Al jarenlang is het principe van een draaitafel een min of meer geijkt gegeven. Niet alleen de keuze van het gebruikte materiaal, maar vooral het elimineren van ongewenste trillingen bezorgen de ontwerpers al decennia lang een flinke uitdaging.
Een onorthodox antwoord op dit eeuwige vraagstuk komt uit Nieuw Zeeland. Is de heilige graal in analoge weergave eindelijk behaald?
Het was William Firebaugh die zich de afgelopen jaren heeft gebogen over de technieken van de draaitafel en vooral de overdracht van energie. Want dat is juist het punt waar het om gaat in de perfecte analoge weergave; energie zoekt altijd de makkelijkste weg. Simpeler gezegd, de geluidskwaliteit van een draaitafel valt of staat met de ontkoppeling van de bewegende delen.
De beste weergave zou theoretisch dus worden verkregen door enkel de overdracht van de groeven van een plaat naar het element dat in de arm gemonteerd zit. En er zijn nogal wat factoren waar William en zijn team van analoge liefhebbers zich over hebben gebogen. De motor, de gebruikte snaar of directe aandrijving van een draaiplateau en het gebruikte materiaal hiervoor, de armsoort en de vele manieren van lagering met alle overdrachtsproblemen van dien en niet te vergeten het chassis zijn zomaar enkele onderdelen die meedoen aan trillingsoverdracht. Vooral de arm met daarin het gevoeligste onderdeel dat bepalend is voor een storingsvrije weergave van vinyl -het element dat iedere trilling oppikt en weergeeft- bood de grootste obstakels.
Probleemoplossend ontwerp
In plaats van de kiezen voor een gelagerde arm is het het Nieuw Zeelandse team van Firebaugh gelukt om een oplossing te bieden voor meerdere armproblemen. Hoewel het zo’n vijftig prototypes en diverse jaren research en luistersessies kostte is de oplossing gevonden in een dunne aluminium armbuis die gefixeerd is in -jawel- een golfbal. De armophanging geschiedt middels een zeer dunne acryldraad aan een overhangende wig en de fixatie van de arm wordt verzorgd door een klein badje met daarin siliconenolie met een extreem hoge viscositeit.
Letterlijk thinking outside the box, dus. Door deze toepassing werd namelijk meteen het ‘probleem’ van dwarskrachtcompensatie geelimineerd en kan het in de met zand gevulde armbuis vrijelijk bewegen met alleen het element -lees: de groeven van de plaat- als stuurkracht. Well Tempered Lab was geboren. Hun luxe draaitafel, de Amadeus GT, is voorzien van een dubbele plint vervaardigd uit acryl en aluminium. Sinds kort biedt het merk ook een goedkopere versie van de platenspeler. Ik ontmoette deze draaitafel voor het eerst tijdens de Dag van het Vinyl in Tilburg, waarna Ed Verkerk van Latham Audio het apparaat al snel bij me thuis kwam afleveren.
Vanuit de verpakking waarin de Simplex wordt geleverd kwam een matzwarte plint, rustend op alweer een innovatieve demper. De voetjes van de draaitafel zijn namelijk squashballen. Aan de achterkant van de draaitafel zitten aansluitingen voor de voeding, twee nette cinchbussen voor bekabeling naar een voorversterker en de aardedraadverbinding. Verder een vrij standaard ogende schakelaar voor het in- en uitschakelen van de DC-servo motor. Deze zit verwerkt in de drie centimeter dikke MDF plint maar is ontkoppeld door hem in een schuim te plaatsen. In het midden een driehoekige opening met daarin een off-axis meervoudige lagering in een teflonbasis die de aluminium lagerpen in het acryl draaiplateau ondersteunt. De zeer dunne arm hangt als het ware aan een instelbare wig die naar wens kan worden ingesteld -zelfs tijdens het afspelen!- om de VTA te veranderen.
