Van importeur Dimex kreeg ik de beschikking over een DAC-9 D/A-converter met ingebouwde lijnversterker en twee STA-9 eindversterkers die zowel stereo als mono te gebruiken zijn.
Wie de geschiedenis van NuPrime onderzoekt, zal tot de ontdekking komen dat de oorsprong bij het langer bekende NuForce ligt, een merk dat zich tegenwoordig volledig richt op de gadget industrie. Niet gelukkig met die wending van NuForce heeft de medeoprichter zich afgesplitst en om zich heen een nieuw team van ontwikkelaars verzameld om door te gaan met audio voor de huiskamer. Met het verkrijgen van de rechten op de NuForce klasse-D schakelingen en door gebruik te blijven maken van dezelfde OEM productiefaciliteit is veel van de oorspronkelijke kennis behouden gebleven. Ook gebleven zijn de veelal vriendelijke prijskaartjes die hangen aan de producten die allen bestaan uit versterkers en digitaal naar analoog converters in diverse verschijningsvormen.
NuPrime DAC-9 d/a-converter
Laten we eerst de DAC eens aan een nader onderzoek onderwerpen. NuPrime wijkt af van het gebruikelijke 42-44 cm formaat en maakt een mooi kastje dat 235 x 281 x 55 mm meet inclusief de zachte, dempende pootjes. Het in mijn geval aluminium kleur kastje (alternatief is zwart) ziet er uitermate verzorgd uit zonder te vervallen in overdreven sculpturen en dure panelen. Die weliswaar voor een indrukwekkend uiterlijk kunnen zorgen, maar veelal slechts weinig bijdragen aan een beter geluid (wel aan een fors hogere prijs).
Op de voorzijde zit links de gecombineerde stand-by en bronkeuze schakelaar en rechts de volumeregeling. In het midden zit een te dimmen dot matrix display die de gekozen bron aangeeft, de volume stand en zodra de sample rate aan de ingang wijzigt ook kortstondig die frequentie. Op de achterzijde vind ik de netspanning entree met hoofdschakelaar, een optische uitgang, XLR en RCA uitgangen, een enkele analoge ingang en vervolgens digitale ingangen voor: AES/EBU, USB, RCA en Toslink. Tenslotte is er een expansion poort voor bijvoorbeeld een Bluetooth dongle. Heel compleet en heel verzorgt allemaal.
In de DAC-9 wordt het volume geregeld met een ladderweerstand die is geïmplementeerd in een FPGA en 99 stappen kent. Het hart van de DAC is een 32-bit AKM AK4490 chip die in combinatie met een SRC (sample rate converter) zowel PCM als DSD kan omzetten naar analoog. Voor PCM zijn dat alle formaten tot 384 KHz en voor DSD loopt dat tot 11.2 MHz (DSD256) via USB. Op de overige ingangen is dat beperkt tot 192 KHz en DSD64 DoP. De analoge schakeling in de DAC-9 maakt gebruik van JFET’s aan de ingang en levert aan de uitgang via RCA maximaal 4 Volt en via XLR 8 Volt. De schakeling is niet gebalanceerd uitgevoerd, voor de XLR uitgangen is er een extra buffer gemaakt die het signaal omzet van single ended naar gebalanceerd. De voeding bestaat uit een lineaire voeding met een ringkern transformator. NuPrime kiest niet voor een schakelende voeding in zijn apparaten. De prijs voor de DAC-9 is € 849,-.
STA-9 eindversterker
Nu wij de DAC-9 beter hebben leren kennen is de STA-9 eindversterker aan de beurt. De buitenafmetingen zijn gelijk aan de DAC-9 alleen ontbreken op de voorzijde de knoppen. Slechts een kleine LED is te zien als de STA-9 actief is. Op de achterzijde zit uiteraard de netentree en de aan/uit schakelaar. Daarnaast de luidsprekeraansluitingen die spades, bananen en blank draad accepteren. Verder XLR en RCA ingangen en twee kleine schakelaars. De bovenste wordt gebruikt om te kiezen tussen de XLR of RCA ingangen, de onderste schakelt de versterker van stereo naar mono. Jammer dat er geen trigger input is, want nu moet je altijd met de hand aan de achterzijde de versterker aan- en uitzetten.
Het mag nog eens benadrukt worden, de NuPrime STA-9 is geen digitale versterker maar werkt analoog met een PWM (pulse width modulation) schakeling die de eindtransistoren schakelend de luidsprekers laat aandrijven. Het eerste versterkerdeel werkt in klasse A, daar maakt NuPrime nogal een punt van, maar dat is meer commercieel want het zou waanzin zijn om dat anders op te zetten. Het vermogen komt uit een op International Rectifier gebaseerde schakeling die in klasse D staat te werken. Op een 550 kHz hoge switch-frequentie en dat is bijna 2x zo hoog als waar de meeste klasse D versterker op werken. Daardoor is de opbouw van het muzieksignaal aan de uitgang fraaier, nog veel belangrijker is dat het filter dat altijd noodzakelijk is bij klasse D aan de uitgang op een hogere frequentie mag inzetten. Vanaf 50 kHz en die frequentie zit boven die van band- en de meeste supertweeters. De schakeling produceert een geringe warmte en wordt gevoed vanuit wederom een lineaire voeding, die gewoon werkt met een ringkerntrafo, bruggelijkrichter en een Elco buffer. Zo mag ik het graag zien. De versterker levert een vermogen van 2 x 120 Watt aan 4 of 8 Ohm of 1 x 290 Watt indien hij mono wordt geschakeld. Ook de STA-9 kent geen gebalanceerde opzet en de XLR ingang is daarom voorzien van extra elektronica voor de omzetting naar single ended. De totale gain is 22 dB en de ingang impedantie 47 kOhm. De prijs voor de STA-9 is € 749,-.
Opstelling
Omdat Dimex zo vriendelijk was om mij twee STA-9 versterkers te lenen, kon ik zowel luisteren naar de stereo als de mono mogelijkheid. Mijn speakers zijn uitgerust met een enkele aansluiting anders was bi-amp ook een optie geweest. Gekoppeld aan de DAC-9 werd een Bluesound Node 2 voor het leveren van een digitaal signaal via RCA en Toslink. De USB bron was een RipButler muziekserver met Linux software (Vortex Box) en Squeezeserver. De tv vormde een analoge bron. De eerlijkheid gebied mij te zeggen dat de Node 2 vrijwel altijd de gebruikte bron was, die heeft toegang tot mijn muziekcollectie, internet radio en Tidal. Ik wisselde tussen twee paar luidsprekers, Harbeth P3ESR op TonTräger stands en Dynaudio Contour 20 op Custom Design stands. Digitale kabels zijn AudioQuest Carbon, analoge kabels Crystal Cable Piccolo en VdH D102 Mk III Hybrid. Luidspreker kabels komen van Simply Audio, type Cadenza. De netsnoeren zijn Supra LoRad types.
Ik houd ervan om apparatuur gebalanceerd aan te sluiten. Een gevoelskwestie die niet altijd de juiste keuze blijkt. Bijvoorbeeld niet bij de NuPrime DAC-9 en de STA-9. De extra elektronica in de kastjes die nodig is om single ended naar gebalanceerd om te zetten en vice versa vormt een beperking. Een korte RCA interlink geeft een helderder, sneller en meer doortekend soort weergave die ik al snel prefereerde. Enig experimenteren met interlinks (RCA en XLR) geeft telkens een verschil in weergave, waarbij steeds duidelijk is dat niet het geleider materiaal van de interlink bepalend is maar veeleer de keuze voor gebalanceerd of ongebalanceerd. XLR is natuurlijk wel handig als u een paartje STA-9 dicht bij uw luidsprekers wilt inzetten als monoblok of voor bi-amp toepassing. Of voor het aansluiten van een subwoofer. De onderstaande luistersessies zijn daarom gebaseerd op gebruik met RCA interlinks. Ook zijn de verschillen tussen een Harbeth en een Dynaudio weergever significant, waar het mij om ging was hoe de NuPrime zich gedraagt aan beiden en of er een duidelijke voorkeur uit te spreken was die samenhangt met de versterker. Nee, dat was niet het geval, zowel met de Dynaudio als met de Harbeth was de weergave uitstekend, zodat ik die laatste het meest gebruikte. Puur omdat ik die het beste ken in combinatie met de ruimte, ze vormen al heel lang mijn referentie. Van de NuPrime kun je gerust stellen dat die zich neutraal gedraagt in de set.
