Ik ken nogal wat mensen die iets hebben met polyvinylchloride, in de volksmond PVC, en daar behoorlijk opgewonden van raken. Ze vallen ruwweg in drie categorieën uiteen. Ten eerste is er de groep fetisjisten die PVC kleding en laarzen betrekken in hun erotische beleving. Er de meest fraaie en uitdagende creaties van maken of dragen. De tweede groep verafschuwt het materiaal omdat het te belastend is voor het milieu tijdens de fabricage en als afval. De derde groep waartoe ik zelf behoor heeft geheel andere associaties met PVC. Zij noemen dat eenvoudig “vinyl”, bewonderen de zwarte magie, betasten het materiaal slechts aan de randen en voelen daarbij vaak een haast erotische spanning. Die derde groep bestaat simpelweg uit audiofielen die platen draaien.
Er bestaan nogal wat zijdelingse verklaringen waarom vinyl, zo u wilt de plaat, ondanks de opkomst van de CD stand heeft weten te houden. Meest nuchtere verklaring is uiteraard het bestaan van een muziekcollectie die je niet zomaar wegdoet of vervangt alleen omdat de industrie dat graag ziet. Anderen hebben het over het ritueel van een plaat draaien dat begint met de geur van de hoes, het bewonderen van de hoesontwerpen, het opleggen van de plaat op een zorgvuldig afgestelde speler tot luisteren naar authentieke kraakjes en stofjes. Hang naar nostalgie kan ook een reden zijn. Het ophalen van herinneringen. Tenslotte leeft het idee dat een plaat nog altijd veel beter in staat is tot het reproduceren van natuurlijke klanken dan een CD-speler of ander digitaal apparaat.
Hoewel er veel wordt gepubliceerd in binnen- en buitenlandse tijdschriften over het weergeven van muziek en zang via een platenspeler, waardoor de indruk zou ontstaan dat vinyl de enig juiste bron is, moeten we dat wel in een helder perspectief blijven zien. De markt voor platenspelers is ten opzichte van de markt voor CD of DVD maar heel gering. Het gaat om een aantal liefhebbers die hun platencollectie tevoorschijn hebben gehaald. Ik heb de stellige indruk dat die groep nog altijd groeiende is en dat zelfs de jeugd interesse in vinyl aan het krijgen is (zeker nu het aanbod van nieuwe platen dagelijks stijgt). Maar het blijft een niche markt. Daardoor is de plaat met nog meer magie omgeven, is het genot van hoes/plaat/luisteren nog net wat groter. Het vormt ook de reden dat platenspelers en toebehoren behoorlijk tot onbehoorlijk veel geld kosten. Wie de verslagen leest van de laatste High End Show in München zal tot de conclusie komen dat platen draaien voorbehouden is aan de rijken der aarde. Een ton voor een speler is niet gek meer. 1000 euro voor een instapmodel lijkt haast normaal. De prijs van toonarmen en elementen reikt tot in de duizenden en duizenden euro’s. Natuurlijk het zijn de Ferrari-achtige snoepjes waar iedereen van droomt en waar een journalist van kwijlt. Gelukkig zijn er ook Rega’s, Pro-ject"s, Goldring’s en Thorens spelers die heel behoorlijk presteren en compleet met arm en element lang geen 1000 euro kosten. Spelers waar iedereen die “eens een plaatje wil spelen” veel plezier van kan hebben.
Zelf behoor ik niet tot de absolute fanaten die vinyl tot de enige standaard hebben verheven. Een mooie CD, SACD of een muziek DVD draai ik graag en veelvuldig. Ik sluit niet de ogen voor de huidige stand der techniek. En weet ook donders goed hoeveel slechte opnames mijn platencollectie kent die loopt van 1966 tot 2006. Als gevolg van het recenseren wisselt mijn voorkeur wel eens van vinyl naar CD of andersom. Zo legt mijn platenspeler het echt af tegen toppers als Meridian, Lindemann of Micromega CD-spelers die mijn huis sierden. Aan de andere kant kunnen zelfs die toppers in mijn ogen nog steeds geen topklasse platenspeler evenaren of bijhouden als het CD en vergelijkend vinyl materiaal goed tot echt goed is. Dan heeft een plaat een soort “vloeiende” weergave die digitale weergave tot welhaast staccato doet verbleken. Vervelend is dat die topklasse platenspelers net zo veel kosten als genoemde merken. Daar let de industrie wel op. De balans die nodig is om geld te blijven verdienen. Zoals dat hoort in een gezonde economie.
Het is bij mij een combinatie van nostalgie, muziekcollectie op plaat, geluidskwaliteit en het genoegen om met platenspelers, armen en elementen in de weer te zijn die mijn “vinylliefde”in stand houdt als ware het een fetisj. De reden dat ik op het punt sta zwaar te investeren in een nieuwe platenspeler met een moving coil element in een super arm. Een totaal prijskaartje van 6000 euro overstijgend. Een bedrag dat eigenlijk belachelijk hoog is als ik terugkijk op 40 persoonlijke jaren met vinyl. Echter ik verwacht zo veel mooie muziekmomenten dat ik liever investeer in audio apparatuur dan in een auto, huis of tuin. Niemand van de lezers onder u hoeft mijn voorliefde te volgen. Maar als u een beetje begrijpt wat een plaat kan betekenen, wat een plaat met uw gevoel kan doen, uw gemoedstoestand en u enig budget vrij kunt maken voor een platenspeler, neem dan een wijze raad aan en lees onze vinyl special. Pik daaruit wat voor u passend is. Val uw audio dealer lastig en vraag hem om een demonstratie. Begin onderaan en eenvoudig. Pas als het vinyl u pakt, investeer dan hoger en maak upgrades. Ruik de hoezen, bekijk de hoezen en leg het vinyl met een ritueel gebaar op een speler. Het moment dat de diamant de groef raakt en zijn weg gaat zoeken is haast als een eerste kus die doet verlangen naar meer. Plat gezegd “organische chemie”.
Met vriendelijke groet,
René van Es
