De blu ray spelers worden gekoppeld aan een versterker, in dit geval de Peachtree Audio iNova. Eerst doen we een cd-test. Eens horen hoe de spelers het er vanaf brengen als ‘gewone’ cd-speler. De cd Norwegian Mood van Kari Bremnes wordt driemaal in de lades geschoven en de spelers mogen laten horen hoe ze deze zo transparant en gedetailleerd opgenomen cd weergeven. De Pioneer klinkt goed maar niet bijzonder, een beetje vlak.

De Panasonic weet al wat meer warmte en detaillering uit de cd van de Noorse zangeres naar voren te halen. Niet slecht, maar ook niet goed in de zin die ik gewend ben. Ter verduidelijking: ik ben het geluid gewend van mijn Linn Unidisk, ook een universele disc-speler, die ook bekend staat om zijn kwaliteiten als het om cd-weergave gaat. De Unidisk van Linn en Norwegian Mood van Bremnes is wellicht ook een moeilijk te evenaren koppel, ik geef het toe. Dan mag de Cambridge zich laten horen. En die stelt niet teleur. Het geluid dat ik nu hoor mag er zijn. Het klinkt zelfs wat agressiever dan ik gewend ben van de Linn.

Blu ray
Maar goed, dit was het voorspel, de spelers hebben de kans gehad om zich warm te draaien en nu mag het echte testen beginnen. We halen de blu-ray schijfjes tevoorschijn. Het werken met de blu ray audio schijfjes is wel even wennen. Normaal doe je de cd in de cd-speler en kies je het nummer op de cd met je afstandsbediening. Met de blu ray audio schijf moet je toch eerst een beeldscherm raadplegen en dus de tv aanzetten. Van daaruit kun je navigeren en een nummer kiezen. Een omslachtige methode als je het mij vraagt, dat zou toch anders moeten kunnen? Wat ook bevreemdend werkt is dat je nu met de tv aan zit en er behalve het tonen van wat foto’s verder niks op het scherm gebeurt.

Nu ook gaat het appels met peren vergelijken beginnen. Want we gaan verschillende schijven, verschillende spelers en verschillende opnames (in de loop der tijd) vergelijken. De eerste blu-ray audio schijf die in de spelers verdwijnt is die van Queen: A Night at the Opera. In lp-vorm betekende deze plaat destijds de doorbraak van Queen, als ik me niet vergis, met hierop hun ‘magnum opus’ Bohemian Rhapsody. Ter vergelijking heb ik de gelijknamige cd in de Unidisk gestopt. Het is lang geleden dat ik naar dit album heb geluisterd. Destijds was dit ongeveer het eerste voorbespeelde cassettebandje dat mijn zus kocht, tja, we gaan nu heel ver terug in de tijd (1979). Wat ik me ervan herinner is dat ik deze muziek van Queen helemaal niks vond. Wat een aanstellerij. Twee nummers konden me wel bekoren: ’39 en, jawel, Bohemian Rhapsody. Ja, bij dat laatste nummer kon ik ook wel ontdekken dat dit bandje bijzonder was. Hoewel ik me nu afvraag hoe dat destijds vanaf het cassettebandje en onze doorsnee Philips versterker geklonken moet hebben. Terug naar nu: de Linn laat de cd horen en dat klinkt best goed. Wat een variatie in nummers wisten de heren op één album te brengen, valt me nu op.

Zet ik de blu ray audio versie op, dan valt me gelijk het veel ‘bredere’ geluid op dat de blu-ray spelers laten horen op. Alsof je letterlijk hoort dat er meer informatie op deze schijf is geperst. De Panasonic laat ook hier weer meer warmte en detaillering dan de Pioneer horen. De Cambridge excelleert. Bij de stevigere nummers zoals Death on Two Legs en Sweet Lady gaat het gitaar- en drumwerk behoorlijk te keer met een ongekende dynamiek. Bij de rustige nummers valt op hoe mooi je de instrumenten veel meer afzonderlijk kunt onderscheiden. Bij You’re my Best Friend bijvoorbeeld valt het pianospel van John Deacon meer op. Ook bij een atypisch Queen nummer als ’39 springt de akoestische sfeer veel meer naar voren. Hoewel ik door de top-2000 het prijsnummer Bohemian Rhabsody bijna niet meer kan horen, zorgen deze blu-ray schijf en de Cambridge speler ervoor dat er een soort herontdekking van dit nummer plaatsvindt. Tjonge, wat zit er veel in dit nummer en dat lijkt er nu allemaal veel beter uit te komen. Bij deze luistersessie heb ik alleen gebruik gemaakt van de 2.0 PCM stereo versies, maar wat had ik graag dit nummer in de 5.1 master editie willen horen. Maar goed, op dit moment heb ik geen surround opstelling in huis en moeten Queen en ik het doen met stereo middels mijn twee Neat Mystique speakers.

Het is tijd voor de volgende schijf: Grrr! van The Rolling Stones. Eerst een bekentenis: ik heb niks van The Stones in huis. Niet dat ik niet van hun muziek hou, maar ik kom er net achter dat ik niks van hen op plaat of cd hier in huis heb staan. Maar een plaat als Emotional Resque en nummers als Angie en Waiting on a Friend staan hoog aangeschreven in mijn zeg maar muziek-Bijbel. En kijk nu eens: met deze blu ray audio schijf heb ik ineens de vijftig (!) beste nummers van The Rolling Stones in de best denkbare geluidskwaliteit in huis. Deze Grrr! biedt je een ware muziekreis door de tijd, die begint bij Come On en Not Fade Away en eindigt bij Doom and Gloom en One More Shot. Daartussen staan alle klassiekers, teveel om op te noemen. Het opmerkelijke is dat deze schijf je ook laat horen hoe de leden van The Stones in de loop der tijd steeds meer aandacht aan de kwaliteit van de geluidsopnames gingen besteden.

De techniek werd natuurlijk ook steeds beter. Als je een nummer als Come On vergelijkt met een nummer als Emotional Resque, dan hoor je gewoon heel andere dingen. Het geluid is bij het laatste nummer veel krachtiger en ook veel meer gelaagd. Ik denk dat je kunt stellen dat het niet zo veel uitmaakt of je Not Fade Away nou van cd of van blu ray audio afspeelt. Het verschil wordt pas gemaakt bij nummers als Emotional Resque, Start Me Up, maar ook Waiting on a Friend. De Pioneer en de Panasonic laten deze nummers prachtig tot hun recht komen met veel dynamiek en de lekkere baspartijen van Ron Wood. Chapeau voor beiden. Zo heb ik The Stones nog niet eerder gehoord. De Cambridge gooit er nog een schepje bovenop en geeft de nummers wat extra lucht, ook wat meer rust. Maar juist bij de wat oudere nummers zoals Time is on my Side en Paint it black ga je twijfelen of de opnames wel goed zijn geweest, zo rudimentair klinkt het. Dan begint een lichte hunkering naar vinyl de kop op te steken…

De laatste blu ray audio schijf die wie hier gaan testen is er helemaal eentje van 2014, Symphonica van George Michael. De artiest die altijd walgde van live-optredens, heeft ons de laatste jaren juist alleen maar getrakteerd met live performances en de registraties daarvan. Dat begon met de magistrale blu-ray schijf Live in London, gevolgd door een wervelend optreden bij de Olympische Spelen in Londen dat ook rechtstreeks over de hele wereld werd uitgezonden. En in dit jaar verscheen dan de blu ray audio Symphonica, een registratie van de laatste tournee die Michael samen met het Symphonica Air Orchestra uit Praag deed. Naar mijn weten is dit de eerste geluidsregistratie die tegelijkertijd op cd en blu ray audio schijf is uitgebracht. Ik geloof dat George Michael ook één van de eerste artiesten was die met een voorbespeelde minidisk kwam (Listen without Prejudice), kennelijk houdt hij er wel van om nieuwe dingen uit te proberen.

Wat laat deze blu ray audio schijf horen? Wel, een soort akoestische versie van zijn vorige blu ray uitgave Live in London, aangevuld met een aantal covers. De elektrische instrumenten zijn deels vervangen door het orkest. De nadruk ligt hier meer op de rustige nummers van Michael, aangevuld met een aantal covers. Ik moet helaas zeggen dat de geluidskwaliteit van deze blu ray schijf me een beetje tegenvalt. Veel galm ook. Een prachtig nummer als The First Time Ever I saw your Face vond ik op de andere schijf Live in London gewoon beter klinken. Jammer. Ten opzichte van de ‘gewone’ cd laat de blu ray schijf wel duidelijk horen een veel breder geluid neer te kunnen zetten. Vooral bij de nummers waarbij het orkest volop wordt ingezet zoals bij Feeling Good, kun je die ‘winst’ horen.