De huidige generatie Lyngdorf producten omvat diverse versterkers, luidsprekers en digitale processoren. Vandaag luister ik eerst naar de TDAI 2200 geïntegreerde versterker annex d/a converter annex digitale processor (voor de room correction), die voor de weergave van de lage tonen is aangevuld met een SDA 2175 eindversterker. De later dit jaar te vervangen CD1 cd-speler dient als digitaal loopwerk. Via relatief eenvoudige bekabeling van Supra worden de DP-1 luidsprekers aangestuurd. Deze luidsprekers hebben geen kast, maar alleen een baffle, en zijn voor wat de middentonen betreft een echte dipool. Het laag wordt verzorgd door twee BW-1 woofers. Ik mag het van Willy geen subwoofers noemen, aangezien ze tot ruim boven de 350 Hz doorlopen, en dus in feite samen met de DP-1 een full-range luidspreker vormen.
Laat maar eens horen dan...
De DP-1 woofers staan ongeveer twee meter achter de DP-1’s wat zonder room correction natuurlijk enorme looptijdverschillen in diverse frequentiegebieden zal opleveren. Daarom moet de ruimte eerst worden ingemeten door de TDAI-2200 versterker. Voor de meting programmeren we in dit geval nog wel even handmatig de exacte afstand tussen de woofers en de mid/hoogluidsprekers. Het inregelen doen we met behulp van de meegeleverde hoogwaardige meetmicrofoon. Hierbij moet overigens worden opgemerkt dat dit allemaal ook perfect werkt wanneer andere luidsprekers dan die van Lyngdorf worden gebruikt, dat maakt voor de meetsoftware niets uit.
Het hele gebeuren neemt ongeveer twintig minuten in beslag, omdat na de meting op de primaire luisterpositie nog een aantal andere plaatsen in de kamer moeten worden ‘beluisterd’ door de software. De versterker toont in zijn display duidelijke instructies, en je moet doorgaan met meten tot er meer dan 90% ‘room knowledge’ is opgeslagen in de digitale processor. Na iedere stap wordt het actuele niveau keurig in het display getoond. De versterker weet na afloop van de metingen tot in detail welke akoestische problemen een bepaalde ruimte kent, en welke frequenties met hun looptijdverschillen hij dus moet compenseren.
Door de woofers weg te halen van de mid-/hoogweergevers voorkom je dat het laag de overige frequenties in de weg gaat zitten, en door ze dan ook nog eens tegen de achterwand te zetten maximaliseer je tevens het rendement. Maar juist door de basluidsprekers zo op te stellen ontstaan weer totaal andere problemen. In een normale situatie levert dit gegarandeerd boemerige en uit fase weergeven lage tonen op. Maar dat kan nu volledig worden gecompenseerd met de door Lyngdorf ontwikkelde en gepatenteerde RoomPerfect software in de versterker. Hier ontstaat een laagweergave van uitzonderlijke klasse en zuiverheid.
De eerste track waar we na het inregelen naar luisteren is het Pie Jesu uit het Requiem van John Rutter, in de beroemde Reference Recordings uitvoering op de Arabesque CD van Crystal Cable. Het intro van dit korte maar zeer intense lied wordt erg ruimtelijk weergegeven, met een ongekend aandeel aan informatie over de oorspronkelijke ruimte. Ik hoor als het ware de klanken tegen de muren van het Morton H. Meyerson Symphony Center in Dallas weerkaatsen. Erg mooi, en de haren op mijn armen verheffen zich langzaam. Als kort daarna de laagste registers van het enorme orgel invallen en het koor aanzwelt gaan al mijn haren overeind staan.
Ik heb al vaker geroepen dat je als audio-journalist voorzichtig moet zijn met superlatieven, maar wat ik hier hoor kan ik toch echt niet anders omschrijven dan ‘van zeldzame klasse’. Je zou het spectaculair kunnen noemen, overweldigend zelfs, maar eigenlijk voelt het alleen maar volkomen natuurlijk. Het diepe laag van het orgel draagt de overige muziek als een zachte maar stevige wolk, en de twee koren staan rotsvast en scherp afgetekend in de ruimte. De ruimte van de opname welteverstaan, want we zijn opeens naar een andere plaats en een andere tijd getransporteerd. We zijn daar.
Op mijn verzoek draaien we hetzelfde stuk nogmaals, maar nu met de RoomPerfectTM correctie uitgeschakeld. Weg magie, weg erbij zijn, weg coherentie van alle frequenties. En de grap is dat het zonder de correctie niet eens beroerd klinkt. Veel hifi-liefhebbers, audiofielen zelfs, zouden tekenen voor de klank die ik nu hoor. Maar de haren komen niet meer in beweging, en de ooghoeken blijven droog...
