Bij het opstellen moet je even opletten, omdat er een linker- en rechterluidspreker is. Dat zit hem niet zozeer in de configuratie van de units, maar het heeft te maken met de plaats waar het kleine en smalle display van de luidspreker is gemonteerd: in de afgeschuinde rand van het front, helemaal aan de bovenkant van de luidspreker. Hier bevindt zich namelijk ook de ontvanger van de afstandsbediening. Het display geeft met gekleurde LEDs informatie over het gebruik. Voor alle functies moet je de handleiding er maar op naslaan, maar globaal is het rood voor géén verbinding, blauw voor verbinding met de Hub, paars voor een Directe verbinding en wit voor volume en verbindings-status. Als de luidsprekers eenmaal spelen is het display, op een gedimd blauw of paars lichtje na, uit. Als je het volume bedient zie je aan het aantal oplichtende witte lichtjes hoe hard de luidspreker staat, daarna dimt het display weer. Het volume verandert overigens niet traploos maar in kleine stapjes. Dat is, als je er op let, merkbaar maar ik vind het absoluut niet storend want de stapjes zijn zeer klein. Vergelijk het maar met een hele goede voorversterker met een uit losse weerstanden opgebouwde volumeregelaar. Als de nieuwe Connect er straks is, en de bijbehorende firmware in de luidsprekers is geïnstalleerd, wordt de volumebediening overigens wél traploos. De kasten staan op mooie gietmetalen voetjes die je zelf nog moet monteren. Die voetjes zijn standaard voorzien zijn van een stevige rubberen ring aan de onderkant voor een stabiele plaatsing op gladde ondergronden. Die ringvorm is niet zomaar gekozen. In de voetjes zitten namelijk spikes verborgen die van bovenaf met een inbussleutel naar buiten kunnen worden gedraaid. Hierdoor is stabiel horizontaal neerzetten van de luidsprekers echt kinderspel. Een even simpel als briljant systeem. De frontjes zijn voorzien van magneetjes, in de kasten zitten dus geen gaten. Dat is een heel stuk fraaier om te zien, en het maakt afwisselen tussen mét of zonder ook gemakkelijker. Ik vond de luidsprekers zonder de frontjes net wat beter klinken, dus die heb ik in de doos teruggedaan.

De Focus 600 XD heeft, als enige in de serie overigens, een gesloten kast. Ik hou van gesloten kasten vanwege hun altijd loeistrakke laag. Weliswaar kun je met een basreflex of transmissielijn interessante zaken als een diepere laagweergave of een hoger systeemrendement bereiken, maar daar heb je bij een machtig systeem als dit sowieso geen problemen mee. Een ander groot voordeel van gesloten kasten is dat ze doorgaans veel gemakkelijk op te stellen zijn. Dat komt omdat je geen rekening hoeft te houden met baspijpen aan de achterzijde die in de nabijheid van muren allerlei problemen in het laag kunnen veroorzaken. Desondanks heeft Dynaudio een traploos instelbaar filter op de ingebouwde versterker zitten waarmee de frequenties onder de 100 Hz kunnen worden beïnvloed. Er zijn ook drie vaste instelpunten (voelbaar aan een licht ‘klikje’) met standaard instellingen die Dynaudio als representatief beschouwt. De eerste, met de knop helemaal dicht, is ‘Neutral’, waarbij geen enkele filtering plaatsvindt. Precies halverwege zit de stand ‘Wall’ voor als je de luidsprekers redelijk dicht bij een muur wil neerzetten, en met de knop helemaal opengedraaid zit je op de stand ‘Corner’. Hierbij vindt de meeste filtering plaats, omdat plaatsing in een hoek een dubbele opbouw van staande golven achter de luidspreker kan opleveren. Experimenteer hier gerust mee, want, zoals de Amerikanen dan zeggen: “your mileage may vary�. Oftewel, in elke situatie zal het anders uitpakken. Bij mij stonden de luidsprekers vrij van de zijwanden maar op ongeveer 30 centimeter van de wand erachter. Dan moet je volgens de tekening in de bijgeleverde Quick Start Guide eigenlijk al flink gaan filteren, maar ik prefereerde na uitgebreid luisteren toch echt de stand ‘Neutral’.

Luisteren via direct input
Omdat ik tijdelijk geen enkele streamer in huis had die voorzien was van een coaxiale digitale uitgang moest ik, om het zaakje via de Direct Input aan het spelen te krijgen, een list verzinnen. Die kwam uit in de vorm van mijn oude MidiMan CO2, een klein kastje dat heel zorgvuldig een optisch signaal naar coaxiaal kan omzetten en andersom. Dat maakt het mogelijk om mijn Bluesound Node via een AudioQuest Vodka TosLink kabel en een coaxiale kabel van L.A.T. International aan te sluiten. De verbinding tussen de luidsprekers onderling moest dus draadloos, en de analoge ingang kon nog even niet gebruikt worden. Maar ondertussen was de set zoals hij nu speelde gewoon al van een ongelooflijke klasse. De eerste indruk, en die zou de hele recensieperiode blijven, is dat het enorm gemakkelijk klinkt. Er is geen spoortje stress in het geluid, hoe hard je ook draait. Er is enorm veel dynamiek, zowel groot als klein, de tonale afstemming is mooi neutraal en de timing is van een klasse die ik nog niet vaak gehoord heb. Omdat alles via DSP geregeld wordt zijn de luidsprekers eigenlijk exact gelijk aan elkaar en hebben ze een perfect fasegedrag, wat essentieel is voor een weergave. Die dan ook vér uitstijgt boven het gemiddelde en zo dus echt High End met hoofdletters mag worden genoemd. De plaatsing is niet alleen rotsvast, maar ook zéér natuurlijk van focus. Bij de high resolution remaster van Roger Waters’ Amused To Death waren een aantal Q-Sound effecten echt áchter me te horen, waardoor een 360-graden geluidsbeeld ontstond. Ik zeg het nog maar even: met twee luidsprekers. Waanzinnig!
Wat ook vermeld moet worden is dat het laag van de Focus 600 XD diep gaat. Héél diep. Een track waar ik voor het beoordelen van de laagweergave altijd graag gebruik van maak is Desire van Boz Scaggs. Dat nummer staat op het album Dig, waar ook het in audiofiele kringen populaire Thanks To You op staat, maar ik vind Desire gewoon veel lekkerder om naar te luisteren. Aangezien Scaggs zich op Dig laat begeleiden door een groep fantastische studiomuzikanten is het dik smullen geblazen. Er wordt heerlijk ingehouden en losjes gemusiceerd en het laag is inderdaad put- en putdiep. Maar dat niet alleen, er is echt enorm veel detaillering. Ik heb nog nooit zo duidelijk gehoord dat de lage tonen feitelijk in unisono door een kickdrum, een basgitaar en een Fender Rhodes worden gespeeld. Elke toon (behalve de drum natuurlijk) heeft duidelijk hoorbaar een eigen klank en structuur, het ongewenste verschijnsel ‘one note bass’ is bij gesloten kasten sowieso geen probleem, en de DSP in de luidsprekers houdt, zonder zich in het geluid te manifesteren, alles perfect in zijn greep. Maar niet alleen het laag is fantastisch. Ook de zang, zowel van Scaggs alleen als tijdens de verrukkelijke samenzang in het refrein, is tegelijkertijd warm én ongelooflijk transparant. De lispelende hi-hat die loom de maat aangeeft is zo strak gespeeld dat ik twijfel of hij niet uit een drumcomputer komt, maar who cares? Het feit dat het me op een niet-opdringerige manier opvalt is een teken dat deze luidspreker een vrijwel perfecte en zeldzame balans tussen resolutie en muzikaliteit weet te bereiken.
Heel veel muziek passeerde de revue en de Focus 600 XD’s bleken zich bij elk genre als een vis in het water te voelen. Kwaliteit went snel zeggen ze, maar ik bleef me album na album verbazen over de kwaliteit van de weergave. En het kon zelfs nog een stukje beter, want ondertussen had ik mijn vrienden bij AudioQuest bereid gevonden om me een aantal langere digitale en analoge kabels te lenen. Na twee dagen (die dus beslist geen straf waren) kwam een vijf meter lang paartje Earth analoge interlinks en een tweetal lange Diamond coaxiale digitale kabels binnen. Dat gaf een duidelijke verbetering en daarom wil ik dringend aanbevelen om niet op kabels te beknibbelen. Nu zijn de Earth en de Diamond natuurlijk van zéér hoge klasse, en je hoeft heus niet voor zesduizend euro aan kabel te gebruiken om de Focus 600 XD aan het zingen te krijgen, maar er is dus winst te halen uit betere kabels. Ook analoge weergave ging geweldig. Het was trouwens een koddig gezicht: mijn kleine maar o zo fijne iFi iPhono die door de nogal zware AudioQuest Earth kabels bijna werd opgetild. Maar het muzikale resultaat was formidabel. Kennelijk heeft Dynaudio een zeer hoogwaardige A/D-Converter ingebouwd want de onlogische (zeg nou zelf…) stap om de weergave van een LP te digitaliseren om hem hoorbaar te maken pakte geweldig uit. Geen last van digitale artefacten of een onnatuurlijk scherp randje aan het geluid, het klonk warm, gedetailleerd en vooral ook heel stabiel. De speciale, door Kevin Gray gemasterde uitvoering van Blade Runner, de legendarische Ridley Scott film met de soundtrack van Vangelis, gaf net zoveel kippenvel als hij altijd doet. En een beetje meer nog, want deze combinatie overschaduwde in totaliteit mijn eigen setup volledig.