NIEUWS

Effecten

Ulco Schuurmans | 18 januari 2015


Veel gebruikt zijn de fades en de cross-over om opeenvolgende geluidseffecten netjes in elkaar te laten overgaan. Een fade in is van 0% tot volle sterkte (meestal 100% maar kan ook lager zijn). En een fade out van volle sterkte tot 0%. Bij een cross-fade (cross-over of dissolve) tussen twee opeenvolgende geluidsfragmenten ondergaat het vorige geluid een fade out en het daaropvolgende gelijktijdig een fade in.
Daarnaast zijn er net als bij video tal van creatieve geluidseffecten die u over de doelbestanden aanbrengt en vervolgens instelt met een knop of pop-upvenster. Behalve al in de effectbibliotheek van de software kunt u ook aanvullende plug-ins met nog meer audio-effecten aanschaffen.

Met sprongen vooruit!
Dit was dan al weer het laatste deel over het opnemen van geluid bij video. De nabewerking is in deze vrijwel net zo belangrijk als de originele opname. Investeer hierin en uw videofilms met spetterende soundtrack gaan met sprongen vooruit!

Wat doet een compressor-limiter?
Zowel in de software als hardware voor geluid nabewerken (en ook afspelen bij tv en radio) vindt u de compressor-limiter. Wat doet deze functie nu precies?
Wat een compressor eigenlijk doet is gewoon harde passages zachter maken. Een soort automatische volumeknop die lelijke wisselingen van geluisterkte en deels ook oversturing voorkomt. Hoe sterker de compressie, en hoe lager de drempel, hoe egaler het volume wordt. Doordat het gemiddelde volume daardoor op een hoger niveau komt verbeteren het overall geluidsvolume (en vaak ook de dynamiek) aanzienlijk. Comprimeer echter niet teveel want dan gaat de dynamiek van het geluid juist weer verloren en klinkt alles vlak.
De compressor-limiter kent doorgaans meerdere functieknoppen:
- De threshold of drempel, zodra het signaal boven deze drempel komt begint de compressie te werken. Zolang het signaal onder die drempel is het geluid hetzelfde;
- De ratio, deze meestal regelbaar van 10:1 of minder. Bijvoorbeeld in geval van een Ratio 2:1, wordt een volume van 10dB boven de threshold-waarde door de compressor teruggebracht tot 5dB boven die waarde. Bij een soft-knee instelling wijzigt de compressie zich geleidelijk. Stelt u een hard-knee in dan gaat dat vrij plotseling. Het meest onopvallend werkt de zogenaamde interactive knee. Die past zich voortdurend aan het soort signaal aan;
- De attack is de instelling voor hoelang de compressor wacht met reageren op een pieksignaal. Dit wordt aangegeven in milliseconden (msec). Hiermee bepaalt u of er wel of niet op kortdurende pieken wordt gereageerd;
- De hold bepaalt hoelang de compressie aanhoudt nadat het signaal weer onder de drempel (threshold) is gekomen. Deze functie voorkomt het pompen en klapperen van het geluidsvolume;
- De release bepaalt hoe lang de compressor wacht met reageren nadat het signaal weer onder de drempelwaarde is gekomen. Dit eveneens gemeten in msec. U dient de attack en release goed op elkaar in te stellen anders gaat de compressor-limiter ‘zuchten’;
- De stereolink koppelt de compressie van de twee stereokanalen. Hiermee voorkomt u dat het stereobeeld wordt scheefgetrokken als één kanaal op een bepaald moment meer comprimeert dan het ander: De frequency gebruikt u om in te stellen op welk frequentiegebied de compressor moet reageren. Bijvoorbeeld alleen op lage tonen, of alleen op hoge, of op een specifiek frequentiegebied. Het bronsignaal blijft onveranderd qua equalizing;
- Het low pass/high pass-filter werkt net als de frequency om de compressor alleen op hoge of alleen op lage tonen te laten reageren.
De software kan de werking van de compressor-limiter in de vorm van een grafiek weergeven. U ziet op de horizontale as de sterkte van het ingangssignaal En op de verticale as staat de sterkte van het uitgangssignaal. Als het ingangssignaal toeneemt, neemt de versterking (gain) steeds verder af.

De voice-over
Het inspreken van een commentaar, de voice-over, kan op meerdere manieren. Gewoon los voor de camera en later in de montage het beeld er vanaf knippen. Een tweede manier is het opnemen op een aparte geluidsrecorder (hardware of software) en dit bestand weer later aan de montage toevoegen. En de derde methode is rechtstreeks via de daartoe geschikte montagesoftware. U neemt op een apart geluidsspoor in de tijdlijn de voice-over op. Controleert deze op versprekingen, lengte en geluidskwaliteit en past het bestand zo nodig aan.
Let bij het maken van voice-overs op:
- Een goede spraakmicrofoon en de aansluiting daarvan op de camcorder, geluidsrecorder en ingang van het geluidsdeel op de pc of Mac. Het juiste ingangskanaal, type microfoon en volume instellen;
- De juiste tekst op de goede lengte. Van te voren eerst een aantal keren oefenen en uitproberen (timing);
- Opname in een ruimte zonder stoorgeluiden;
- De juiste volumemix in de tijdlijn instellen.
Bent u zelf niet zo’n goede inspreker vraag dan iemand met een microfoonstem voor de voice-overs.

Zelf componeren
Is de muziek voor de juiste sfeer of stemming bij de te maken videofilm niet voor handen of wilt u zelf eens aan de creatieve muziekslag? Maak dan gebruik van programma’s voor het zelf componeren van een soundtrack. Dat is beslist niet duur, ingewikkeld of zonder succes. Het is vaak heel verrassend om zelf te horen welke talentvolle componist er in uzelf en de computer met componeersoftware schuilen.In het kort de volgende mogelijkheden:
Het rangschikken van zogenaamde geluidsloops. Dat zijn zelfstandige geluidsfragmenten uit bestandsbibliotheken die u op meerdere sporen in de tijdlijn van het componeerpakket rangschikt. U kunt combineren, oprekken, stapelen etc. De software zorgt vaak automatisch voor de juiste toon en maat. Na enig experimenteren, klinkt het best al goed;
Opnemen van zang met de microfoon of van te bespelen elektronische muziekinstrumenten (MIDI). Zet deze opnamen in een eigen audiotrack en combineer deze met de soundloops;
Het gebruik van smartsounds die zich automatisch aan de videoclip aanpassen. Er zijn diverse sfeergenres leverbaar.
Bekende softwarepakken voor het zelf componeren van filmmuziek zijn Ableton Live, Presonus Studio, Adobe Audition, Motu Digital Performer, Steinberg Cubase, Avid Pro Tools en heel gemakkelijk de Apple Garageband.


EDITORS' CHOICE