Misschien wel de meest onderschatte mate van beïnvloeding komt van je mede-luisteraars. Als bij een demonstratie tijdens een hifi-show een gerespecteerde hifi-journalist, de exposant of een vriend met een audiofiele reputatie vol lof spreekt over de weergave, dan zal de mede-luisteraar diens oordeel waarschijnlijk overnemen. Of het tegenovergestelde als de notoire azijnpisser - excusez le mot, maar je lijkt ze bij iedere demonstratie tegen te komen - hardop beweert dat het ‘bij hem thuis veel beter klinkt’.



Hoe luister je?

Muziekliefhebbers en audiofielen luisteren wezenlijk anders naar muziek, het zijn twee aparte groepen waar helaas te weinig overlap in zit. Waar audiofielen bezig zijn met de klank en de ruimtelijke afbeelding van de muziek, zijn muziekliefhebbers vooral bezig met de muzikale interpretatie. En die twee zaken zijn lastig te combineren: het één sluit het ander in meer of mindere mate uit. Je luistert naar muziek óf naar de weergave van muziek.

Onder hifi-liefhebbers zijn er verschillende ‘scholen’. Sommige zijn fervent aanhanger van alles wat analoog is of lijkt, anderen hechten veel waarde aan de digitale perfectie. Zo zijn er liefhebbers van versterkerbuizen, waar anderen zweren bij transistoren. En zo zijn er nog legio andere ‘absolute waarheden’ te vinden in de diverse audiokampen. En zoals altijd is het allemaal niet zo zwart-wit.

Er zijn audiofielen die vinden dat die weergave van muziek een exacte reproductie moet zijn van het origineel, en dat je vooral geen eigen invulling mag geven aan het geluid: het straight-wire-with-gain principe. ‘Zoals de artiest het bedoeld heeft’ is een vaak gebezigde uitspraak. Een nobel streven. Maar wat is er mis met het creëren van een eigen klank? Met het simpelweg genieten van muziek? Want uiteindelijk heeft niemand de audiofiele wijsheid in pacht, ook niet de schrijver dezes.

Het zoeken naar de perfecte installatie is als het zoeken naar de Heilige Graal….je gaat hem nooit vinden. En hoe mooi, gezellig en onderhoudend die zoektocht ook is - het is een leuke hobby - het leidt uiteindelijk wel af van het echte doel: muziek luisteren.

Conclusie

Bovenstaand artikel is een pure observatie en is niet gestoeld op jarenlang psycho-akoestisch onderzoek mijnerzijds. Het is gebaseerd op in de afgelopen 20 jaar vergaarde kennis en ingesleten veronderstellingen. Food for thought, meer is het niet. 

Het artikel pretendeert ook zeker niet volledig te zijn, zo heb ik het bijvoorbeeld nog niet gehad over tweaks, de akoestiek (!) of de invloed van het volume waarop je muziek luistert. Een kort artikel als dit kan nooit volledig recht doen aan de complexiteit van het luisteren naar muziek. 

©Henk Boot en Marja Vanderloo

In de afgelopen jaren ben ik in ieder geval tot de conclusie gekomen dat alles een invloed heeft op de weergave van muziek, hoe vergezocht en onwaarschijnlijk het soms ook lijkt. Iedere wijziging aan het systeem, de ruimte of de luisteromstandigheden heeft invloed: al verhang je een schilderijtje, zitten er meer mensen in de ruimte of heb je net een drankje genuttigd. In het geval van (dure) tweaks worden deze veranderingen maar al te makkelijk als verbeteringen gezien, maar helaas is niet iedere verandering een verbetering. Maar verwijs het nut van tweaks ook niet automatisch naar het land der fabelen, sta open voor verrassingen en vertrouw daarbij op je eigen oordeel. Sluit je af voor externe prikkels, maar vooral: geniet van de muziek! Want daar doen we het toch voor?

Lees hier meer over het Musicmask, de werking in de praktijk en de reacties er op.