Een paar weken geleden was ik op de Excellent Wonen & Leven beurs in Eindhoven, waar zich ook een aantal bedrijven uit de A/V branche presenteerden. Op de stand van iEar uit Tilburg viel mijn oog onmiddellijk op een paar enorme luidsprekers van Focal. De Stella Utopia EM, die ik eerder dit jaar in München al kort had beluisterd en die daar een zeer goede indruk maakte, stond hier in vol ornaat te glimmen. Nu krijg je niet dagelijks de gelegenheid om zo’n bijzondere luidspreker aan de tand te voelen, dus werd snel een afspraak gemaakt voor een review-sessie in de luisterruimte van iEar.

Om een aantal praktische redenen leek het mij namelijk handiger om de luidsprekers niet in mijn eigen luisterruimte te testen maar in plaats daarvan naar Tilburg te gaan. Ten eerste omdat ik thuis weliswaar over een fijne geluidsinstallatie beschik, maar in alle eerlijkheid is die niet van het niveau dat je doorgaans zal combineren met deze kostbare Franse weergevers. Een tweede overweging was dat mijn luisterruimte eigenlijk wat te klein is, zodat de bijzondere kwaliteiten van de laagsectie in de Stella Utopia niet volledig tot hun recht zouden komen. Een laatste handicap is het enorme gewicht en de forse omvang van de luisprekers. Dik 160 centimeter hoog, en 165 kilo schoon aan de haak...ik ben geen rugpatient en ik wil dat graag zo houden...




Techniek

De Stella Utopia is het nieuwe sub-topmodel van Focal. Alleen de gigantische Grande Utopia moet hij boven zich dulden. Er is veel nieuws te melden op het gebied van techniek; een bewonderenswaardig feit als je weet dat Focal alles in eigen huis ontwerpt én bouwt. Je zou namelijk verwachten dat de hoge kostprijs die zo’n werkwijze met zich meebrengt automatisch zou leiden tot een wat voorzichtiger R&D beleid. Iets goeds moet je immers de kans geven om zich terug te verdienen, lijkt mij. Maar kennelijk is de Utopia zo succesvol dat Focal twintig (!) personen kan vrijmaken om zich uitsluitend met de productie van deze serie bezig te houden.

Het eerste dat opvalt aan de Stella Utopia is dat de verschillende luidsprekers allemaal een eigen behuizing hebben. Niet zoals bij de Grande Utopia ook nog eens volledig in het verticale vlak uit te lijnen voor een optimale afstraalrichting naar de luisterplek, maar op basis van een zorgvuldig gecalculeerd gemiddelde. De filtering is in ruime mate af te stemmen op de plaatselijke akoestiek en aan persoonlijke voorkeur (waarover straks meer), en achter in de voet is een aansluiting voor een aparte unit die de aansturing van de woofer regelt.

 
Focal Power Flower

De toevoeging EM betekent namelijk dat de woofer een elektromagneet bevat die actief wordt aangestuurd. Voordeel hiervan is dat de magneet vele malen krachtiger is dan een conventioneel exemplaar,  met een veel betere controle over de beweging van de conus. Daardoor levert de relatief grote woofer niet alleen een ongekende dynamische prestatie, maar doet hij dat volledig onafhankelijk van hoe luid je speelt. Vooral op laag volume is dat eigenlijk het beste te horen. Zelden hoorde ik op achtergrondniveau zo’n levendige basweergave. Maar ook als er ‘geknald’ moet worden dwingt de ijzeren greep van de innovatieve luidsprekermotor respect af. Strak en onvervormd, putdiep en tegelijk lichtvoetig.

De middentoners zijn voorzien van een zgn. Power Flower magneet, alweer een eigen vinding van Focal waarbij niet één grote magneet om de spreekspoel zit, maar een zestal kleinere, als bloemblaadjes om het hart gerangschikt. Ten slotte zorgt de bekende tweede generatie IAL2 pure Beryllium tweeter voor ragfijne detailweergave tot 40 kHz.