SAMENVATTING

Een gevestigde naam als Amphion Loudspeakers Ltd. uit Finland zou geen introductie moeten behoeven. Het merk is bepaald geen nieuwkomer op de internationale markten voor luidsprekers, zowel voor in de huiskamer als met professionele toepassingen. Amphion heeft een eigen filosofie als het gaat om het ontwerpen en vervaardigen van luidsprekers en gebruikt daarbij hoogwaardige drivers, slimme scheidingsfilters en modern vormgegeven behuizingen. Op uitnodiging van Omera is in Vlaardingen uitgebreid geluisterd naar het grootste model uit de Argon serie: de Argon7LS.

De Argon7LS is een 2-weg systeem met dubbele woofers en passieve radiators, die zich (beter) gedragen dan een basreflexpoort. Met naar mijn eigen smaak en voorkeur gekozen elektronica om muziek te kunnen spelen. In alle rust gaf de Argon7LS mijn deuntjes weer, waarmee ik inzicht kreeg in de te behalen prestaties.

Amphion Argon7LS: uitgangspunten 

De Amphion Argon7LS is een slanke, staande speaker met aan de voorzijde een 1-inch tweeter met een titanium dome en twee 6.5-inch woofers met een aluminium conus. De drie units zijn afgedekt met geperforeerde metalen roosters zodat vingertjes geen kans krijgen om de units te beschadigen. Aan de achterzijde zitten ter hoogte van de woofers passieve membranen, die zich gedragen als een reflexpoort maar met een veel meer lineair gedrag. Het door Amphion bewust eenvoudig gehouden filter zorgt dat de SEAS units elk het frequentiegebied afdekken waar ze voor bedoeld zijn, met een overnamepunt gecentreerd rond 1600Hz.

Twee woofers parallel heeft tot gevolg een lage impedantie van 4 Ohm, een versterker die stroom kan leveren is dan eigenlijk een must. Zelfs al is een systeem vrij gemakkelijk aan te sturen. Het rendement gaat op die manier wel omhoog tot 91dB voor de Argon7LS.

De luidspreker weegt 27 kilo per stuk en meet 1158x234x344mm. Leverbare uitvoeringen zijn wit, zwart en walnoot. Met de frontjes is te spelen, die zijn beschikbaar in diverse kleuren. De prijs voor de Amphion Argon7LS is in wit of zwart 5.000 euro per paar. Voor walnootfineer geldt een meerprijs van 200 euro per paar.

Zoals alle serieuze luidsprekerfabrikanten streeft Amphion naar een zo neutraal mogelijke weergave, transparant en met een hoge resolutie. Amphion maakt daarvoor onder andere gebruik van een Waveguide, te zien rond de tweeter in de vorm van een conische uitholling. Amphion noemt dat U/D/D (Uniformly Directive Diffusion). In het hart van de waveguide zit de tweeter. De waveguide dient een aantal doelen:

- het voorkomen van energy verlies door de hoge tonen de juiste richting uit te sturen;
- daarmee het verhogen van het rendement;
- het bereiken van een zeer gelijkmatige overgang van tweeter naar woofer;
- het vergroten van de sweet spot, al blijven de allerhoogste frequenties altijd bundeling vertonen;
- de invloed van materiaal (baffle) rond de tweeter wordt minder;
- drivers staan fase correct opgesteld;
- over het gehele frequentiebereik is de afstraling geoptimaliseerd met als doel een puntbron te creëren.

Het gebruik van passieve radiatoren aan de achterzijde van de Argon7LS draagt bij aan een meer evenwichtige overdracht van energie. Met als voordeel dat de luidspreker dichter bij een achterwand mag staan dan met een reflexpoort het geval is. Het na-ijl effect van een poort is afwezig, evenals de resonantie piek, waarmee de basweergave beter wordt gecontroleerd en niet aan snelheid inboet. Wie op de achterzijde van de kast kijkt vindt een single wire aansluiting en een treble switch. Met de switch is de hoge tonen weergave 1 decibel op te krikken. Dat lijkt niet veel, maar zoals ondergetekende ondervond is het precies genoeg om de luidspreker in de luisterruimte van Omera aan de Naim set net wat pittiger en levendiger te maken.

Hoe, wie, wat, waar?

Plaats van handeling voor deze bespreking s de luisterruimte van Omera waar de Argon7LS vrij dicht bij de zijmuren is geplaatst door Ruud Moerman, wel met een meter ruimte van de achterwand. Aanvankelijk speelde een all-in-one streamer/dac/versterker, maar op mijn verzoek werd het apparaat verruild voor een Naim Audio Supernait 3 versterker en een Naim NDX 2 streamer/dac.

Op zoek naar gevoel in de muziek en het blootleggen van emoties werd ik door de twee Naim apparaten op mijn wenken bediend. De Supernait 3 is krachtig genoeg voor de Argon7LS en met de NDX 2 staat de gehele bibliotheek van Tidal ter beschikking. Tussen de twee Naim apparaten gaat een Din SNAIC, netsnoeren en luidsprekerkabels zijn van het Italiaanse merk Ricable. Kortom een simpele maar zeer doordachte, weloverwogen opstelling van luidsprekers en elektronica.

In Finland blijven 

Uitvoerig is de tijd genomen om met de nodige, mij zeer bekende muziek te wennen aan de akoestiek van de ruimte en om de gekozen Naim set op te laten warmen. Steeds blijer dat ik heb gekozen voor de Naim opstelling waar ik in het verleden heel vaak mee kon spelen en waarvan de signatuur bekend is. Daarna vind ik het wel passend om in de luistersessie waarin een Finse luidspreker de hoofdrol speelt, te beginnen met muziek van een Estse componist. Wie het werk “Spiegel im Spiegel” kent, weet dat ik spreek over Arvo Pärt. Het meest eenzame stuk muziek dat ik ken en wat de sfeer aangeeft van de eindeloze vlaktes in dat land. Koud, bevroren, leeg, terwijl de muziek het landschap tot leven brengt als de ochtendzon.

Als deze muziek gedurende de tien minuten die het werk duurt blijft boeien, dan weet je eigenlijk al dat het systeem klopt en met elkaar werkt. Ik koos voor de versie van cello en piano waarbij de twee musici perfect samenwerken. De klagende cello breed op de voorgrond, piano naar achter gezet, twee instrumenten los van elkaar herschapen in de ruimte en losgeraakt van de weergevers. Vooral de cello valt in positieve zin op, de klank is heel verfijnd, neemt de akoestiek van de opnameruimte mee in de weergave en laat heel open de snaren horen.

De vleugel met zijn hoge noten is ijl tot de speler een vol akkoord aanslaat en de kracht naar buiten komt. Muziek met zo’n schoonheid dat ik altijd heel even tijd nodig heb voor ik kan schakelen naar iets anders.

Ver afgezakt naar zuidelijker streken speelt Anouar Brahem op zijn oud de track van het gelijknamige album “The astounding eyes of Rita”. De Amphion plaatst in de luisterruimte van Omera de muziek een eindje voor de speakers uit, waarmee de luisterafstand tussen speaker en mijzelf wordt verkort van bijna 4 meter naar 2 meter. Niet onprettig, het geeft een gevoel van near field monitoring, maar dan met een staand model waarin twee actieve en twee passieve woofers aan het werk zijn.

Klanken zijn zwaar in de lage tonen en gaan diep naar onder door, de midden en hoge tonen worden daarop gedragen en weerklinken helder en enthousiast. Vooral percussie weet zich van het draagvlak te onderscheiden zodat trommels ondanks het geweld kort en fel naar voren komen. Een basklarinet eist een prominente plek op om zich te uiten, prachtig hoe het instrument door de ruimte golft. Het samenspel is heel bijzonder tussen de instrumenten, indringend, meeslepend, vol met speelse elementen en zowel jazzy als gelardeerd met Arabische invloeden. Muziek om van te genieten, hier, thuis of tijdens een concert.

Miauw 

“The girl and the cat” is de titeltrack van een album van Lori Lieberman, een Amerikaanse zangeres met veel Nederlandse musici als vrienden. Zij was de reden dat ik uiteindelijk koos voor de Naim opstelling met de Amphion. Haar ziel en zaligheid die ze als altijd in haar muziek legt, sprong naar voren, terwijl eerdere opstellingen daarin terughoudender waren. Nergens ging het mis, maar dit is mijn nirwana. Eerste en tweede stem duidelijk te onderscheiden, zware pianoklanken en strijkers over de gehele breedte van het stereobeeld.

De Argon7LS weet heel goed waar de impact behoort te zitten, waar subtiliteit op zijn plaats is. Groot waar dat het geval moet zijn, klein en intiem als alleen piano speelt, hees op de stem van Lieberman met haar heel eigen geluid. Vol gevoel, menselijkheid en dat zorgt dat de boodschap perfect wordt overgedragen. Het mag uren duren en ik realiseer mij nauwelijks hoe luid de muziek staat te spelen. Met veel gemak en rust in de weergave. Het gevolg is dat bij de eerste klanken van het volgende nummer ik per direct besluit “Hallie” helemaal uit te spelen en niet nu al te stoppen. Geen spijt van, misschien wel één van de mooiste tracks op de uitstekend opgenomen cd.

Bach heeft zijn best gedaan met het schrijven van de “Brandenburg Concerto’s”, The Academy of St. Martin-in-the-Fields heeft ze uitgevoerd op een manier die keer op keer vreugde brengt. Heerlijke muziek, speels en levendig, met een keur aan instrumenten waaronder orgel, strijkers, blazers. De muziek staat nu wat verder naar achteren, het gevoel gevend van een afstand die normaal is in een concertzaal. De Argon7LS past zich als een kameleon aan wat dat betreft. Zowel het geheel als een individueel instrument heeft ruimte en definitie, laat de fijne nuances vrijkomen, weet te boeien met voldoende details. In een breed beeld dat nog altijd volkomen weet vrij te komen van de weergevers zelf.

De niet al te grote luisterruimte gooit geen roet in het eten, zijmuren lijken te verdwijnen, de achterwand doet totaal niet mee, je kijkt zo de diepte in. Zelfs zonder de ogen te sluiten is de illusie compleet. Deze muziek van Bach is altijd mijn steun en toeverlaat als ik mij wil concentreren. Op één of andere manier doet Bach iets magisch met de hersenen, stimuleert het denkvermogen. Naast dat ik er gewoon graag naar luister.

De druiven zijn zoet 

Lekker van de hak op de tak streamen en zo langs Diana Krall komen. Haar oudere werk dat veel interessanter is dan de gladgestreken hedendaagse cd’s. “Peel me a grape” van de cd “Love scenes” met alleen bas, piano en gitaar is toch veel puurder dan Krall met violen. Nu hoor je dat haar zangkwaliteit echt achterblijft bij haar pianospel. Al klinkt het lekker, staat de dame dichtbij met heldere intonatie, er zijn betere zangeressen. Dan gaat ze los op piano en dat spettert door de ruimte, bas snaren geplukt en rammelend, lange tonen in het laag. Gitaar met een warme klank en wil je nog een streepje extra pit, dan laten deze Argon’s zich aanpassen met de treble switch op de achterzijde om de tweeter een heel klein beetje te boosten. Iets dat voor een Naim vaak geen kwaad kan, tenzij de luidspreker in het hoog over de top gaat en de tweeter een piek vertoont.

Best wel lekker dat kleine zetje aan de Amphion tweeter, ik laat het maar zo. Neutraliteit is één ding, plezier beleven aan muziek is veel belangrijker. Ondertussen spelen Diana Krall, Russell Malone en Christian McBride gewoon door terwijl ik probeer de indrukken aan het toetsenbord toe te vertrouwen. Het valt mij op dat ik met de Amphion luidspreker eerder moeite heb om naar een ander soort muziek te gaan dan lekker de huidige cd door te laten spelen. Elke opvolgende track wordt verwelkomd, wat een teken is dat er rust zit in de weergave, dat muziek en zang weten te boeien en geen moment iets van irritatie opwekken.

Onvervalste blues van Eric Clapton, ooit onderdeel van John Mayall Bluesbreakers waar hij het vak leerde. Mr. Slowhand weet op dit “Blues” album een aantal klassiekers samen te brengen om de Argon7LS beheerst te laten rocken. Net als het live opgenomen “Layla” van een ander album. De sfeer van live muziek komt de speakers uit, het achtergrond koortje heeft er plezier in, Clapton heeft het naar zijn zin. Drums soms met een vette klap op bekkens, pianoloopjes die vrolijk loskomen. Het is vrij gemakkelijk om een concertsfeer te laten ontstaan in een luisterruimte met de Amphion speakers op een Naim set.

De rommelige setting op het podium rond Clapton kan niet voorkomen dat instrumenten los van elkaar te volgen zijn. Dat het publiek dicht op de artiest zit, of dat de microfoons bijna in het publiek staan, maakt applaus levensecht en helder. Als in een volgende track op het podium wordt gestampt is dat zonder probleem hoorbaar als een dreun, zonder echte klank, precies zoals het in het echt is. Onmiskenbaar en herkenbaar dof.

Lissabon 

Van de UK naar Portugal waar Mariza het publiek weet te betoveren. “Maria Lisboa” en andere tracks van haar album “Fado em min” zijn speels en helder. Roepen onmiskenbaar de fado op die vast geworteld is in de historie van het land. Mariza is een fantastische zangeres, zoals zij eens bewees door zonder microfoon grote zaal van De Doelen in Rotterdam muisstil te krijgen. Haar stem kan op een verkeerd systeem door merg en been gaan, niet met deze opstelling. Zonder Portugees te spreken kan ik wel bevestigen dat haar zang zo helder en open is dat elk woord te volgen is, vol zit met emotie, met pijn en met plezier, een verhaal vertelt dat ik niet begrijp.

Het is een studio album, hier in Vlaardingen klinkt het meer live dan menig echt live album van andere artiesten. Dus durf ik Mor Karabasi met “La hija de la primavera” ook wel aan. Durven? Jazeker, want als er iets niet klopt in een systeem dan is de dame niet om aan te horen. Zorgen hoefde ik mij niet te maken, Mor kan heerlijk haar gang gaan. Warme gitaren naast haar, helder en zuiver van klank, haar stem met de trillingen voorop, castagnetten en handgeklap als vast onderdeel van haar muziek.

De Argon7LS gaat in veel opzichten gevoeliger om met stemmen en instrumenten dan menig andere luidspreker. Vooral ten opzichte van modellen waarin techniek en detaillering belangrijker zijn dan muziek, echter zonder dat Amphion details laat liggen. De balans is gewoon helemaal in orde voor mijn smaak en mijn oren. Hoe u daar over denkt, mag u natuurlijk zelf gaan beoordelen bij een dealer.

Luisteren, napraten, indrukken vastleggen en vasthouden, daarna naar huis. De gewone gang van zaken. Bij Omera in Vlaardingen ben ik lange tijd alleen in het pand en wachtend op de terugkeer van de eigenaar Ruud Moerman kan ik helemaal opgaan in mijn gekozen muziek. Geen druk, geen tijdslimiet, Naim, Amphion en ondergetekende zijn vrij om ontspannen door te gaan met spelen. De wereld buiten te sluiten.

Van de eerder gespeelde artiesten laat ik meer voorbij komen, van Mariza en van Clapton. Anja Lechner als nieuweling deze middag. Zo kun je met plezier wachten en luisteren. Opvallend dat de luidsprekers niet vermoeien maar juist uitnodigen om door te gaan met luisteren en steeds nieuwe muziek te kiezen.

Genre is onbelangrijk, ze slikken alles en doen neutraal hun best. Celliste Lechner op het ECM label is een heel goed voorbeeld hoe fijnzinnig de Amphion speelt, hoe intens een cello kan zijn, hoe subtiel of juist krachtig een vleugel is. Ogen dicht, geen geluid uit de omgeving. Wegzakken in klanken. Meer is er even niet voor nodig om een mens gelukkig te maken in zijn Vlaardingse bubbel.

Waardig familielid 

Amphion is opgericht in 1998 en de fabriek is ongeveer 400 kilometer noordelijk gelegen van hoofdstad Helsinki. Midden in het merengebied worden luidsprekers grotendeels met de hand vervaardigd voor de huiskamer en de studio. Amphion heeft een zeer goede reputatie als het gaat om betrouwbaarheid, neutrale en transparante weergave en het zo dicht mogelijk blijven bij het bronmateriaal. De Argon7LS is daarvan een goed voorbeeld. Amphion kiest voor units van SEAS en combineert drivers met bewust eenvoudige, maar hoogwaardige filters. Het gebruik van een waveguide om de tweeter is zo’n beetje het handelsmerk geworden. Met alle voordelen van dien en zonder nadelen te introduceren. De keuze voor een passieve radiator is weliswaar kostenverhogend, edoch zeer effectief en (altijd) beter dan een reflexpoort. Bewuste keuzes waarmee Amphion zich weet te onderscheiden van de massa.

De Amphion Argon7LS heeft zich bewezen als een fijne, allround luidspreker die in de oren weergavekwaliteit koppelt aan het met plezier naar muziek kunnen luisteren. De Argon7LS heeft de eigenschap het stereobeeld te volgen dat door de opname wordt aangeboden. Van breed naar smal, van dichtbij naar verder naar achteren, soms is het met een klein trio als near field monitoring, dan weer een huiskamervullend orkest op de lijn van de luidsprekers gezet en naar achteren doorlopend. Neutraal en transparant voor de elektronica aangesloten op de luidsprekers, maar ook niet te kritisch waardoor ze hun universele inzetbaarheid zouden verliezen.

Het evenwichtige frequentieverloop zorgt ervoor dat de lage tonen niet gaan overheersen, het middengebied fraai wordt opengegooid en de hoge tonen geen moment te hard of scherp worden. Ook niet aan een versterker die daartoe de neiging kan hebben. De Argon7LS is niet wollig, is niet overheersend aanwezig, is gewoon fijn afgestemd op het spelen van muziek. Met zijn gunstige prijskaartje is met de Amphion Argon7LS een zeer hoogstaand systeem te bouwen zonder extra hypotheek te nemen. Een waardig lid van de Argon familie.

Amphion Argon7LS
5.000 euro per paar | meerprijs walnoot fineer 200 euro per paar
Omera – Hifi en streaming Media