De term ‘chique’ is absoluut van toepassing op Scansonic’s MB-1 mini-monitor. De fraaie vormgeving en de design-stand zullen het welzijn van de interieur-fetisjisten niet ontregelen. Eindelijk is daar een weergever die niet te groot is en er ook nog eens appetijtelijk uitziet. Of er ook nog muziek gemaakt wordt, leert het onderstaande requisitoir.
Wie de hifi-geschiedenis doorneemt zal constateren dat de meeste luidsprekers aanvankelijk groot waren. Het pronte audiorack, compleet met uit de kluiten gewassen weergevers, bepaalde in de seventies en de eighties je plek binnen de pikorde. Tegenwoordig tel je alleen nog mee als je de laatste iPhone hebt. Echt de laatste, anders ben je zielig. Misschien wel een vorm van intellectuele leegte, die in de genoemde decennia in ieder geval nog werd gecompenseerd door erg grote luidsprekers, met de inherente suggestie dat de eigenaar enigszins cultureel onderlegd was. Zou best kunnen dat de mini-monitor een Engelse vinding is, want het angelsaksische eiland is nooit het domein geweest van de superversterkers en de grote weergevers. Leak bouwde lang geleden kleine formaten ‘Sandwich’-weergevers en de Rogers BBC-monitor is natuurlijk wereldberoemd. Tannoy daarentegen had grotere modellen.
Toch bood de mini de oplossing voor het oeroude dilemma tussen formaat en geluidskwaliteit. Het leidde tot acceptatie in de woonomgeving en de betere exemplaren zorgen ook voor een hifi-waardig geluid. Wie de kwaliteit van mini’s wil ervaren dient zich wél aan de spelregels te houden. Die worden massaal met voeten getreden, ook bij de plaatsing en aansturing van grotere modellen. De magistrale 3D-ruimte, waar veel mini’s toe in staat zijn, is alleen te realiseren bij een volledig vrije plaatsing op statief. Minimaal twee meter afstand tot de achterwand en zijwanden. De ruimte tussen de luidsprekers dient volledig vrij te zijn. Dus geen beeldschermen, audio-racks, kasten, planten, lampen of andere obstakels. De ruimte-ervaring is een akoestisch fenomeen, maar ook een psychologisch dingetje. Met de afstand tussen de monitoren en de wanden is subtiel te manipuleren, net zoals met de onderlinge afstand. Hier ligt het belangrijke grensvlak tussen stage-afbeelding en de hoeveelheid laag en voor de gevorderden ook de ratio tussen direct en gereflecteerd geluid en daarmee de invloed op de neutraliteit van de weergave. Dat laatste wordt ook weer bepaald door de afstand van de monitoren tot de luisterpositie. De praktijk is helaas dat veel mini’s een armzalig bestaan leiden in kasten, vastgeplakt tegen de muur of achter planten en gordijnen.
Het tweede aspect waar je mini’s mee kunt verheffen tot topsystemen is de aansturing. Scansonic adviseert zelf om de MB-1 met de best mogelijke versterker te combineren. Het beste is niet altijd het duurste en het duurste niet altijd het beste. Maar, als de kwaliteit aanwezig is, kan het geen kwaad om een setje mini’s van 500 euro aan te sturen met een frontend van 80K. Wat absoluut niet waar is, is dat die weergevertjes van 0.5K dan ook maar een versterker en cd-speler tegen moeten komen uit dezelfde prijsklasse. Van zulke verkooppraatjes wordt u uiteindelijk niet persé gelukkig.
Scansonic
Dit Deense bedrijf is onderdeel van Dantax A/S en is momenteel een internationale company binnen de audiovisuele markt. In 1970 introduceerde het welbekende ScanSpeak de brandname ‘Scansonic’, teneinde een reeks hifi-luidsprekers in de markt te kunnen zetten. In 1977 kocht Dantax A/S ScanSpeak en deze fabrikant van de bekende drive-units werd verplaatst naar een nieuwe faciliteit in Pandrup. Vele fabrikanten, waaronder B&O, gebruik(t)en ScanSpeak-units in hun luidsprekers. In 1985 brandde de ScanSpeak-fabriek helaas af. Enkele jaren later bood Videbæk (VIFA) aan om ScanSpeak over te nemen en ScanSpeak bestaat vandaag de dag nog steeds als een onafhankelijke fabrikant, los van Dantax A/S. Uiteraard heeft Dantax A/S de brandname ‘Scansonic’ zelf gehouden en is wereldwijd in de markt met hifi-producten. Wie de Scansonic-modellen ziet, zal vaag denken aan de Raidho-luidsprekers. Dat is niet verwonderlijk, want Raidho is ook onderdeel van de Dantax Group. Michael Børresen, de ontwerper die twaalf jaar voor Raidho werkte, werd gevraagd om een reeks high-performance weergevers te ontwerpen voor Scansonic, maar wél binnen zekere budgetmatige limieten. Er werd gebruik gemaakt van enkele core-Raidho-technieken, waaronder de toepassing van een ribbondriver.
MB-1
Feitelijk is de MB-1 ini-mini klein. Het front, met de ribbondriver en de 4.5inch bass/mid driver meet 178 x 312mm en de zijwanden hebben een fraaie ‘curved’ vorm. Dat geeft, mede door de interne bracing, sterkte en een effectieve demping van resonanties en reflecties. Opvallend is de fraaie carbon-bovenkant van de behuizing. Die dient niet alleen voor de visuele touch, maar heeft ook een taak bij de controle van resonanties. Het frequentiebereik van dit ‘ported system’ reikt van 50Hz tot 40kHz. Scansonic adviseert versterkers die binnen de gemiddelde impedantie rond 6 Ohm minimaal 50 Watt vermogen kunnen ontwikkelen. Dat zegt iets over het (niet opgegeven) rendement. De weergevers zijn leverbaar in het black-silk of white-silk.
De bijbehorende stand zit vast met een bout en een zogenaamd ‘deuveltje’. Montage zonder al te veel problemen gaat door de luidspreker met de bovenplaat op de grond te zetten. Deuveltje in de onderplaat en dan het statief plaatsen. Vervolgens de bout aandraaien met het liefst een wat langere kruiskop-draaier. Omdat de bout zich bevindt tussen de twee staanders, die samen de loudspeaker-stand vormen, vergt het aandraaien enige handigheid en aanvullend vernuft, maar als consument word je maar één keer geconfronteerd met deze problematiek. Enig improvisatievermogen leidde tot een stormvaste verbinding en de Scansonics vonden vervolgens hun ideale plaats.
