Bij het begin van dit project inventariseerden Hevac Controls en Wim Bosman alle mogelijkheden en maakten zij uiteindelijk een afweging tussen de systemen van Siemens, Hager en Enocean. “We kozen voor Hager vanwege hun betrokkenheid, het assortiment, en de proactieve manier van meedenken”, zegt Van de Donk. “Samen met hen besloten we, vanwege die bedrijfszekerheid, om elke sectie op elke verdieping met een aparte mediakoppelaar van Hager uit te rusten. Elke mediakoppelaar vertegenwoordigt op die manier een KNX-buslijn waarop alle KNX-componenten draadloos worden aangesloten. In totaal kent het kasteel meer dan 460 busdeelnemers. Over het algemeen zijn dit de schakelaars voor de verlichting en de regelaars van de verwarming. Voordat we elke etage hebben geïnstalleerd, namen we de opzet uitvoerig met Hager door, maakten we op locatie een testopstelling en deden we proefmetingen. Gelukkig kwamen deze metingen exact overeen met het ontwerp; we hadden overal goed bereik en de topologie was logisch ingedeeld”, aldus Van de Donk.
“De eigenaar, het Gelders Landschap, vond die hele automatisering in eerste instantie onzinnig. Zij was erg huiverig dat die moderne technologie de sfeer van het historische kasteel zou bederven. Daarom hebben wij extra ons best gedaan”, zegt Buunk, “om te zoeken naar combinaties van producten die de moderne techniek kan verhullen en tegelijk faciliteren. Voor het schakelen van de verlichting hebben we allemaal nieuwe, porseleinen draaischakelaars van Fontini gekozen. Omdat deze niet KNX-compatibel zijn, hebben we de draadloze KNX-actoren achter de schakelaar in de wanddoos geplaatst die de functie ‘Uit’ en de scène ‘Welkom’ uitvoeren. Dat vereiste soms veel improvisatie en maatwerk, maar het is wel erg fraai geworden. Helaas waren deze draaischakelaars niet voor meervoudige functies te gebruiken. Omdat de eigenaar geen extra schakelaars op de muur toestond, maar de huurder wel graag over meerdere scènes wilde kunnen beschikken, hebben we voor de meerdere lichtscènes losse, meervoudige tasters geleverd en geprogrammeerd. Nu kan de gebruiker deze op voor hem of haar handige plekken in de ruimte bevestigen.”
Kasteelheer met iPad en iPhone
Om de bediening nog eenvoudiger en gebruiksvriendelijker te maken, heeft Hevac Controls met zijn eigen pakket HC Living ook een visualisatie gecreëerd die nu nog op twee vaste plaatsen in het kasteel via een iPad in een dockingstation te bedienen is. Maar de gebruikers kunnen ook op hun persoonlijke iPhones en iPads over diezelfde bediening beschikken. “Buiten de automatisering is er nog een conventionele elektrotechnische en data-installatie, die hier ook veel omvangrijker zijn dan gewoonlijk. Om in het hele kasteel te kunnen internetten, hebben we verdeeld over alle verdiepingen 12 WiFi-stations geïnstalleerd. Binnenkort installeren we ook nog een voedsellift vanuit de keuken in de kelder naar bovenliggende ruimtes. Ook het ventilatiesysteem is geautomatiseerd. Als de bewoners niet aanwezig zijn, is het niet nodig dat de afzuiging overal op half of vol vermogen de lucht ververst. Tevens kunnen de bewoners via hun iPad of iPhone de Mobotix T25 intercomsystemen bij het kasteel en het kasteelhek volledig beantwoorden met beeld en geluid. Ook de beveiligingscamera’s zijn per vier stuks op hun visualisatie op elk moment op te roepen en te bekijken”, vertelt Buunk. “Zo komen er steeds nieuwe wensen bij. Het voordeel is dat we - omdat we een automatisering op basis van KNX hebben gekozen - nog nooit ‘nee’ hebben hoeven te verkopen. Het enorme aanbod aan producten en systemen die met KNX communiceren, maakt dat er altijd koppelingen en integraties mogelijk zijn. Geen enkel ander automatiseringssysteem of -standaard biedt deze vrijheid.”
Geautomatiseerde radiatoren
Bij de verwarmingsinstallatie heeft men op elke radiator thermische klepsturingen met temperatuurregelaars gemonteerd. “Zo zie je op verschillende plekken oude, gietijzeren radiatoren staan die met moderne, KNX-geregelde klepsturingen zijn uitgerust. Wel een bijzondere combinatie”, vindt ook Buunk. Ook het sanitair in het kasteel heeft nog het uiterlijk uit het begin van de 20ste, soms zelfs de 19e eeuw. Alleen de sanitaire technologie is wel uit de 21ste eeuw, maar inventief weggewerkt. In de houten ‘toiletkisten’ of achter de muren van bepaalde toiletten is een Sanibroyeur geplaatst om verstoppingen te voorkomen.
“De verbouwing is nu achter de rug en zowel opdrachtgever als huurder zijn erg tevreden en enthousiast. De eerste vooral doordat we het historische karakter echt hebben gerespecteerd, en de tweede met de hoge mate van comfort. Wel hebben we vorige maand van de huurder een nieuwe opdracht gekregen. Hij wil in verschillende ruimtes een airco-installatie laten aanbrengen. Aan ons de uitdaging om in totaal 15 airco-units zo onzichtbaar mogelijk weg te werken. De keuze is op een vrf-systeem van Mitsubishi gevallen, waarbij de centrale unit op de installatiezolder komt te staan, maar de leidingen zullen we door schoorstenen, rookkanalen en schachten naar de units in de leefruimtes brengen. Voor de binnenunits kiezen wij een vormgeving die veel weg heeft van een kolenkachel. Zo voldoen we ook aan de wens van de eigenaar dat we geen inbreuk maken op de historische uitstraling van het kasteel.”
