Wie mijn hersenspinsels over vakantie en over hifi beurzen een beetje heeft gevolgd weet dat ik een voorliefde koester voor Frankrijk en soms voor Franse producten. Het is niet voor niets dat ik jarenlang in een Franse auto reed, geniet van de Franse keuken, geniet van Franse elektronica en luidsprekers, Frankrijk kruipt dieper en dieper in mijn bloed.
Krijg ik de kans een Frans product tegen het licht te houden, dan sla ik dat niet af. Zeker niet als het van Triangle komt, een merk dat ik al jaren graag op de Nederlandse markt wilde hebben, iets dat vanaf nu het geval is. De eerste kennismaking thuis is met een lieve, kleine telg uit de familie, de Titus Es. Een 2-weg systeem van bescheiden afmetingen.
Triangle is naast Focal en Cabasse één van de drie grootste en belangrijkste fabrikanten in Frankrijk van luidsprekers. Een land dat een welhaast net zo rijke historie aan luidsprekers heeft als Engeland. Denk maar aan Waterfall, JM Reynaud, Apertura, Davis, Jadis, of Elipson. En waar minstens zoveel kennis van luidsprekerbouw voor handen is.
Triangle zelf bestaat als 30 jaar en is ooit eerder in Nederland verkocht. Met succes overigens, tot de toenmalige importeur er de brui aan gaf. Nu is het merk dankzij High Resolution in Lelystad eindelijk terug. De range van Triangle is omvangrijk en loopt ruwweg van de Stella Es (418 euro per paar) tot aan de Magellan (31.447 euro per paar). De Titus Es zit net boven de Stella en kost u 523 euro per paar. Triangle is een echte leverancier van luidsprekers. Ze maken bijvoorbeeld geen elektronica, maar wel in eigen huis alle units die in de diverse series verwerkt worden. Alle productie vindt plaats een Frankrijk. Het complete gamma omvat luidsprekers voor stereo weergave, home cinema en actieve subwoofers. Binnen de Esprit range, waar de Titus Es in thuis, hoort levert Triangle monitors, vloerstaanders, surround speakers en centers.
De techniek die Triangle toepast is eigenzinnig. Dat begint al bij de 130 mm conus van de woofer, die bestaat uit een mengsel van cellulose pulp en lange fibers. Past vrijwel iedereen een rubber rand toe om de conus vast te houden, Triangle kiest voor harmonica vouwen om beweegbaarheid te garanderen. Een mooie aluminium basket vormt de basis voor de unit. De kapton drager van de spreekspoel is zowel aan de binnenzijde als aan de buitenzijde voorzien van een wikkeling, iets dat volgens mij uniek is. De tweeter heeft een titanium conus die beweegt in een aluminium mini hoorn. Die faserein wordt gemaakt met een fase plug. De hoorn zorgt voor een hoog rendement en een snelle responsetijd van de unit, die verder conventioneel is gebouwd. Door het toepassen van de relatief kleine conus kan de scheidings frequentie tussen woofer en tweeter hoog liggen, in dit geval op 4000 Hz, met een steilheid in het filter van 24 dB. De woofer neemt dus een heel groot deel van het frequentie spectrum voor zijn rekening, waaronder het gebied waar onze oren het gevoeligste zijn.
Het uiterlijk van de Triangle is op het eerste gezicht een beetje bling-bling. Veel goud aan het front. Pas na de recensie periode kwam ik erachter dat het goudkleurige metalen ornament aan de bovenzijde van het frontje eraf kan. Hoewel het mij persoonlijk niet stoorde en de luidspreker een zekere chique uitstraling geeft. Wie de moeite neemt het front te verwijderen valt een beter geluid ten deel, zoals met 99% van de luidsprekers het geval is. Jammer is dan dat de bevestigingspunten van het front die achterblijven op de baffle erg opvallend en in verhouding groot zijn. Wel stevig en onverwoestbaar. De tweeter valt direct op met zijn aluminium trechter en goudkleur faseplug. Je zou verwachten dat Triangle goudkleurige schroefjes zou benutten, gelukkig of helaas, ze zijn gewoon zwart en verzonken. De kast is netjes afgewerkt, bij mij in de meest donkere kleur (er zijn in totaal drie houtsoorten leverbaar), en meet 365 x 180 x 295 mm. Geheel volgens de geldende mode diep en hoog, met een smalle voorkant. Aan de achterzijde is te zien hoe dik de kast is. Daar vinden we ook de zwaar uitgevoerde bi-wire aansluitingen. Ook al zit de basreflex poort aan de voorzijde, plaatsing op een stand verdient verre de voorkeur boven een boekenplank, de luidspreker is dat zeker waard.
De set
De Titus Es vond een plekje op Alphason stands in mijn kleine luisterruimte van 2,8 x 4,4 meter. Licht ingedraaid, 60 cm van de achterwand en 30 cm van de zijwanden. Een Van Medevoort MA240 versterker van ongeveer 2 x 40 watt aan 8 Ohm extrapoleert de energie die afkomstig is van een Marantz CD63 SE speler, welke uitsluitend als loopwerk fungeert aan een Musical Fidelity X-Dac V3 d/a converter. Bekabeling is van Chord Company. Stroomvoorziening is binnen de grenzen voor een redelijk eenvoudige set gerealiseerd met Supra netsnoeren en een Supra verdeelblok. Als alternatief voor de Triangle`s deden dienst (oplopend in prijs per paar): Mordaunt Short MS902 (260 euro), Dali Ikon 2 (800 euro) en Impulse IMP (1400 euro). De Triangle behoort dus geplaatst te worden tussen de MS902 en de Ikon 2. Laten we gaan luisteren of die plaats ook klopt.
De triangel klinkt
Terwijl de kast uitpuilt van de CD’s kies ik vaak als eerste een exemplaar van Patricia Barber. Het is Split dat het spits afbijt. Een CD die sterk ritmisch is en moet leiden tot voeten van de vloer. Dat werkt ook zo met Triangle. Lekker snel, een goed stereobeeld en een puntige piano. Waarboven de stem van Barber op de juiste hoogte staat. Typisch voor Triangle is het behoud van het “Franse middengebied†waar licht de nadruk op valt. Iets wat stemmen meer opentrekt. Het lieftallige hoog en het iets ingehouden laag passen daar mooi bij. Het laag loopt voor de bescheiden conus en kastafmetingen behoorlijk diep door. Zonder dat er vervelende dingen ontstaan als boemen of hoorbare poortruis. Eigenlijk een lekker geheel tegen een aanvaardbare prijs. Als opmerking noteer ik: iets meer energie in het hoog is toegestaan en ik zou het beeld graag nog verder opentrekken. Verwend als ik tegenwoordig ben in de grote luisterruimte waar buizen versterkers staan. Fase reinheid en het vermogen een holografisch beeld te scheppen controleer ik graag aan de hand van Amused to death van Roger Waters. De Titus Es laat me niet in de steek. Omgeven als ik ben door geluid. De verteller aan het begin is goed verstaanbaar en lijkt links naast me te staan. Gitaar is vol van klank en dynamisch. Echte power die je nodig hebt voor deze CD geeft de Triangle niet, daar is hij eenvoudig te klein voor. Het laag gaat echt heel diep in deze opname. Hard kan het wel, klappen van de houdhakker op track 8 zijn echte klappen. De arrenslee gaat van links voor naar rechts achter (op twee speakers dankzij de gebruikte opname techniek) wat uitstekend is. Meerstemmige zang laat de stemmen onderscheiden. Dat waren twee prima kennismakingen met de Titus Es.