Nog geen 10 jaar geleden waren de meeste luidsprekers relatief saaie en rechthoekig gevormde elementen, uitzonderingen daargelaten. De laatste jaren verschijnen er echter steeds meer luidsprekers die niet meer zo recht en hoekig zijn. Fraaie rondingen en visuele trucjes om de luidspreker kleiner te laten lijken zie je tegenwoordig door steeds meer luidsprekerfabrikanten toegepast worden. Ook de Reference serie van KEF is al een aantal jaren een luidsprekerlijn die niet alleen fraai klinkt, maar nu ook eens fraai van vorm is. Het oog wil tenslotte ook wat, niet alleen het oor hoeft verwend te worden.
De Reference serie van KEF is kwalitatief de top van deze Britse fabrikant. De eerste KEF Reference serie is in 1973 op de markt gebracht en in die jaren die volgden heeft deze luidsprekerlijn een ware metamorfose ondergaan. In technisch opzicht zijn de luidsprekers door de jaren heen verfijnd. Ook qua uiterlijk zijn de luidsprekers mijn inziens steeds mooier geworden. Mijn eigen KEF`s uit 1997 zijn vergeleken met de huidige lijn heel wat minder elegant te noemen. Deze zijn in verhouding erg groot en redelijk saai qua uiterlijk. Gelukkig delen ze een goede eigenschap: de fraaie klank. 
De fraaie klank van praktisch alle luidsprekers wordt mede bepaald door de afmetingen: het is nu eenmaal een feit dat vooral voor een goed gedefinieerd en diep doorlopend laag een relatief grote luidsprekerbehuizing benodigd is. Natuurlijk wel in verhouding tot de luisterruimte, want in een kleine ruimte komt een hele grote luidspreker vaak niet volledig tot zijn recht. De Reference serie anno 2005 is nog steeds relatief groot qua afmetingen, maar door de totaal andere vorm van de luidsprekers en optische misleiding lijken de luidsprekers een stuk kleiner en zijn, in plaats van een storend ornament, een verfraaiing van je woonhuis.
De huidige Reference lijn, met zijn glooiende ronde vormen, is in 2002 geïntroduceerd. De lijn bestaat uit zeven luidsprekers, waarvan er twee center luidsprekers zijn (de 202c en de 204c) en één model is een zogenaamde dipool achterluidspreker, die toegepast kan worden in high-end surround opstellingen. De overige vier modellen zijn de 201, 203, 205 en 207. Deze laatste vier modellen doen mij weer denken aan de tijd dat ik mijn KEF`s kocht. Toen was het de Reference Model 1 t/m 4. Het is met de komst van home theater begrijpelijk dat KEF het assortiment heeft uitgebreid, zodat ook de meest veeleisende liefhebber van meerkanaals geluid aan zijn trekken kan komen. De vloerstaanders van de Reference serie beginnen met een prijskaartje van 2.000 euro voor de 201, oplopend tot de 207, die van eigenaar wisselt voor 7.750 euro. De prijzen zijn per stuk, wel te verstaan. 
Voor deze recensie is Model 203 bekeken en beluisterd. De 203 is een vloerstaande luidspreker met de afmetingen 1068 x 248 x 405 mm (hoogte x breedte x diepte). Een slanke en relatief diepe luidspreker, die door de afmetingsverhoudingen klein lijkt, maar wel veel inhoud heeft ten gevolgde van de grote diepte. Met 26,5 kilogram schoon aan de haak is ie nog net te tillen. De luidspreker is een vierweg basreflex luidspreker, met de bas reflexpoort aan de voorzijde. Voor het laag zijn twee 165 mm woofers aanwezig, voor het midden en hoog wordt gebruik gemaakt van de laatste incarnatie van de Uni-Q driver. Bij dit systeem is de tweeter in het centrum van de middentoner geplaatst, waardoor voor het midden en hoog een puntbron wordt gerealiseerd. In feite ontstaat er één luidspreker die zowel het midden als het hoog uitstraalt, iets dat niet goed met slechts één luidspreker gerealiseerd kan worden doordat bijvoorbeeld een middentoner veel te zwaar en te traag is om hoge tonen goed weer te geven. Het grote voordeel van puntbronnen is dat het geluid zeer goed gespreid wordt, waardoor de "sweet-spot" veel breder is dan bij conventionele luidsprekers. Voor het aansluiten van luidsprekers is een heuse tri-amp of tri-wire optie aanwezig (zie foto). Wellicht een tikje overdreven. Wel prachtig vergulde WTB aansluitingen met stevige verbindingen tussen de drie aansluitingen. Mijn luidsprekerkabel met WTB spades ging echter niet goed in de terminals van de luidspreker, uiteindelijk is met blanke draad de aansluiting gerealiseerd. Bij aanschaf is het verstandig om in overleg met de dealer de juiste connector voor aan de luidsprekerkabel te selecteren. Last but not least is de luidspreker voorzien van een hyper-tweeter, die het frequentiegebied van15 kHz tot 55 kHz weergeeft. Die tweeter is uitgevoerd in chroom, het lijkt net een oude koplamp van een fiets uit de jaren 80...
