Luidsprekers uit 1978, een voorversterker die al jaren niet meer op de markt is, een cd-loopwerk van 15 jaar oud en een vintage pick-up arm op een net zo oude Linn, kan dat heden ten dage nog wel presteren...?
De hele avond heeft de set al staan spelen, nu is het tijd om er echt voor te gaan zitten. Thomas begint met een Tube Only Violin opname van Tacet die een afbeelding op ware grote neerzet. Op afstand van de luisteraar, waarbij zelfs op de bank die met de rug tegen de muur staat een ongekend strak laag te horen is. De dynamiek is volkomen natuurlijk, waarbij er ruimte is voor elk subtiel detail, met een zijdezacht en toch levendig hoog, terwijl aan het eind van de tracks de muziek oneindig langzaam uitsterft. Deze lp zet eigenlijk gelijk het prestatieniveau neer van de totale keten. Alle eventuele vooroordelen over vintage kunnen per definitie de vuilnisbak in. Café Blue van Patricia Barber heeft een ongekende soepelheid in de weergave die heel natuurlijk overkomt.
Natuurlijke balans
Goed hoorbaar is de 'ruimte' die in de opname is meegenomen. Terwijl we ontdekken dat er over de stem van Barber gemakkelijk heen gepraat kan worden, is dat zonde – want de dame is levensecht aanwezig. Door de snelheid in de weergave is deze totaal ongekunsteld met een absoluut natuurlijke overdracht en klankbalans. Dat niet alleen lp maar ook cd erg fraai is, bewijst naast werk van Saint-Saëns nog wat ander werk op de nu gedraaide cd. Zijn eerst de strijkers tot in de nuances uitgelicht, dan volgt gitaarspel waarop elke vingerbeweging te volgen is met ten slotte een contrabas die speels laat horen wat dit grote instrument aan diepe klank kan voortbrengen. Een laagweergave die vol aanwezig is en nooit te veel overheerst. Thomas merkt tussendoor op dat hij vooral in werken voor solist en orkest kan genieten van het samenspel, het vakmanschap van de musici en de opbouw van de compositie. Juist omdat hij dat proces van dichtbij kon meemaken in de hoedanigheid van Vrienden van het Concertgebouw. Misschien dat hij nog eens op zoek gaat naar een andere DAC, die hem daar nog wat dichter bij weet te brengen.
Zo tegen het eind van de avond gaan we knallen met een solo op een bas van een John Coltrane-lp, waar de bas zowel gestreken als getokkeld of geplukt wordt. De solo is heel bijzonder en weerklinkt dramatisch echt in de huiskamer, met een prachtige attack en formidabele snelheid. De body van het instrument komt geheel tot zijn recht. Nog veel harder knalt een klassiek werk, dat met gemak de grens van 100 dB op vier meter afstand van de speakers weet te overschrijden, om maar te zwijgen van een niet verkrijgbare opname van Prince met de titel The Undertaker. Gort droge drums en een knallende gitaar die weer dik over de 100 dB schiet zonder een spoor van vervorming of compressie. De fabuleuze dynamiek en de nuancering moeten welhaast het gevolg zijn van de directe koppeling van de versterker aan de elektrostatische panelen, zonder tussenkomst van transformatoren.
Met de Prince-cd is de weergave overtuigend ruimtelijk en doet zelfs denken aan Q-Sound. Heel direct, Prince ver vóór de positie van de band staand, overweldigend in dynamiek. Ik sta keer op keer verbaasd van de slagkracht die deze set kan voortbrengen. Voordat ik vertrek nodig ik Thomas uit voor een tegenbezoek omdat de weergave-aspecten ongeveer overeenkomen met wat in mijn installatie belangrijk is. Maar wel met de angst dat mijn moderne en kostbare apparatuur mogelijk in zijn oren gaat verliezen van deze opstelling. Ik troost mij met de gedachte dat zijn luisterruimte niet primair een huiskamer is, zoals dat wel noodgedwongen het geval is in mijn omstandigheden...
Missie geslaagd
In de auto bekruipt mij de gedachte dat de audio-industrie ergens tussen 1978 en 2013 de weg is kwijtgeraakt en is vergeten wat essentieel is in muziekweergave. Want hoe hard ik het ook probeer te verzinnen, ik kan geen enkel negatief aspect bedenken aan de set die ik die avond beluisterde. Er klonk alleen maar muziek, tot in de puntjes verzorgd, onvervormd, superdynamisch en met een enorm gemak. Vintage? Welnee, meer up-to-date dan heel veel zogenaamd 'High End'-spul tegenwoordig. Ik snap volkomen dat de zoektocht van Thomas naar zijn ultieme doel zo goed als ten einde is.
