Ondanks het compacte formaat heeft ELAC heel wat aansluitingen aan de achterzijde geplaatst: twee analoge cinch-ingangen, twee optische digitale ingangen, één coax in, een USB klasse B-ingang (voor de DAC-functie voor een pc, PCM tot 192 KHz / 24-bit is welkom), een sub-uitgang, terminals voor één paar luidsprekers en dan nog een USB-poortje voor firmware-updates. Oh ja, en natuurlijk de stroomaansluiting. De poorten staan dicht op elkaar en als je echt alle aansluitingen zou gebruiken, wordt het wel wat lastiger om kabels in te steken. Maar het gaat wel. Voorgaande lijstje maakt wel duidelijk dat de EA101EQ-G heel breed kan worden ingezet – en dan is de opsomming nog niet compleet. Je kunt ook streamen via Bluetooth (aptX wordt ondersteund) én de EA101EQ-G kan Dolby Digital-streams verwerken.
Kortom, dit compact ding kan je nagenoeg voor elke audiotoepassing inzetten. Hi-res-muziek beluisteren vanaf je pc, analoog of digitaal van een hifi-component (zoals een cd-speler) en/of als oplossing voor beter tv-geluid, allemaal geen probleem. Kon het nog completer? Tja, een moderne geïntegreerde versterker dat mikt op een breed publiek moet volgens ons een phono-ingang bezitten. Dat kun je in dit geval opvangen met een phono-preamp. Duur hoeft dat niet te zijn. Rega, Pro-Ject, NAD en Arcam hebben betaalbare kastjes, om maar enkele namen te noemen. Maar wie een alles-in-één-oplossing zoekt, wil misschien niet zo graag nog een extra doosje aan de opstelling toevoegen. ELAC heeft wellicht wel redenen om het niet te doen. Mogelijk was een phono-preamp niet meer te integreren in de overvolle Element en zou het prijskaartje er door gestegen zijn.
Het was ook mooi geweest als de klasse A USB-poort voor updates iets meer stroom leverde. Dan kon je een Chromecast Audio direct van stroom voorzien. Een dealbreaker is dit natuurlijk niet.
Interessant voor tv
Dat de EA101EQ-G wel eens voor tv-audio ingezet zou worden blijkt niet enkel uit de Dolby Digital-ondersteuning. Aansluiten op een televisie zou je wellicht via een optische kabel doen. Maar deze levert een fixed-level signaal, zodat je met het kastje van de tv geen volume meer kunt regelen. Omdat meer remotes op de koffietafel niemand gelukkig maakt, heeft ELAC een leerfunctie voorzien zodat je de versterker kunt bedienen met knoppen van je tv-afstandsbediening. Een slimme zet van ELAC is dat je elke functie kunt verbinden met een knop, niet enkel de power-toets en de volumeregeling. Je kan op je tv-kastje bijvoorbeeld een knopje toewijzen aan het selecteren van de optische ingang die gekoppeld is aan je televisie, handig als je daarvoor via een andere ingang luisterde.
De EA101EQ-G heeft geen HDMI-ingangen of aansluitingen voor surroundspeakers. Een AV-receiver mag je het niet noemen. Tegelijkertijd biedt het wel een mooi alternatief, niet voor videobronnen (maar die kun je ook rechtstreeks op je tv aansluiten) maar wel om met één toestel alle audiowensen te vervullen. Je tv-geluid via een paar losse stereospeakers sturen is sowieso al een hele upgrade, ook ten opzichte van heel wat gelijkgeprijsde soundbars. En je kunt bij de EA101EQ-G een subwoofer toevoegen, wat voor films nog relevanter is dan bij muziek.
Hier komen we bij wellicht het meest unieke aan deze versterker. Waar wel meer stereoversterkers een sub-out bieden, gaat ELAC veel verder. Dit toestel is echt wel ontworpen om een 2.1-opstelling goed te laten klinken, zoals je merkt als je de bijhorende (en bijzonder onsexy genaamde) EA101EQ-G-app opent. Er is overigens ook een slanke remote meegeleverd.
Does it blend?
Subwoofers zomaar in een kamer plaatsen is zelden een goed idee. Omdat ze krachtig in lage frequenties duiken, veroorzaken ze snel akoestische problemen. Zeker als de plaatsing niet optimaal is, en dat is vaak in een doorsnee woonkamer het geval. Dit kan de luisterervaring zo aantasten dat het niet meer leuk wordt. Daar komt bij dat het integreren van een subwoofer met speakers iets meer kennis vraagt. Vooral bij het luisteren naar muziek wil je niet dat de subwoofer slecht afgestemd is op de stereospeakers, bijvoorbeeld door een faseprobleem of een te hoog ingestelde low-passfilter. Langs de andere kant kun je door een subwoofer te combineren met kleinere boekenplankspeakers een mooier en voller eindresultaat krijgen.
Om die valkuilen uit de weg te gaan, heeft ELAC de EA101EQ-G uitgerust met twee interessante DSP-functies: AutoBlend en AutoEQ. Het eerste gebruik je enkel als je een subwoofer inzet. Het zorgt er voor dat je luidsprekers zo naadloos mogelijk samenwerken met de sub. AutoEQ is een vorm van kamercorrectie die je altijd kunt gebruiken, ook als je enkel voor twee luidsprekers opteert.
Over kamermetingen en corrigerende software kun je een boek schrijven. We bekeken bijvoorbeeld onlangs het geavanceerde Dirac-systeem. Maar de EA101EQ-G is niet bedoeld voor mensen die met losse meetmicrofoons meerdere metingen doorheen de luisterruimte maken. AutoEQ en AutoBlend doen hun metingen via de microfoon van je smartphone en tablet. Dat impliceert dat er wordt gemikt op een ‘good enough’-resultaat. Kamereffecten worden vastgesteld aan de hand van het verschil tussen de near-field meting en die op de luisterpositie.
Er zijn daarbij zeker bedenkingen mogelijk, want de microfoons in mobiele toestellen zijn niet altijd full-range en de kwaliteit wisselt sterk van merk tot merk. Andere audiofabrikanten met gelijkaardige functies, zoals Sonos met Trueplay, werken daarom enkel met Apple-toestellen. Apple is immers is heel consistent en de karakteristieken van de iPhone-microfoons zijn bekend. De ELAC-app werkt echter met eender welke Android- of iOS-toestel. Dit is allemaal niet acceptabel als je streeft naar een ultieme accurate weergave, maar dan mis je het punt wel een beetje. Streven naar een ‘good enough’-resultaat zal bij mensen die anders helemaal geen kamercorrectie zouden uitvoeren – wegens te duur, te complex – toch al wat problemen oplossen.
Handige app
De EA101EQ-app mag geen coole naam dragen, het zit wel redelijk goed in elkaar. Het verbindt over Bluetooth met de EA101EQ-G, aangezien de versterker geen netwerkverbinding bezit. In het hoofdscherm bedien je het volume en – ongewoner - kun je per ingang een offset-volume instellen. Kan handig zijn als je bronnen hebt met sterk verschillende uitgangsniveaus.
De verschillende ingangen zitten in een balkje bovenaan. Door te swipen en te tikken wissel je naar de gewenste bron. Tik je op het tandwiel-icoon om de instellingen te openen, dan vind je hier meer mogelijkheden dan je zou verwachten. Dat je de namen van de invoeren kunt aanpassen, hadden we al vermeld. Naamsveranderingen worden onmiddellijk doorgevoerd op het scherm van de EA101EQ-G en in de app. Andere instellingen laten toe om zaken als de balance, schermhelderheid en dergelijke te veranderen. Je vindt in het lijstje ook aan/uit-knoppen voor AutoBlend en AutoEQ, handig om een vergelijking te maken. Je gaat dat zeker willen doen.
AutoBlend en AutoEQ vereisen een aantal metingen. Je doorloopt daarvoor een stappenplan dat helder wordt uitgelegd in de app. Moeilijk is het niet. Eerst de telefoon dicht bij een speaker houden en testtonen afspelen, dan hetzelfde doen in de luisterpositie. Heb je een subwoofer, dan duurt het langer omdat er in de zetel aanzienlijk meer testtonen moeten aanhoord worden.
Wat we spijtig vinden is dat je enkel net na de meting de grafieken te zien krijgt van wat er gemeten en aangepast wordt. Het was leuk geweest als je de resultaten later nog kon bekijken. Achteraf zelfs wat aanpassingen uitvoeren hadden we ook fijn gevonden. Misschien komt dat via in een app-update.
