Een bezoek brengen aan Hay-End Audio in Venlo betekent voor een Randstad inwoner een reis naar de grens met Duitsland. Soms is dat toch handiger dan de fabrikant tweemaal naar de Randstad laten komen en zware luidsprekers naar boven en later naar beneden sjouwen. Het nadeel van een bezoek aan de fabrikant of importeur is dat ik alleen de bevindingen van een langdurige luistersessie kan neerschijven waarbij ik misschien dingen over het hoofd heb gezien die pas na meerdere luistermomenten duidelijk zouden zijn geworden… Overigens niet veel anders dan wat een klant zal ervaren, want pas na proefplaatsing door de leverancier bij hem of haar thuis, weet ook de klant wat hem of haar te wachten staat in de eigen omgeving. Gelukkig kreeg ik zoveel tijd als ik wilde en kon in alle rust genieten.
Hay Kockelmans, eigenaar van Hay-End Audio, blijkt een vriendelijke en gastvrije man die na een half uur praten over zijn ervaringen en producten mij alle ruimte geeft om de Peitho 403 en 405 luidsprekers intensief te beluisteren met eigen meegebracht materiaal. Peitho blijkt volgens Wikipedia de godin te zijn van de overredingskracht en ik ben benieuwd in hoeverre zij zal slagen mij te overtuigen. Daarvoor staan in een 55 m2 grote woon/eetkamer de luidsprekers opgesteld aan de korte zijde van de ruimte, ongeveer 60 cm van de achterwand en 40 cm vrij gehouden van de zijwanden, waarbij de luisterafstand al snel een meter of zes is. Volgens Hay is de afstand tot de achterwand niet kritisch en zou dat zelfs een centimeter of dertig mogen zijn, wat wel een baslift tot gevolg heeft. Op zich is plaatsing niet kritisch en indraaien is niet nodig.
403 & 405
De type aanduiding 403 en 405 heeft alles te maken met de baskast (de “4” in het type nummer), de gebruikte tweeter (de “3” of “5”) en het niet gebruiken van een middentonen weergever (“0”). De basmodule meet 25 x 39 x 91 cm (B x D x H) en is leverbaar in elke gewenste lakkleur of fineersoort, zelfs zonder meerprijs in glanzend HPL. De behuizing is inwendig verstevigd met schotten en slechts beperkt voorzien van dempingsmateriaal omdat de druk in de kast toch laag blijft. Immers de kast is aan de achterzijde voor ongeveer 20 x 20 cm open, waardoor een gesimuleerd open baffle systeem ontstaat, zonder de nadelen van een sterke afval in de laagweergave zoals die optreedt bij een echte open baffle. Twee 8 inch drivers met een cellulose (= papier) conus zijn gemonteerd. Beiden units zijn opgehangen in rubber. Daarna opgesloten met een 6 mm dikke aluminium plaat om ze zoveel mogelijk te ontkoppelen van de behuizing zelf. De drivers komen uit de professionele geluidweergave sector en hebben een hoog rendement. Dat is vooral prettig als ze gepaard worden aan de hoorntweeters die Hay gebruikt. De type “5” tweeter is een echte compressiedriver met daarvoor een akoestische hoorn om de tweeter te koppelen aan de lucht in de luisterruimte. Deze tweeter zet in vanaf 1,6 kHz met een filter van 6dB/octaaf. De type “3” tweeter is meer conventioneel met zijn aluminium dome en fase plug, die pas inzet vanaf 4 kHz en daarmee de woofers meer het werk laat doen in het belangrijke middengebied. De tweeters zijn gebouwd in losse modules die bovenop de baskast worden geplaatst. Er is altijd slechts één Mundorf spoel en één enkele industriële MKP hoge stroom condensator in de signaalweg te vinden. Wel zit in de kast een impedantie correctie netwerkje voor een rustige belasting aan buizenversterkers en is het volume van de tweeter instelbaar. Al met al heeft het systeem een frequentiebereik dat loopt van 35Hz tot 22kHz, met een nominale impedantie van 4Ohm en heeft het een rendement van 94dB gerelateerd aan een vermogen van 1 Watt. Tot de standaard uitrusting behoren een afneembaar frontdoek, spikes en een plint om de speakers op te plaatsen. De totaalprijs per paar in een standaard finish is voor een 403 systeem is € 3695 en voor een 405 betaalt u € 3995.
REVIEW
Hay-End Audio Peitho 403 & 405 luidsprekers
René van Es |
31 augustus 2015
Dit artikel werd oorspronkelijk geplaatst op 26 augustus 2015
SAMENVATTING
Elke luidspreker is altijd een compromis, vaak zelfs ongeacht zijn prijs. Dat blijkt eens te meer met de Peitho serie van Hay-End Audio waarbij de tweeter verwisselbaar is. Gebruikt het type 405 een compressie driver met een hoorn, de 403 kent een dome tweeter. Tussen de twee tweeters zitten grote verschillen, die zich niet zo zeer laten uitdrukken in klankverschillen, maar juist in beleving, detailweergave en levendigheid. Het is aan de luisteraar om een eigen keuze te maken tussen de twee systemen. Mijn voorkeur gaat uit naar de hoorn, dat moge uit het bovenstaande verhaal duidelijk zijn geworden. Maar daarmee wil ik geen afbreuk doen aan de 403, want het 40x systeem an sich vertoont veel kwaliteit ongeacht de tweeter keuze. Een punt waar potentiele kopers wellicht ook aan moeten wennen is de uitstekende laagweergave, die diep genoeg gaat voor pop of groot orkestwerk, maar nooit overheersend zal worden. Een groot compliment voor dit laag en de durf van Hay om zo te werken is op zijn plaats. Wie alleen naar basreflexsystemen heeft geluisterd mist mogelijk de dreun die dergelijke systemen haast altijd geven, wie klassieke muziek kent vanuit de concertzaal zal de Peitho hogelijk waarderen. Ik wijs er graag nogmaals op dat ik de Peitho 403 en 405 alleen heb kunnen beluisteren bij de maker en dat het bovenstaande slechts een indruk is van de prestaties, maar ik durf gerust te stellen dat de Peitho absoluut concurrerend is met andere systemen in de prijsklasse of daarboven. Voor mij was het vier uur lang genieten van een fijne weergever die zoveel recht doet aan correcte muziekweergave. Waarbij noch de Cayin cd-speler noch de in eigen beheer van Hay-End Audio ontworpen en gefabriceerde Artephonos versterker vergeten mag worden. De godinnen van de overredingskracht hebben Venlo een heel stuk dichter bij de Randstad weten te brengen.
