Weet u trouwens dat magneten van luidsprekers niet magnetisch aangeleverd worden en in een machine gemagnetiseerd moeten worden? Een enorme spoel magnetiseert het materiaal, unit voor unit. Daarna komt het verlijmen van onderdelen. Zowel van het motorgedeelte van de speaker als van de conus met de conusrand. Dan de centreerschijf en de spreekspoel.
Als de unit klaar is wordt hij getest. Dat gebeurt door via een testtoon de frequentiecurve te meten, de impedantie en nog wat parameters, en die te vergelijken met een referentie unit. Een proces dat slechts een paar seconden in beslag neemt en toch op alle belangrijke punten test. Na het inpakken vullen de units de magazijnen, gereed voor transport.
Elders in de fabriek zien we hoe vrouwenhanden tweeters monteren. Domes worden met de hand gecentreerd en voorzien van een spreekspoel. Machines spuiten kleine hoeveelheden lijm op exact de juiste plaats. De hoeveelheid handwerk die er aan te pas komt verbaast ons. Wie denkt dat een tweeter een ding is dat plompverloren uit een machine rolt heeft het mis. Daarna uiteraard de test van elke unit voordat hij wordt ingepakt.
Midden tussen Vifa en Scan-Speak is een metaalverwerkingsbedrijf actief dat onderdelen maakt voor de motor. Hier staan zware machines en CNC gestuurde draaibanken. Poolkernen liggen in duizenden stuks in de magazijnstellingen waar collega René Smit voor poseert.
De trots van onze gastheer is Scan-Speak. Hier komen de basweergevers vandaan met de ingesneden conus. Hij legt uit dat elke conus opbreekt. Dat wil zeggen, ongecontroleerd gaat bewegen als een fladderend blad bij hoog vermogen. Door de conus in te snijden beperk je dat effect tot kleinere bewegingen omdat elk stukje conus tot opbreken gebracht moet worden. Hoe kleiner de conus, hoe minder het effect zal optreden. De insnijdingen in de conus worden met de hand gevuld met kit. Een precies werkje waar weer de vrouwenhand meester in is. We zien hier ook de nieuwe units van Scan-Speak die geleverd gaan worden in de bekende Dali kleur en waarvan de conus deels is opgebouwd uit houtpulp.
En units met een gladde zwarte conus die bestemd zijn voor afbouw en verzending naar Wilson Audio. In een hoekje treft René Smit zijn gewaardeerde Spendor tweeters aan. In dezelfde ruimte volgt nog een uitleg over het belang van conusranden, de snelheid waarmee ze zich herstellen als je ze indrukt laat zien hoe levendig een speaker zal klinken. Onze gastheer en tevens ontwerper van units heeft daar zijn uitgesproken voorkeuren in. Zo heeft hij een hekel aan polypropyleen conusmateriaal. Dat geeft weliswaar heel weinig kleuring en maakt de luidspreker zeer neutraal, maar het zou tevens alle leven uit de unit halen. Mooi voor afluisteren of om fouten in de opname te ontdekken, minder geschikt voor weergave thuis. Een deel van de bezoekers is het daar overigens totaal niet met hem eens en betwist de stelling. Ook aan harde rubber conusranden heeft hij een hekel. Het is volgens hem jammer dat foam randen op den duur verteren (bekijk oude Acoustic Research luidsprekers maar eens) want dat is de beste conusrand die er is. Daar volgt minder tot geen commentaar op van de toehoorders. Mede omdat hij met voorbeelden aan komt van conusranden die meer of minder soepel zijn. Als hij een rand indrukt die duidelijk langzaam de oude vorm aanneemt snappen we allemaal dat zo’n unit traag zal zijn en niet lineair zal reageren. Leerzaam allemaal.
