Op twee decemberavonden in 1976 schreven vijf doorgewinterde Zweedse jazzmuzikanten audiofiele geschiedenis: Jazz at the Pawnshop. HiFi.nl trok naar Gamla Stan, oud-Stockholm en haalde herinneringen op met survivor Georg Riedel (76) en ‘supertechnicus’ en geluidspurist van dienst Gert Palmcrantz.

Wat? Jazz in een pornoshop? De plaat Jazz at the Pawnshop doet niet bij iedereen een belletje rinkelen, en blijft voer voor hilarische misverstanden. Toch werden er van het album in de loop der jaren meer dan een half miljoen exemplaren verkocht, in alle mogelijke vormen (zie kader). Hoe dit zo? Niet alleen wordt er op Jazz at the Pawnshop voortreffelijk gemusiceerd, de legendarische opnames staan in audiofiele kringen te boek als ‘best opgenomen jazzplaat’ aller tijden. Om het geheugen op te frissen trokken we naar Stockholm, waar de plaat in 1976 op twee decemberavonden werd opgenomen. Niet in een pornoshop, maar in jazzclub Stampen, een pawnshop, naar het pandjeshuis dat er vroeger gevestigd was.


Foto: jazzclub Stampen - © Dieter van den Bergh

‘World famous jazz club’
Stockholm, een steenkoude dinsdagavond eind maart. Mensen glibberen over het ijs van de nauwe straatjes van de wijk Gamla Stan, de oude stad. Het is nog vroeg, maar de kleine jazzpub Stampen - aan het begin van de smalle boulevard Stora Nygatan - zit al stampvol. Op het podium speelt een jazzy rhythm & bluesbandje. ‘World famous jazz club’, de uitbaters van Stampen willen het wel van de daken schreeuwen. Zelfs helemaal uit Japan komen de jazzpelgrims naar hun kroeg, getuige het Japanse geld aan de muur. In de etalage prijken foto’s van artiesten die hier optraden, meestal in een ver verleden: Dizzy Gillespie, Art Farmer, Dexter Gordon, Toots Thielemans, Woody Allen. Maar haar faam heeft de pub ook voor een belangrijk deel te danken aan Jazz at the Pawnshop, de sessies die hier op 6 en 7 december 1976 werden opgenomen met het Arne Domnérus Quartet, bestaande uit de crème de la crème van de Zweedse jazzscene: altsaxofonist en klarinettist Arne Domnérus (door Charlie Parker eens omschreven als ‘bijna zo goed als ik’), pianist Bengt Hallberg (die Stan Getz tot zijn fans mocht rekenen), vibrafonist Lars Erstrand, drummer Egil Johansen en bassist Georg Riedel. Op het programma stonden standards als Over the Rainbow, Limehouse Blues en Take Five, de Afrikaanse folksong High Life en werk van Charlie Parker, Louis Armstrong en Duke Ellington. Dit alles gespeeld in een jaren 30-swingsfeer à la Benny Goodman en Lionel Hampton. 


Foto: Hallberg, Domnerus en Riedel tijdens de Pawnshopsessies in 1976