De Britse luidsprekerfabrikant Harbeth maakt professionele monitorluidsprekers voor de BBC maar diezelfde monitoren komen (net als de professionele modellen van Spendor en vroeger die van Rogers) vaak terecht in de luisterruimtes van audiofielen en muziekliefhebbers. Alhoewel de BBC monitoren stuk voor stuk zijn ontworpen om een zo duidelijk mogelijke weergave van het bronsignaal te bieden heeft men ook rekening gehouden met een stressvrije presentatie. Toch lijkt dat een typisch kenmerk van Britse (BBC-) monitoren te zijn want er bestaan helaas ook heel wat doodvermoeiend klinkende professionele luidsprekers (waarschijnlijk ontworpen met het motto: flink scherp en piekerig hoog, dan blijft de opnametechnicus alert). Harbeth gaat bij het ontwerp van hun monitorweergevers uit van een luchtige weergave met minimale kleuring en een uitgewogen tonale weergave waardoor luistervermoeidheid tijdens lange luistersessies zou moeten uitblijven (in de BBC studio`s brengt men vaak lange dagen door achter dergelijke monitoren). De Harbeth Monitor 20, 30 en 40 worden (in de professionele uitvoering) breed ingezet bij de BBC en zijn specifiek ontworpen om de plaats van enkele oude BBC-klasiekers (LS 3/5a, LS 5/9, LS 5/8 en LS 5/5 ) in te nemen wanneer die aan vervanging toe zijn. Harbeth is daar terecht trots op, en laat op hun website een foto zien van een paar Monitor 30`s in de regiekamer van de BBC World studio.
Monitor 30
De Monitor 30 is in eerste instantie ontworpen voor de BBC als vervanger van de oude Rogers LS 5/9. Er zijn zelfs enkele uiterlijke overeenkomsten zoals de opstelling van de unit`s, waarbij de baspoort met een offset boven de hoogfrequent-unit is geplaatst. Een andere overeenkomst -en een echte `trademark` van de klassieke BBC monitoren- is de met schroeven bevestigde baffle waarbij de mid/laag unit achter de baffle is gemonteerd. Bij de Monitor 30 is zelfs het paneel aan de achterzijde met 12 schroeven bevestigd. Door het gebruik van vrij dunne wanden en het monteren van het voor- en achterpaneel met behulp van schroeven ontstaat een zogeheten `lossy` constructie, waarbij kastresontaties een iets hogere amplitude hebben (omdat de wanden vrijer zijn om mee te bewegen) maar ook snel zullen uitsterven.
Dikke wanden en ultra-stijve constructies kunnen juist bij bepaalde frequenties heel vervelende dingen gaan doen en daarom besloot men bij het BBC ontwerpteam al decennia geleden om die bouwmethode maar niet toe te passen. Alhoewel klankkasten met zogenaamd `dode` constructies in de jaren `80 erg populair werden zijn er altijd fabrikanten geweest die moderne materiaaltechnologie met oude kennis van zaken wisten te combineren. De kast van de Monitor 30 is wel vervaardigd uit MDF maar men heeft het op een andere manier toegepast. Zo heeft men van binnen, tussen het plafond en de zijwanden, een MDF T-frame aangebracht om de dunne wanden van de relatief grote klankkast op bepaalde punten te kunnen `tunen` en voor een grotere stabiliteit van de constructie te zorgen (zie foto). Het recensiepaar Monitor 30`s was piekfijn afgewerkt in licht Esdoorn, wat de relatief grote klankkasten een aantrekkelijke en interieurvriendelijke uitstraling gaf. Ook de voor- en achterzijde van Harbeth weergevers worden (sinds 2004) gefineerd.
Voor optimale klankresultaten zouden de "Supergrille" frontdoeken eigenlijk op de baffles moeten blijven zodat dat fineer in de meeste gevallen aan het oog onttrokken wordt. Dankzij de `picture frame` voorkant van de Harbeth kasten blijft er in ieder geval altijd een omlijsting van fineer zichtbaar (die frontranden zijn overigens keurig afgerond, wat de afstraling ten goede komt). De mid/laag units zijn door Harbeth ontworpen en zijn voorzien van Radial conussen met een diameter van 20 centimeter (Radial is Harbeth`s eigen materiaal; een kunststof wat volgens deze fabrikant kan worden gezien als de evolutionaire opvolger van Bextrene en Polypropylene).
De mooie hoogfrequent unit komt uit de SEAS Excell lijn en heeft een 2,5 centimeter silk-dome membraan. Deze unit is van een beschermgrille voorzien en zijn frontplaat is netjes ingelaten in de baffle.
Om de BBC-traditie van `open frame` stands in ere te houden werden de Monitor 30`s afgeleverd met een set Epos ST-12 stands. De Lossy Construction, Critically Damped klankkasten functioneren namelijk beter op lichtgewicht stands met een buizenframe (in tegenstelling tot loodgevulde kolomstands met 8 mm dikke voetplaten). De combinatie oogde goed, mede omdat (met hulp van de lichte fineertint) het geheel een niet te massieve indruk maakte maar ook omdat het buizenframe van de Epos stands de vloerbedekking zichtbaar liet. Smaken verschillen, maar een met zorg samengestelde BBC monitor kan best prettig ogen. Aan de achterzijde van de Monitor 30 kasten bevinden zich een set vergulde bi-wire aansluitknoppen die op een (ingelaten) MDF paneel zijn bevestigd (in plaats van in een plastic kuipje). Het frequentiebereik van de monitor 30 loopt van 50 Hertz tot 20 kiloHertz en de nominale impedantie is 8 Ohm. De afmetingen tellen 46 bij 27,7 bij 28,5 centimeter (H X B X D) en hij weegt 13,4 kilogram per stuk. Elke monitor 30 heeft zijn eigen doos en wordt beschermd door stevige schuimramen. De huidige fineeropties zijn Kersen en Maple (Esdoorn).
Single-wire With A Twist
Het recensiepaar Harbeth Monitor 30`s was onder de stevige bi-wire knoppen voorzien van kabelbrugjes (vervaardigd uit Linn K 20 kabel). Jan Verlegh (de Harbeth importeur) vertelde ons dat de Harbeths zich echt thuis voelen bij single-wire kabel zoals de K 20. Dat kwam goed uit omdat er hier meestal met enkelvoudige luidsprekerkabels zoals de Exposure (op de isolatie na identiek aan de K 20) en de QED Profile 4 X 4 (die ook als bi-wire kabel kan fungeren) wordt gewerkt. Gezien bi-wire connectoren (zelfs met behulp van goede kabelbrugjes) in single-wire mode bij de hoogfrequent sectie voor een kleine omweg zorgen wanneer de kabel direct op de laagfrequent knoppen wordt aangesloten, is het vaak beter om de `-` pool van de luidsprekerkabel direct op de laagfrequent - knop aan te sluiten en de `+` pool direct op de hoogfrequent + knop. De Monitor 30`s werden eerst beluisterd met de beide polen van de QED kabel direct op de LF. knoppen en daarna met de LF - / HF + directe methode, wat voor een duidelijk meer open en coherente weergave zorgde. De Harbeth`s werden vervolgens steeds op deze wijze aangesloten (ondergetekende had het positieve effect van deze aansluitmethode eerder ervaren bij verschillende LS 3/5a weergevers met bi-wire connectoren). De Supergrille`s bleven tijdens de luistersessies op de kasten omdat een kort met/zonder vergelijk meteen duidelijk maakte dat deze weergevers meer uitgewogen klinken mét hun grilles.
