REVIEW

Systeem

René van Es | 31 augustus 2015
Dit artikel werd oorspronkelijk geplaatst op 26 augustus 2015

Over het gebruikte systeem valt nog wel iets te zeggen. Zo is de Cayin buizen cd-speler afkomstig uit de eigen import, maar is hij wel zwaar door Hay gemodificeerd. De voor de review gekozen upsample frequentie is 96kHz, een Tentlabs klok is ingebouwd, belangrijke condensatoren zijn vervangen, de voeding is aangepast en opamps zijn verwisseld voor betere types. Het zijn modificaties die Hay-End Audio ook voor klanten van een Cayin kan en wil uitvoeren. De HEA Artephonos Ensemble Signature versterker is een geheel eigen ontwerp van Hay, een triode versterker met een overall feedback van slechts 6dB. Met de per kanaal drie parallel geschakelde 6AS7 dubbel triodes levert hij tweemaal 45 Watt. Voor de stuurbuizen zijn 12AX7 en 6SN7 in gebruik. De transformatoren komen van Vanderveen. Deze versterker met vijf ingangen en afstandsbediening kost € 4295. Hay gebruikt tussen de componenten eigen kabels, koper litze kabel naar de luidsprekers en interlinks van massief zilver met een massieve binnengeleider die door een zilveren buis wordt gevoerd. Isolatiemateriaal is Teflon en de kabels dragen de toepasselijke naam “Colourless”.



Luisteren
In de verwachting u een compleet beeld te hebben geschetst van de opstelling is het nu toch echt tijd geworden om de eerste cd in de lade van de Cayin te schuiven. Het is Lori Liebermann geworden met “Takes Courage”. Haar stem weerklinkt over de 405 opstelling (met de hoorntweeter) in een schitterend middengebied dat levendig overkomt en geen enkel naar randje vertoont. Het systeem is heel evenwichtig, waarbij de hoge tonen zacht en toch nadrukkelijk aanwezig zijn en de laagweergave strak en ingetogen is. De lage tonen hebben voldoende kracht maar kennen niet het drukkende van een basreflexkast, evenmin de vroeg ingezette afval van een gesloten systeem, daarentegen ook niet de diepgang van een transmissielijn. Het gevolg is een weergave die vanaf de eerste noot geheel loskomt van de weergevers zelf. In de lange ruimte is het stereobeeld enigszins beperkt in de breedte, wat juist prettig is bij een kleine bezetting zoals de band van Lori Liebermann.
Dat wat smallere beeld is natuurlijk mede te herleiden naar de akoestisch asymmetrische vorm van de huiskamer. Een tweede stem is volkomen in harmonie met de soliste, beiden weerklinken met groot gemak dat deels te danken zal zijn aan het hoge rendement van het systeem. De weergave is zuiver, open en vervormingsvrij. Van de STS Digital cd “Groove Into Bits” speel ik “Come Di” van Paolo Conte. Ook hier is de wens dat het stereobeeld wat groeit in de breedte. Mocht zoiets bij u thuis ook spelen, bedenk dan dat Hay recent een dipoolversie van de hoorn op de markt heeft gebracht die de afgebeelde ruimte onder alle omstandigheden vergroot (de T6-D en T7-D hoornmodulen). Voor de rest laat het systeem uitmuntend beluisteren hoe Conte naar de microfoon toe en er vandaan beweegt. De geplukte bas vormt een ritmische ondersteuning in de totaalweergave. Op dezelfde cd staat “Homeless” van Paul Simon. In dit geval een opname die vanaf de langspeelplaat digitaal is vastgelegd. Hay heeft het origineel op cd en interessant is om te horen hoe nauwkeurig de Peitho 405 de verschillen tussen de twee cd’s laat beluisteren. Denk daarbij aan de opbouw in laagjes van het stereobeeld, het verschil in diepte tussen de cd’s en de duidelijke klankverandering na de digitalisatie door STS Digital engineer Fritz de With. Beide opnames worden uitstekend weergegeven, maar vormen zeker geen eenheidsworst.



Live gevoel
Voor een systeem zoals de 405 met de semi open baffle en een hoorn tweeter is het een zegen om een live opname te draaien. Katie Melua “Live In The O2 Arena” vormt daarop geen uitzondering. Het komt zo los van de weergevers dat ik al snel een voorstelling kan maken van de zaal en de sfeer tijdens het concert. De eerlijkheid van de Peitho 405 maakt dat Katie een ongepolijste, ruwe diamant blijft en niet verandert in een opgepoetst wezen zoals bij veel luidsprekers helaas het geval is. Het ervaren van het live gevoel is mede te danken aan het open middengebied van de weergevers dat de opname intens maakt en je daardoor raakt. Een track als “Lilac Wine” is zo teder, zo kwetsbaar, dat het publiek nauwelijks durft te klappen na afloop. Vol expressie, met veel gevoel en haast omarmend draagt de Peitho dat over aan de luisteraar die helaas genoegen moet nemen met alleen de cd. Ik ken een luidspreker die nog meer zal bijdragen aan het concert, maar die heeft wel viermaal de kostprijs van een 405. Nu we toch in de dames hoek beland zijn heb ik nog een favoriet. Recent verscheen van de Belgische zangeres Micheline van Hautem het album “Crème De La Crème” waarop zij Nederlandse teksten heeft vertaald in het Frans. Het gevoelige “Dis Moi C’Est Pas Comme Ca” zet een gitaar neer met heel veel body en natuurlijk klinkende snaren. Op een zo schitterende wijze dat Hay en ondergetekende er een beetje stil van worden. De laagweergave van de veelal akoestische instrumenten op de cd is extreem goed in balans. Waardoor stemmen alle ruimte krijgen en toch voldoende ondersteuning genieten. Als de muziek een drukker karakter krijgt lopen de luidsprekers niet dicht, blijven individuele instrumenten te volgen en als het volume niveau stijgt, blijft de natuurlijkheid aanwezig. Telkens met Micheline als glanzend hoogtepunt op het podium. De lage tonen krijgen alweer een compliment als ik van The Stimulators de track “New Years Eve On The Waterfront” draai. Slechts weinig luidsprekers is het gegeven om in een normale woonomgeving zonder enige vorm van DSP lage tonen zo beheerst, diep en tegelijk krachtig weer te geven. Volkomen in lijn met de rest van de instrumenten in de band en de diepe mannenstem. Aan de andere kant is het niet de meest overtuigende weergave die ik ken van de track, maar voor mij blijft onbekend wat daarin de invloed is van de ruimte, de gebruikte apparatuur, zelfs de kabels en het lichtnet. In mijn optiek klinken in deze omgeving vrouwenstemmen net wat mooier dan die van mannen. Misschien is dat wel gewoon persoonlijke voorkeur en niets anders. Een ander punt is de spontaan naar voren komende percussie wat verderop in de track, die mij nooit eerder zo positief is opgevallen.


EDITORS' CHOICE