De uitnodiging voor een review van de T+A Symphonia Streaming Integrated Amplifier was niet aan dovemansoren gericht. Ik ben het merk de afgelopen decennia in veel verschillende settings tegengekomen en was telkens onder de indruk, zowel van het design als van de klankmatige prestaties. Het was inmiddels 9 jaar geleden dat ik voor het laatst een component van deze Duitse fabrikant écht onder handen mocht nemen voor een recensie. Dat werd dus wel weer eens tijd. En het bleek een bijzonder genoeglijke hernieuwde kennismaking te worden.
T+A: een zeer beknopte historie
De afkorting T+A staat voor Theorie und Anwendung, een naam die de ontwerpfilosofie van de fabrikant haarfijn beschrijft: gestoeld op (wetenschappelijke) theorie, maar met het doel om de consument een zo goed mogelijke muzikale toepassing – oftewel Anwendung – daarvan te geven. Ik leerde het toen nog jonge merk in de vroege jaren 90 van de vorige eeuw kennen toen het werd geïmporteerd door de gebroeders Hietbrink.
Wat me opviel was de zeer esthetisch verantwoorde, bijna onderkoelde vormgeving die me aan de oude Braun apparatuur deed denken, maar de geluidskwaliteit was allesbehalve ‘bruin’. Dynamisch, transparant, gedetailleerd en neutraal. Een tikkeltje té neutraal misschien, voor zover dat mogelijk is. Er was bijna geen eigen ‘kleur’ in de weergave te ontdekken. Als relatief broekie in de hifi had ik destijds nog weinig kaas gegeten van het audiofiele adagium van eindeloze detaillering en neutraliteit, ik hield meer van de warme buizenklank van de Audio Innovations versterkers die mijn toenmalige werkgever destijds verkocht, maar die hadden nogal een brekebeen-imago, terwijl T+A toen al een ijzersterke reputatie genoot op het gebied van betrouwbaarheid, en voor de eeuwigheid gebouwd leek te zijn.
Sindsdien maakte het merk niet alleen een klankmatige groei door naar een wat kleurrijkere weergave met behoud van al het goede dat ze al hadden, maar kende het in Nederland helaas ook een wat grillig verloop van importeurs, waardoor het langere tijd een beetje buiten beeld bleef. Daar is verandering in gekomen sinds het is ingelijfd door Livet Audio, van de door de wol geverfde audio-veteraan Leo Heijmans. Sterker nog, deze review is een direct gevolg van zijn visie en strategie om T+A weer prominent op de Nederlandse hifi-kaart te zetten. Mij hoor je daarover niet klagen in elk geval, ze verdienen het.
T+A Symphonia: design en techniek
Wanneer je een eerste blik werpt op de T+A Symphonia is er geen twijfel mogelijk: daar staat een T+A product. De vorm van de grote draaiknoppen, de kleine bolle drukknopjes die nog steeds de sfeer van Braun ademen, de opgeruimde ‘easy-on-the-eye’ layout...het haarscherpe en goed afleesbare display... De Symphonia lijkt sterk op de apparaten uit de huidige 200-serie van het bedrijf, inclusief twee kleine ronde VU-meters die niet alleen enkele preset-kleuren hebben maar ook volledig RGB programmeerbaar zijn.
Je kunt ze dus alle kleuren geven die je wil, van modern wit tot ‘Amerikaans’ blauw, en van vurig rood tot het aan klassieke hifi herinnerende gelige warm-wit, een kleur die bij mij zeer nostalgische gevoelens oproept. De LED’s op het front volgen de kleuraanpassing van de VU-meters. Sommigen zullen dat afdoen als nutteloze ‘Spielerei’, maar het biedt design-gevoeligen de toch wel redelijk unieke mogelijkheid om de verlichting van de Symphonia aan de kleuren van het interieur aan te passen. T+A noemt de vormgeving zelf ‘retro-futuristisch’ en ik ga niet eens proberen om daar een betere omschrijving voor te vinden.
De minimalistische vormgeving van het front betekent óók dat bij veel knoppen slechts een pictogram staat. Van de meeste is de functie onmiddellijk duidelijk, voor sommige zul je de – overigens uitstekende – manual moeten raadplegen. De meeste functies zijn ook te bedienen via de meegeleverde afstandsbediening en met de gratis T+A Music Navigator G2 app (beschikbaar voor iOS en Android). Al bladerend door het menu valt me op hoe ontzettend compleet de T+A Symphonia is. Ook het achterpaneel verraadt dat eigenlijk al in één oogopslag: er zijn twee analoge ingangen (waarvan één MM Phono), drie digitale ingangen (waaronder eARC), netwerk-aansluitingen (zowel twee WLAN antennes als ethernet), stereo preamp- en subwoofer uitgangen, aansluitingen voor een harde schijf en een externe da-converter (beide USB-C) én een aansluiting voor een gecombineerde FM/DAB+ radio-antenne die wordt meegeleverd.
De Symphonia biedt ook diverse casting-opties, zoals Spotify-, Tidal- én Qobuz Connect, Bluetooth en Apple AirPlay2, maar géén ChromeCast. Bovendien zal rond de publicatiedatum van deze review de Roon Ready-certificering afgegeven zijn. Voor wie geen Roon gebruikt is er de mogelijkheid om de Audirvana remote app te gebruiken of de Symphonia zelfs direct vanuit de desktop speler van Audirvana aan te sturen als ‘endpoint’, en daarnaast kun je indien gewenst elke UPnP-/DLNA remote app en -server gebruiken. Daarmee mag je de T+A Symphonia met recht een ‘Super-Integrated’ noemen.
Conversie en versterking
Het door T+A zelf ontwikkelde ASA G3 streamingplatform maakt gebruik van een ‘Double Differential DAC’ voor PCM signalen, en een dedicated T+A True 1-Bit DSD DAC die de DSD stream direct verwerkt zónder hem eerst naar PCM om te zetten. De digitale reconstructiefilters die nodig zijn om het analoge signaal terug vorm te geven zijn door T+A zelf geprogrammeerd, óók voor DSD weergave, en hoewel ik de verschillen bij deze review niet heb beluisterd herinner ik me van mijn review van de inmiddels niet meer leverbare T+A DAC8 DSD uit 2016 dat de verschillen tussen de verschillende filters – in tegenstelling tot bij veel andere fabrikanten deze optie bieden – zéér goed hoorbaar zijn. Het is dus de moeite waard om ze uit te proberen. Welke converter-chips worden gebruikt maakt T+A niet bekend, maar dat doet er ook niet zoveel toe, aangezien hun invloed op de totale geluidskwaliteit vaak flink wordt overdreven. Zaken als de voeding en de analoge versterkertrappen, maar ook de programmatuur van de reconstructiefilters hebben een minstens even grote, zo niet een veel grotere invloed.
Aan het begin van de luistersessie had Leo me een brochure in de hand gedrukt waar de highlights en de specificaties van de Symphonia in worden vermeld. Die had ik 'voor latere referentie' opzij gelegd, maar gedurende de sessie groeide mijn nieuwsgierigheid naar de specificaties van de eindversterking. Zonder al teveel vooruit te willen lopen op het luisterdeel van deze review maakte de T+A Symphonia zó veel indruk met zijn bijna achteloos gemakkelijke en soepele weergave dat ik op zijn minst een dikke klasse-AB versterker had verwacht.
De brochure vertelde daar niets over, alleen dat aan 8 ohm 125 watt RMS wordt geleverd, en aan 4 ohm 250 watt, en op basis daarvan nam ik aan dat het inderdaad klasse-AB moest zijn met een potige en stabiele voeding. Fout! Onder de motorkap gaan namelijk de allernieuwste PuRiFi Eigentakt klasse-D modules schuil.
Gezien de compacte afmeting van de Symphonia was dat eigenlijk volkomen logisch, en in gedachten stompte ik mezelf om mijn voorbarige conclusie. Nu ben ik al lang geen klasse-D criticus meer, het zeer efficiënte en daarom toekomstvaste versterkerprincipe heeft de afgelopen jaren een vrij stormachtige inhaalslag gemaakt qua geluidskwaliteit, maar ik meende toch nog te kunnen horen dat moderne klasse-D een kenmerkende ‘puurheid’ heeft die dusdanig aan neutraliteit grenst dat de weergave soms wat veel op resolutie getuned is. Naar mijn smaak dan, haast ik me te zeggen, en ik heb uiteraard niet alle versterkers gehoord die gebruik maken van PuRiFi Eigentakt modules. Maar de T+A Symphonia krijgt dus de eer dat ik er voor het eerst met open ogen ingestonken ben. Waarvoor oprechte hulde!
Luisteren naar de T+A Symphonia
Voor de review van deze fraaie en innovatieve streaming versterker van T+A maakte ik om logistieke redenen opnieuw gebruik van de gastvrijheid van AVNUE, de fraaie winkel in mijn woonplaats die een gespecialiseerd en hoogwaardig pakket aan A/V-apparatuur aanbiedt en bovendien beschikt over een paar uitstekende luisterruimtes die ik inmiddels net zo goed ken als mijn eigen huiskamer.
De set die voor me was klaargezet bestond naast de T+A Symphonia uit een twee paartjes Piega luidsprekers. Ik zou beginnen met de Premium 301 Gen2 ‘boekenplank’ luidsprekers, die natuurlijk niet op een boekenplank stonden maar op stevige stands met daaronder IsoAcoustic Gaia 3 dempers, aangevuld met een JL-Audio D-110 subwoofer, en voor de tweede helft van de luistersessie stond een paartje vloerstaande Piega Coax 611 klaar.
De powercords (AC-1205) en luidsprekerkabels (LS-1205) kwamen uit de Inakustik Reference AIR serie, en dus net als de T+A Symphonia en de Piega luidsprekers óók uit de Livet Audio stal. Het was daarom óók een mooie gelegenheid om te horen of Leo zijn assortiment goed op elkaar heeft afgestemd.
Dat bleek bij de eerste track eigenlijk meteen zo te zijn. Ik luisterde via Qobuz Connect naar de eerste track van de nieuwe EP Night van Nils Frahm. Zijn omarmende (analoge) piano-opnames staan altijd bol van de textuur en de boventonen, en potverdorie wat lieten die kleine Piega’s dat mooi horen met die subwoofer erbij! Laat ik ook maar meteen een pluim uitdelen voor de afstemming die door Menno van AVNUE was gedaan, die sub zat er écht ‘onhoorbaar maar wél merkbaar’ bij. Zeer fraai. De ruimtelijkheid was – mede door de ondersteuning van de sub – enórm, en de klank warm en kleurrijk, zoals ik van Frahm gewend ben, maar tegelijkertijd zeer transparant.
Door met de studioversie van Two Skaters van NITS, een oude favoriet van me die zeer ruimtelijk is opgenomen en de unieke natuurlijke galm laat horen van hun eigen WERF Studio in Amsterdam-West, die in 2022 volledig door brand werd verwoest. Opnieuw vallen de snelheid en de transparantie van de weergave in positieve zin op, vooral omdat er geen spoortje scherpte te bekennen is. De opname is dynamisch en de relatief droog opgenomen stem van Henk Hofstede is heel tastbaar en laat veel ‘body’ horen. En over body en natuurlijke galm gesproken; de schitterende uitvoering van Buxtehude’s Kantate ‘Ich suchte des Nachts’ in een zeer fraaie uitvoering van Guy de Mey en het Ricercar Consort liet enorm veel ruimtelijke informatie horen, terwijl de complexe contrapunt-zanglijnen goed van elkaar te onderscheiden bleven. De transparante vocalen vielen prachtig samen met de textuur van de authentieke instrumenten, en er zat enorm veel lucht in de weergave.
De laatste track van het eerste deel van de luistersessie was Strange Feeling van Man - een obscuur maar zeer interessant Frans undergroundproject van Francois Biyikli en Charles-Eric Charrier, van hun derde album Helping Hand. Ze maken experimentele abstracte postrock die zeer vervreemdend klinkt.
De sterke ritmiek van de set dwong tot aandachtig luisteren, de T+A had de luidsprekers zelfverzekerd in zijn greep, maar bleef snel en lichtvoetig klinken met veel kleine details, en de perfect aansluitende sub vulde de ruimte vanaf een minuut of drie in de track met putdiepe lage tonen. Opnieuw viel op hoe luchtig en vloeiend de muziek klonk, wat trouwens zéker ook een verdienste van de Piega Premium 301 Gen2’s was.
Met de Piega Coax 611
Het tweede deel van de luistersessie was interessant omdat de T+A Symphonia nu moest laten horen hoe hij het er met vloerstaande luidsprekers, maar dus zónder subwoofer vanaf zou brengen. Full range weergave vergt nu eenmaal méér van een versterker, vooral qua energie in de lage tonen. En dat viel niet tegen. Sterker nog...
De aftrap was voor het slowcore dark-jazz ensemble Bohren & der Club of Gore, met de track Verwirrung Am Strand van het prachtige album Patchouli Blue. Deze Piega Coax 611 luidspreker is duidelijk familie van de Premium 301 Gen2; evenwichtig, neutraal, snel en dynamisch met een fraaie ruimtelijkheid. En zonder sub bewees de Symphonia zijn eigen kracht eigenlijk nog béter. De contrabas ronkte heerlijk diep en was vol van klank, en er was zowel in de drums als de saxofoon extreem veel textuur hoorbaar zónder dat het leek alsof ik ‘door een elektronenmicroscoop’ luisterde.
Omdat het een echte torture track is luisterde ik vervolgens naar Uni Sub, van Alva Noto’s subliem geregistreerde Unieqav album. Een zeer breedbandig werkje dat subtiele ritmische klikjes op een putdiep basfundament neerlegt tegen een achtergrond van zacht zoemende synths, met een soort borrelend geluid dat nog het meest doet denken aan een met verhoogde pitch afgespeeld gerommel van een fors onweer, en van links naar rechts en van voor naar achter door het beeld rondwervelde. Zeer abstract en hypnotisch, maar omdat het door deze set extreem ruimtelijk werd weergegeven was het ook zeer prikkelend voor de fantasie. De luidsprekers waren compleet uit het beeld verdwenen, wat niet alleen op een goed gelukte opstelling wees, maar ook op een uitstekende transparantie van de set, die ook nog eens zeer hoog scoorde op timing en fasezuiverheid.
De eer van afsluiter viel ten deel aan Neil Cowley. Op zijn album Hall Of Mirrors staat de track Berlin Nights. De prachtige mix is opgebouwd uit zeer ruimtelijke ‘environmental sounds’ (veldopnames) en studio-elektronica, waarbij je je als luisteraar bijna in een Dolby Atmos bioscoop zonder beeld waant. Wat een schitterend ruimtelijke en luchtige weergave hoorde ik hier! De ‘bewegingen’ van bepaalde details worden loepzuiver geplaatst en waren bijna tot op de centimeter te volgen. Het was alles bij elkaar opgeteld geen goedkope set die hier stond te spelen, maar de weergave overtuigde moeiteloos.
Conclusie
Als ik inzoom op de T+A Symphonia – dat is tenslotte de hoofdrolspeler van deze review – dan kan ik niet anders dan concluderen dat T+A hiermee een klein meesterwerkje heeft afgeleverd. Klein in omvang bedoel ik dan, want zijn daden bennen groot! Qua functionaliteit blijft er bij deze Super-Integrated weinig te wensen over, en als je niet valt over het ontbreken van Google Chromecast zou ik zelfs minpunten moeten gaan verzinnen.
Ja, het zou leuk zijn als je de VU-meters en de LED’s op het frontpaneel los van elkaar een kleurtje kon geven, ja het zou leuk zijn als T+A er óók nog een cd-loopwerk in had kunnen foefelen, maar dan heb je het hooguit over ‘nice to have’ dingen en niet over storende omissies. Met het krachtige en stabiele, in eigen huis ontwikkelde ASA G3 streaming-platform en de versterking van PuRiFi Eigentakt™ zit de Symphonia ramvol innovatieve ‘Technik’ die voor een buitengewoon muzikale ‘Anwendung’ zorgt.
En ik weet het: traditionele audiofielen willen liever losse componenten en lekker knutselen met kabeltjes. Zet er echter maar eens een voor- en eindversterker, streamer, phonotrap en tuner van dezelfde kwaliteit naast, met alle extra interlinks en powercords die daarbij horen. En ga dan wel even zitten voor de optelsom. Onder de streep biedt de T+A Symphonia gewoon heel veel waar voor zijn geld. Met kleine luidsprekers en een sub gaat het fantastisch, maar ook kostbare grote luidsprekers legt hij bijna schouderophalend zijn wil op.
Lees ook de review van de Piega Coax 611 speakers, tweede generatie
In dat opzicht hebben ook de Piega luidsprekers me verrast. Van een merk dat - in dezelfde tijd dat ik T+A leerde kennen - vooral de nadruk op design legde zijn ze uitgegroeid tot een serieuze luidsprekerbouwer die nog steeds fraai uitziende aluminium behuizingen bouwt, maar die tevens zijn eigen, innovatieve ribbon- en coaxiale (mid)hoog drivers ontwikkelt en produceert en daar prachtige muzikale resultaten mee behaalt.
De bekabeling van Inakustik legde een perfecte verbinding tussen de T+A en de Piega’s, en bracht op neutrale wijze lucht én kracht in de weergave. Je bent uiteraard niet aan de combinatie van deze merken gebonden, maar wat werken ze prachtig samen!
Tot slot de score. Het lastigste onderdeel van de review, vind ik, omdat het enerzijds behoorlijk subjectief is en anderzijds toch een beetje raar voelt bij high-end producten in deze prijs- en kwaliteitsklasse. Zoals ik al zei kon ik er, behalve het ontbreken van het niet strikt noodzakelijke Chromecast, eigenlijk niks op aanmerken. Vormgeving, uitrusting en weergavekwaliteit zijn van topklasse. Vanwege ‘geen Chromecast’ dus ‘slechts’ 4,98 sterren, maar omdat onze hoofdredacteur daar niks mee kan rond ik het maar gewoon af naar de maximale score van vijf sterren.
T+A Symphonia Streaming Integrated Amplifier
8490 euro | zilver of zwart | ta-hifi.de | livetaudio.nl
Beoordeling 5 / 5
