veel snelheid en controle de kamer in geknald, net als de diepe, ongedempte basdrums in Man From Molise, waarbij het trillen van de vellen goed hoorbaar was.
Een welkome afwisseling op het zeer close opgenomen album van Palladino en Mills was Gone To The Cats van Greg Foat, Aleksi Heinola en Teemu Åkerblom. Heerlijke, duidelijk van verder af opgenomen psychedelische souljazz met Fender (jaja…) Rhodes piano en dwarsfluit. De combinatie van speler, element en phonotrap liet ook hierbij een meeslepende speelvreugde horen, de muziek pakte me stevig bij mijn kladden en dwong mij in de tweede helft van de openingstrack Feline Fantasy tot woest meespelen op de luchtsynthesizer. Tot grote hilariteit van dochterjuffrouw Delissen, die qua muziekliefde echt een aartje naar haar vaartje heeft en tegenwoordig graag meeluistert wanneer ik spullen aan het recenseren ben.
De warm maar transparant geproduceerde jazzy pop met neo-wave invloeden van het Nederlandse Opera Alaska druipt van de sfeer. Toen ik dit album draaide via de ingebouwde phonotrap van PrimaLuna viel het resultaat me niet tegen, maar ik miste de warme grootsheid en de bubbel van ruimtelijkheid die de Mobile Fidelity UltraPhono wel bood. Die is weliswaar eens zo duur, maar eigenlijk is het gewoon verbluffend wat die voor 500 euro aan ongegeneerd muziekplezier biedt.
Als ik meer tijd had gehad zou ik hem ook met mijn eigen Holistic Audio HA-103C MC-element hebben beluisterd, want via een muizenklaviertje op de onderkant is de phonotrap ook geschikt te maken voor MC en biedt dan vijf verschillende afsluitweerstanden, waaronder een zeer geschikte 500 Ohm. Voor wie graag met upgrade-voedingen aan de gang gaat: veel succes ermee! De meegeleverde 24 Volt voeding is voorzien van een ‘moeilijke’ driepolige connector. Enerzijds omdat die waarschijnlijk beter contact maakt dan de gebruikelijke ‘barrel’ AC connector, maar wanneer een fabrikant bewust voor zo’n niet-alledaagse oplossing kiest bedoelen ze meestal dat de meegeleverde voeding in hun ogen niet vervangen hoeft te worden. Hoe dan ook, ik vond de phonotrap met de standaardvoeding van grote klasse, dus koop van het geld dat je anders in een ‘betere’ voeding had gestoken liever een paar mooie elpees.
Kap open, dicht of helemaal eraf?
Vóór ik zometeen mijn oordeel ga vellen nog wat gedachten over de eeuwige vraag: spelen we met de stofkap open of dicht, of halen we hem er helemaal vanaf? De stofkap is niet eenvoudig te verwijderen en weer terug te zetten, hier moeten dus langetermijnkeuzes gemaakt worden. Omdat ik het stofvrij houden van het plateau en de console belangrijk vind (elke verkeerde beweging met plumeau of stofdoek is potentieel dodelijk voor het element) heb ik de kap erop gemonteerd en in eerste instantie ‘open’ gedraaid. Dat klonk geweldig, ondanks dat doorgewinterde analogofielen waarschuwen voor akoestische feedback (ongewenste resonantie dus) die wordt opgepikt door de openstaande kap en die via de scharnieren terug wordt geleid naar de console en zo weer naar het lager, het plateau en uiteindelijk het element.
Dicht spelen, waarbij de gesloten kap op dempende rubberen kussentjes rust, gaf inderdaad een ander geluid, maar ik weet niet of ik het per se mooier vond. De muziek klonk wat ‘droger’ en het laag was slanker. Dat komt waarschijnlijk doordat zich onder de gesloten kap tóch bepaalde frequenties ‘ophopen’ door akoestische feedback, en die beïnvloeden de weergave. Ik kan niet echt nauwkeurig meten wat daar gebeurt, maar wanneer ik mijn smartphone met een FFT-Analyzer app naast het plateau op de console leg blijkt dat daar met gesloten kap wel degelijk geluid te horen is, waarbij de midden- en hoge tonen sterker worden gedempt dan de lage tonen. Plausibel dus, die theorie over dat opgesloten geluid. Uiteindelijk vond ik ‘helemaal zonder kap’ met minimale voorsprong het meest vrij en kleurrijk klinken. Dus wie dat voorbeeld wil volgen maar net als ik een broertje dood heeft aan regelmatig plumeren zal een stolp moeten aanschaffen. Die je overigens bij verschillende online-aanbieders voor niet al te exorbitante bedragen op maat kunt laten maken.
Conclusie
De Fender x Mobile Fidelity PrecisionDeck is een heerlijke platenspeler. Ongecompliceerd en trefzeker in de bediening, en hij maakt op aanstekelijke wijze muziek. In combinatie met het perfect ingebouwde MasterTracker element en de UltraPhono hoor je wat mensen bedoelen als ze het over de ‘warme klank’ van vinyl hebben. Deze combi heeft gewoon een heerlijke, meeslepende en uiterst betrokken sound zonder dat het ultratransparant en vermoeiend gaat klinken. Eerder ‘karaktervol’. Deze unieke speler is zowel hifi als muziekinstrument.
Is er niks op aan te merken? Heel weinig. De draaiende motor maakt, als je er met je oor vlak boven hangt, zeer zacht geluid. Maar dat is niet terug te horen in de weergave. De ontkoppeling van de motor werkt dus uitstekend, maar helemaal stil had ik fijner gevonden. En als de montage van de scharnieren wat eenvoudiger was geweest zou het verwijderen en terugzetten van de kap eenvoudiger zijn voor hen die ‘dakloos’ willen spelen maar geen stolp willen aanschaffen. Los van die kleinigheden kan ik alleen maar een muzikale duim heffen voor deze heerlijke draaitafel. Aanrader!
Fender x Mobile Fidelity PrecisionDeck
3.999 euro | www.mofi.com
Beoordeling 4.5 / 5
