Wat is dit voor muziek? Als ik het zelf niet precies weet vraag ik het graag aan de ontbijttafel. “Atonale folk”, oordeelt mijn dochter prompt. De spijker, ik moet het als vaak toegeven, op de kop, ergens. Onmiskenbaar is de stijl Noors traditioneel, van dit solospel op afwisselend een Hardangerviool, een viola d’amore en een gewone viool. Atonaal is wat overdreven, maar de melodieen zijn eerder improvisatie-achtige composities dan pure folk.

Van een expert in oude muziek, maar wel nieuw. Buitengewoon vrije muziek met de wortels stevig in de aarde. Nils Økland heeft een brede achtergrond. Opgeleid als klassiek violist heeft hij zich ook verdienstelijk gemaakt in de gerenommeerde Noorse jazz-scene, onder meer met Terje Rypdal. Ook in de werelden van pop, zigeuner- en balkanmuziek heeft hij zich begeven.

Daarnaast heeft hij zich altijd verdiept in de eeuwenoude muzikale traditie van zijn land. De Hardangerviool neemt daarin een belangrijke plaats in. Het is een meestal rijk versierd instrument, dat onder de vier melodiesnaren een aantal resonantiesnaren heeft die bij bespeling meevibreren, als een soort drone. Het instrument heeft daardoor een ruimere naklank dan zijn bekende soortgenoot. Het heeft veel verwantschap met de viola d’amore, de in onbruik geraakte liefdesviool.

Økland is een componist en muzikant die sterk laat beïnvloeden door zijn omgeving en instrumenten. Daarvan had hij er flink wat bij de hand bij de opnamen die hij maakte in het prachtige oude kerkje van Avaldsnes, op een westelijk puntje van Noorwegen. Økland speelde er twee dagen en leverde twee uur aan opnamen in bij Manfred Eicher, de labelbaas van ECM. Het expressieve spel van Økland was Eicher opgevallen bij het Christian Wallumrød ensemble, vandaar dat hij om een demo gevraagd had. Eicher vond de proefopnamen perfect en beperkte zich tot het in samenspraak maken van een selectie uit de vele stukken, meest solo-interpretaties van composities die Økland eerder maakte voor groepen en theaterstukken.

En wie zou Manfred Eicher tegen willen spreken? Ik niet in ieder geval. De opnamen zijn erg direct, je zit als het waren met je neus tussen de snaren. Toch weet de ruimte het mysterie van haar geschiedenis mee te geven. Een unieke, intense sfeer, prachtige muziek.

Aanvullende informatie:

13 tracks, speelduur 51:57
Label: ECM records 
Distributie: Challenge