Denon RCD-M41 en SC-M41's: luisteren naar cd's
Megadeth mag de aftrap geven met de nieuwste en uitstekend opgenomen cd “Dystopia” en dan het instrumentale nummer “Conquer or Die”. Vanuit de stilte komt een akoestische gitaar op. Dave Mustaine’s vingers glijden hoorbaar over de snaren. Nuances zijn goed waarneembaar. Er is nauwelijks sprake van een sweetspot en als luisteraar hoef je dus niet precies in het midden te zitten. Halverwege het nummer barst het los. Drums en basgitaar komen erbij en Mustaine schakelt over naar een elektrische gitaar. Het klinkt boven verwachting goed. De muziek klinkt ruimtelijk (stereo) en komt los van de luidsprekers. Er wordt een verrassende hoeveelheid laag de kamer in geslingerd, meer dan op basis van het formaat en de prijs van de SC-M41’s was verwacht. Het laagste laag laat in volume wat te wensen over maar dat niet is verrassend voor luidsprekers van dit formaat. Liever minder laag dan geforceerd laag, want dat ontaardt meestal in wolligheid of bonkerigheid.
De opnamekwaliteit van de cd’s van Porcupine Tree en het solowerk van diens zanger Steven Wilson is een schoolvoorbeeld dat opnametechnici als maatstaf zouden moeten gebruiken. Het album “In Absentia” van Porcupine Tree wordt geladen en Wilson’s stem staat los van de band in de ruime. Bij hele drukke passages heeft het geluidsbeeld de neiging om dicht te lopen, maar de algemene indruk is positief te noemen.
Is er dan niets op aan te merken? Jazeker wel. Bij “The Devil Put Dinosaurs Here” van Alice In Chains valt op dat in drukke passages de bekkens en high-hat soms wat worden weggedrukt door het midden en laag. Het mid-laag is hier en daar in een lichte mate aangezet. Andere (lees: veel duurdere!) apparaten doen dit beter. Heel storend is het niet en de Denon-set speelt op een hoger niveau dan prijs en formaat van tevoren deden vermoeden.
Denon RCD-M41 en SC-M41's: luisteren naar de DA-converter
De RCD-M41 wordt optisch verbonden met een Sonos Connect Ultimo (dat is een Connect met onder andere een Tentlabs-klok aan boord). De muziek die eerst vanaf cd werd geluisterd is nu afkomstig van een NAS. De resolutie is hetzelfde. Na enige tijd luisteren en wisselen van muziek kan de conclusie getrokken worden dat er geen waarneembaar verschil is tussen de muziek van cd en de muziek vanaf de NAS. De geluidskwaliteit wordt louter bepaald door de DA-converter in de RCD-M41, ongeacht waar het signaal vandaan komt. Andere factoren spelen kennelijk geen significante rol.
Allerlei soorten muziek passeren te revue. Gemiddeld genomen klinkt het goed, maar hier en daar sneeuwen kleine nuances een beetje onder. Het nummer “Dalai Lama” van Rammstein’s album “Reise, reise” heeft goed gedetailleerde bekkens in de opname verwerkt, maar die missen wat verfijning. De regen en het onweer die in het nummer “10.000 Days” van het gelijknamige album van Tool zijn verwerkt, zijn niet heel goed gedefinieerd. De regen sist een beetje. De albums van “A Perfect Circle” vragen het uiterste en ontkomen niet aan zo nu en dan dichtlopen of het verdrukken van hoge tonen door laag en mid-laag. “Amazing Flight” van Ayreon’s album “Into The Electric Castle” is een opname met heel veel diepte en de luisteraar wordt letterlijk meegenomen op een wonderbaarlijke ruimtevlucht, maar ook deze opname laat de beperkingen van de set naar voren komen. Het klinkt niet verkeerd, maar het is wat minder ruimtelijk dan gewend. Is dat vreemd of storend? Nee, niet voor een set met een totaalprijs van minder dan 500 euro.
We schakelen even over naar wat subtieler werk om met name de definitie van het hoog tegen een minder drukke achtergrond nog wat nader te onderzoeken. Paolo Conte’s “Gli Impermeabili” heeft subtiele belletjes in de opname verwerkt. De belletjes zijn aanwezig en herkenbaar maar missen definitie en sprankeling. Ook de belletjes in “Sectarian” van Steven Wilson’s album “Grace For Drowning” missen de verfijnde sprankeling die op een duurdere set wel hoorbaar is.
Ook klassieke muziek passeert de revue en dan met name verschillende uitvoeringen van verschillende symfonieën van Beethoven, Dvorak en Tchaikovsky. De eerdere waarnemingen worden bevestigd. Het klinkt gemiddeld genomen prima voor een set met deze prijs en het gaat alleen mis bij hele volle en drukke passages. Als het orkest fortissimo speelt, krijgen hoge tonen het zwaar en neigt het geluidsbeeld naar dichtlopen.
Het gebruik van de meegeleverde schuimpluggen maakt geen waarneembaar verschil in de weergave van laag en mid-laag. De schuimpluggen maken alleen enig verschil als de luidsprekers heel dicht tegen een muur aan zouden staan, maar in de testopstelling staan ze ver genoeg van de muur af om ze weg te laten.
Hoewel het dus niet perfect klinkt, presteert de Denon-set uitstekend als het prijsniveau in aanmerking wordt genomen.
Denon RCD-M41 en SC-M41's: bluetooth en radio
Het opzetten van een bluetooth-verbinding tussen een Android-tablet en de RCD-M41 was met ongeveer tien seconden voor elkaar. Een kind kan de was doen, herstel, een kind kan een bluetooth-verbinding maken. NB: op de tablet staan geen WAV-bestanden want die kan de tablet niet afspelen. Noodgedwongen is dan ook geluisterd naar WMA-bestanden, maar dat zullen de meeste zo niet alle tablet-gebruikers doen.
De RCD-M41 ondersteunt bluetooth versie 4.0, bluetooth-profielen A2DP en AVRCP en de codecs AAC en SBC, helaas geen aptX. Theoretisch zal muziek afkomstig van Apple-apparaten dus beter klinken dan van Android-apparaten, maar dit is niet in de praktijk getest.
Over de stabiliteit van de bluetooth-verbinding valt niets te klagen. Geen gestotter of gehik. De geluidskwaliteit doet wel een zekere stap terug in vergelijking met cd of een optisch verbonden Sonos Connect Ultimo die ongecomprimeerde WAV-bestanden aanlevert. Dit ligt mogelijk aan het bluetooth-protocol (compressie) maar vermoedelijk ook aan de beperkte resolutie van WMA-bestanden (ook compressie). Bij wat minder goede opnames valt dit niet op, maar bij betere opnames valt dit wel degelijk op. Muziek luisteren via een tablet of smartphone is vooral makkelijk, maar de gebruiker zal dan ook een iets lagere geluidskwaliteit moeten accepteren. Het is natuurlijk de vraag of de koper van een apparaat in deze prijsklasse en/of de gemiddelde tablet/smartphone-bezitter dat als een probleem ervaart. Waarschijnlijk niet. Bluetooth is een slimme toevoeging van Denon en gebruik is niet verplicht.
Over de radio van de RCD-M41 is niets bijzonders op te merken. Het werkt prima. De klank is helder, maar haalt het niet bij cd of digitale bronnen. Dat ligt aan het concept radio, niet aan de RCD-M41.
Denon SC-M41: luisteren met een andere versterker
De set klink als geheel goed, ondanks de geconstateerde tekortkomingen in drukke passages en de niet-perfecte definitie van hoge tonen. Hoe zouden de componenten afzonderlijk presteren?
Omdat in de testomgeving alleen luidsprekers van vier Ohm beschikbaar waren en omdat de RCD-M41 ten minste zes Ohm wil zien, is de RCD-M41 niet beluisterd met andere luidsprekers. Er was echter wel een oude maar prima klinkende receiver van NAD voorhanden van het type 7600. De SC-M41’s zijn met de NAD 7600 verbonden met luidsprekerkabels van Van den Hul. Als bron functioneert een DA-converter van Wadia, type 321, die muziek krijgt gevoerd van de Sonos Connect Ultimo.
Vervolgens is grotendeels de eerder gekozen muziek beluisterd, naast uiteraard ook de nodige andere albums. Laten we maar meteen naar de conclusie springen: met een betere versterker presteren de SC-M41’s significant beter dan met de RCD-M41. Dichtlopen van het geluidsbeeld gebeurt minder vaak en het hoog is beter gedefinieerd en wordt minder snel verdrukt door mid-laag en laag. Het mid-laag dat eerst in een lichte mate was aangezet, is nu vrijwel niet meer aangezet. Met een duurdere versterker klinkt het allemaal wat strakker. De SC-M41’s zijn een grote verrassing voor slechts 120 euro.
