ARTIKEL

Eerste concert

Dieter van den Bergh | 16 maart 2011

Mijn eerste concert was van Earth & Fire in 1975. Ze traden op in de gymzaal van het Blindeninstituut. Ik kende ze van Radio Noordzee, was geweldig om ze live te horen, al was het concert onbegrijpelijk hard. Ik heb nog met de bandleden gepraat, en mocht op de mellotron spelen.

Live-beleving

De live-beleving is iets heel aparts voor mij. Toen ik twaalf was kreeg ik een vriendinnetje met wie ik naar Kate Bush in Carré ging, wáánzinnig goed. De live-beleving is wel veranderd. Om te roken moet je naar een broeikast, en in plaats van rook, ruik je nu scheten in de zaal. In Ierland hebben ze daar wat opgevonden naar het schijnt: kastjes waar een rookgeur uitkomt. Maar ja, van Guinness ga je schijnbaar nog viezere scheten laten, haha. Ik vind het overigens wel begrijpelijk dat er in het popcircuit geen extra maatregelen worden genomen voor blinde bezoekers. Al zou het niet gek zijn als er bijvoorbeeld bij Pinkpop een paar buddy’s klaar zouden staan die blinden bij de hand nemen.

Whiskey

Live hoeft niet per se goed te zijn, neem Supergrass. Dat was zo afgrijselijk slecht, en die arrogante klootzakjes speelden amper een half uur. Vorig jaar ben ik bij Paul McCartney geweest in de Gelredome en laatst bij Moss in Tivoli. Geweldig, ik stond pal voor het podium. Moss is een ontdekking, net als Venice, folkachtige pop waarbij je na de eerste tonen volautomatisch naar een glas whiskey grijpt.

Nederlandstalig

Ik heb een zwak voor Nederlandstalig. In wezen is het natuurlijk onnatuurlijk dat Hollandse artiesten in het Engels zingen. Neem Krezip, hartstikke leuk bandje, maar zo zonde van dat kinder-Engels. Raymond van het Groenewoud zie ik als de uitvinder van het genre, een held. Doe Maar vond ik tof, Goede Doel ook, maar wat gladjes en doorgeproduceerd. Braak was een leuk Utrechts bandje, en Klein Orkest natuurlijk. Van nu vind ik Acda en de Munnik, Bløf en soms zelfs Jurk goed. En natuurlijk Daniël Lohues, uitvinder van de Nederlandse blues. [Zingt Doar Knap Ie Nie Van Op]. Zwaar onderschat is Grof Geschut. Die Leonie van der Klein rockt zó lekker.” [Zingt keihard Als ’s Nachts De Straat Zo Langzaamaan Een Beetje Stiller Wordt].

Transparant geluid

Ik ben geen geluidspurist, maar hou van het transparante, heldere geluid zoals mijn producer Jakob Klaasse dat voor elkaar krijgt. Tegenwoordig zit er vaak een vervelend laag in muziek en installaties. In autoradio’s bijvoorbeeld, dat irriteert me. Dat is net als met teveel zout in je eten, je raakt eraan gewend, maar eigenlijk proef je met een beetje minder veel beter. Maar het kan ook heel prettig zijn om bassen te voelen trillen. Onder mijn bureau heb ik daarom een subwoofer staan.

Pandora & Spotify

Ik probeer bij te houden wat er allemaal gebeurt op muziekgebied. Ik was een fan van Pandora, gaf je een favoriete artiest in, bijvoorbeeld Emiliana Torrini, dan kreeg je je eigen radiostation met allemaal verwante muziek. Spotify is ook goed, alleen kan ik niks van het scherm lezen, mijn computer maakt er helaas geen braille van en ook de spraaksynthesizer kan er weinig mee.

Film

Ik heb weinig films gezien, zit vrijwel nooit voor de tv. Je krijgt toch een halve beleving, krijgt heel veel niet mee. Voor laatblinden is dat anders. Mensen die later blind zijn geworden, kunnen zich er wat bij voorstellen, ik maak geen beelden, kan ik niet. Geluid en dialogen in de film komen toch vaak voort uit een beeldende handeling. En beeld werkt veel sneller dan tekst. Soms kun je in een oogopslag iets zien waar je twee minuten voor nodig hebt om het te beschrijven. James Bond bijvoorbeeld, gemaakt op actie, op beeld.

Audiodescriptie

Ik ben ooit in België naar een film naar een boek van Jef Geeraerts geweest met audiodescriptie. Dan wordt er een beschrijving gegeven bij het geluid: bijvoorbeeld hij steekt een sigaret op, hij loopt nu naar de bank, hij gaat zitten. Dan hoor je ook het roken en het lopen, twee audiolagen in een soort van dubbel hoorspel. Dat werkt wél. Dat staat in Nederland nog in de kinderschoenen, maar ik vind het heel interessant, zou dat veel vaker willen uitproberen.

FC Utrecht

Het komt wel nauw hoe zoiets wordt uitgevoerd. Ik ben een keer bij FC Utrecht geweest, waar een speciaal verslag voor blinden werd gemaakt. De verslaggevers beschreven bijvoorbeeld dat een voetballer zilveren schoenen aan had en een wit shirt. Daar kan ik niet zo veel mee, ik hoor liever waar de bal op het veld is, wat ze doen, wat er gebeurt op het veld.

Maria Goos

Met sommige films kan ik wél wat. Zoals Familie van Maria Goos, dat is een echte audiofilm. Daar zou je juist nooit gesproken ondertitels onder moeten zetten, zou zonde zijn. De teksten, de dialogen zijn prachtig genoeg, Goos is echt een tekstmens, zo geraffineerd. Ook de geluiden zijn goed te vatten, als mensen door de sneeuw stampen, dan hoor ik dat. Ik kan die film uitstekend beleven in de wereld die ik leef. Wat ook goed werkt, Engelse kostuumfilms, met héél véél tekst.

Stomme film

Wat ik wel fascinerend vind; de stomme film. Een film die je helemaal zelf kunt invullen. Het verhaal van Singing In The Rain vind ik mooi. Een actrice die goed was in een stomme film mislukt in een echte film, omdat ze een vreselijke stem heeft. Ooit heb ik live-muziek gemaakt bij een stomme versie van Phantom Of The Opera. In totaal stilzwijgen was zich voor mij iets enorms fascinerends aan het voltrekken.

De favorieten van… Vincent Bijlo

  • Mijn (hifi)set: “Heb ik niet echt. Echte muziek gaat overal dwars doorheen. Ik mix ook vaak zelf af op een klein slecht speakertje. Als het dan overeind blijft, klinkt het op elke installatie goed.”
  • Favoriete muziekgenre: “Rock ‘n roll en alles wat daaruit voortkwam. Breed hè?”
  • All time favourite: “De witte dubbelelpee van The Beatles uit 1968. Daar staan alle genres op. Een staalkaart van wat er allemaal in de popmuziek mogelijk is.”
  • Gruwel echt van…: “Nare plastic muziek, Jannes, Frans Bauer, frikadellensound.”
  • Maar luister stiekem wel naar…: “Beautiful van Christina Aguilera.”
  • Omvang muziekcollectie: “Moeilijk te schatten. Een gedeelte zit in mijn hoofd, kan ik altijd afspelen. Denk zo’n 300 cd`s, 100 elpees en 100 uur muziek in de computer.”
  • “Beatles en Jeff Buckley, maar is niet zo moeilijk, veel te vroeg overleden.”
  • Vinyl of cd? “Cd, makkelijker, al dat stof aan die naald ook altijd. Laatst heb ik wel vinyl op cd gebrand. Hou van krasjes en omfloerst geluid, het is het geluid van mijn jeugd.”
  • Meest memorabele muziekbeleving: “Yes in Ahoy in 1984.”
  • Mijn hifi/luistertip: “De Koek, net uit, van Eefje de Visser. Dat moet je luisteren.”

 


EDITORS' CHOICE