In deze review uit Music Emotion de Guru Audio Junior luidsprekers en Merrill Audio Thor mono eindversterkers, die samen een prima match bleken. Kleine luidsprekers blijken vaak in staat tot een verrassende weergave, zolang je niet verwacht dat een monitor op een stand in de lage tonen gelijkwaardig is aan een vloerstaander waar de meeste mensen niet eens plaats voor hebben.
Wie kan leven met die beperking, daarmee gevrijwaard blijft van de problemen die veel lage tonen geven in de gemiddelde huiskamers, kan heel erg goed van muziek genieten. Zeker als de luidspreker voldoende basiskwaliteit heeft en de versterking krachtig en snel is.
Guru Audio
Guru Audio is een Zweedse luidsprekerfabrikant die enerzijds leunt tegen de professionele sector en tegelijk oog heeft voor de veeleisende luisteraar thuis. De ontwerpen zijn vaak eigenzinnig en Guru schroomt niet om tegen de gevestigde orde in te gaan. Zo zal Guru altijd luidsprekers ontkoppelen van de ondergrond middels heel zachte foam in plaats van juist te koppelen met spikes en mogen Guru luidsprekers bijna tegen de muur staan in plaats van een meter de kamer in te komen.
De kleinste telg uit de Guru familie is de Junior, afgeleid van de grotere QM10. De kleine weergever van 290 x 180 x 230 mm bevat een tweeweg systeem met een 20 mm soft dome tweeter en een 102 mm woofer met een conus gemaakt uit minerale vezels. De kast is gemaakt uit MDF met een aluminium plaat op de baffle. Het is ondanks de poort aan de voorzijde geen basreflex kast, de poort is een afgestemde Helmholz resonator en die zorgt ervoor dat de lage tonen tot 34 Hz in de huiskamer tot hun recht komen. Binnen welke grens laat Guru niet weten. Guru specificeert geen cross-over punt, nee zij geven aan waar de woofer bijna stopt en waar de tweeter ongeveer begint, dat gebied zit tussen de 2 en 7 kHz.
In het hoog kan de tweeter maximaal 30 kHz aan. Het rendement is 87 dB en de impedantie is 5 Ohm. Het aanbevolen versterkervermogen is 20 tot 160 Watt en aan de hand van mijn ervaring is 100 Watt een mooi uitgangspunt. Die 20 Watt is best optimistisch, waarbij aangegeven dat de Junior bedoeld is voor kleinere ruimtes of near field monitoring. De aansluiting achterop kan alleen banaanstekkers aan. De lichte luidspreker van net iets meer dan 4 kilo mag op een boekenplank gezet worden, maar liever op een mooie open stand.
Merrill Audio Thor
Merrill Audio is een Amerikaanse fabrikant van hoogwaardige audio apparatuur die sterk leunt op de Ncore techniek van Hypex. Merrill laat weten dat ze de Ncore module licht modificeren, maar laat in het midden wat ze precies doen. Daar is ook niet achter te komen, want de kleine, massieve kastjes zijn verzegeld. Zelfs het vervangen van de hoofdzekering mag je niet zelf doen, daarvoor moeten de versterkers richting de fabrikant. Die overigens aangeeft dat er meerdere beveiligingscircuits actief zijn en dat als de hoofdzekering het begeeft er echt iets ernstig mis is. De behuizing is gemaakt uit een blok aluminium om de diverse onderdelen van de versterker gescheiden te houden (voeding-UcD-beveiliging) en microfonie te voorkomen.
De kast is zwart, hoogglans geanodiseerd. Voorop staat het logo, op de bovenkant zitten een paar gaatjes voor koeling en een infrezing, in de onderkant zit de stand-by schakelaar met een rode indicatie. De achterzijde laat alleen een Cardas XLR ingang zien, een aansluiting voor de netspanning, een Cardas terminal voor spades en twee busjes voor een 12 Volt trigger. De voetjes waar de versterker op staat zijn Stillpoints Ultra Mini Risers. De versterkers zijn te bridgen voor meer vermogen, standaard is dat al 200 Watt aan 8 Ohm of 400 Watt aan 4 Ohm, in brug geschakeld wordt dat 700 Watt aan 4 Ohm. Luidspreker impedanties tot 1 Ohm mogen gebruikt worden. De ingangsimpedantie is 50 kOhm, uitgang 20 mOhm wat een dempingsfactor geeft van 500 aan 4 Ohm. Maximaal levert de Thor 18A aan stroom over een frequentiegebied van 10 Hz tot 30 kHz binnen 0 en -3 dB. Die afval in het hoog is nodig vanwege de toegepaste klasse D schakeling van Ncore waarbij aan de uitgang een hoog-af filter nodig is. De totale versterkingsfactor is 26 dB. Het kastje meet 22 x 22 x 8,5 cm inclusief pootjes, exclusief aansluitingen en weegt net geen 7 kilo. Het stroomverbruik is opmerkelijk, ik constateerde dat de versterkers langzaam een beetje warm worden en na meten blijken ze in stand-by tussen de 6 en 7 Watt te verbruiken en in bedrijf zonder muziek te spelen 12 tot 13 Watt per stuk.
Opstelling
De Guru Junior luidsprekers staan opgesteld in mijn kleinere luisterruimte, ruim twee meter uit elkaar, fors ingedraaid zoals Guru dat aanbeveelt en zo’n 60 cm van de achterwand. De luidsprekers staan op Custom Design FS 104 stands met een open frame. De Guru staat op zachte dempers die de luidspreker volkomen ontkoppelen van de stand, iets waar Guru heilig in gelooft, zij wijzen een koppeling met spikes strikt van de hand.
De gebruikte versterkers zijn de Merrill Audio Thor monoblokken die met Simply Audio Cadeza kabel zijn verbonden. De bron is een Bluesound Node 2 die via AudioQuest Vodka en Carbon Ethernetkabels zijn muziekfiles laadt vanaf een NAD M50/M52 die in de huiskamer staat. Vanaf de Node 2 gaat een AudioQuest Carbon 75 Ohm S/PDIF interlink naar een Neutrik 75/110 Ohm trafo om de AES/EBU ingang van een Metrum Acoustics Adagio DAC van signaal te voorzien. De Adagio heeft een volumeregeling en via een paar VdH D-102 MK III Hybrid interlinks kan ik de eindtrappen rechtstreeks aansturen. Netsnoeren zijn van AudioQuest en van Supra. Uitstapjes die ik ga maken is het vervangen van de Merrill Audio Thor eindversterkers door een Pass Labs XA30.5 op Guru Junior in de kleine luisterruimte. Vervolgens laat ik de Thor spelen met mijn Harbeth P3ESR luidsprekers, die speakers worden geplaatst op TonTräger Reference P3 stands omdat die speciaal voor deze luidsprekers zijn gemaakt. Zo verkrijg ik genoeg variabelen om, naar ik vertrouw, een goed oordeel te vormen van Guru en Merrill Audio in de komende weken.
Luisteren
Het is een heel warme dag in midden juni als ik mijn laptop op de schoot leg voor het beschrijven van de laatste luistersessie waarbij de Guru Junior’s zijn aangesloten op de Merrill Thor monoblokken. De internet radio speelt muziek van Classic FM om de zaak nog wat extra op te warmen en dan zet ik in met de cd ‘Lento’ van Youn Sun Nah. Haar Zuid-Koreaanse stem vloeit de ruimte in om mijn ziel en zaligheid mee te nemen in haar muziek. Dat meevoeren op de muziek heeft wel een poosje geduurd, want de klank van Guru met Merrill wijkt behoorlijk af van waar ik normaliter naar luister (Harbeth met Pass Labs). Na een periode van gewenning begin ik de combinatie meer en meer op prijs te stellen vanwege het schone geluid dat vrij van enige stress los weet te komen. Waar mijn eigen spullen minimaal een zweem van warmte en loomheid tevoorschijn toveren maakt Guru met Merrill juist een frisse indruk, waarbij een zekere schraalheid optrad toen de eindversterkers nog niet warm waren. Dat opwarmen heeft naar mijn idee een paar dagen geduurd in stand-by stand, het kan ook zijn dat ze lang niet gespeeld hadden.
Youn Sun Nah maakt duidelijk dat een mooie opname zoals deze ‘Lento’ vrij spectaculair weergegeven kan worden als de juiste spullen opgesteld staan. De bas op de cd speelt een belangrijke rol en met de Guru (helaas, wegens ruimtegebrek) te ver van de muur staat die toch als een huis en is loeistrak. Als op Empty dream een mondharmonica inzet gaat het volume een paar strepen omhoog en geniet ik van het duet tussen het instrument en de stem van Youn Sun Nah. Jazz zoals ik die graag hoor, hoewel de explosies in dynamiek van de volgende track Momento magico evenmin te versmaden zijn. Hier vindt de Guru in Merrill de ideale partner qua snelheid, transparantie en strakheid. In de ruimte worden de instrumenten geprojecteerd, maar wel in een sterrenbeeld dat tussen de speakers blijft zitten, niet veel hoogte kent en evenmin uitblinkt in diepte.
Eens kijken of dat met andere muziek wel gaat lukken. Avratz van Infected Mushroom is daar mijn tool voor in de meeste gevallen. Inderdaad komt dat meer los van de kasten, staat breder in de ruimte, wint aan diepte maar niet in hoogte. Zoals ik al eerder opmerkte, de Guru mag dicht bij de muur staan en dat zou de laagweergave een handje helpen. Aan de andere kant, nu ze zo’n 60 cm van de achterwand staan klinkt het laag wel prachtig gedoseerd. Beter strak en minder dan rommelig en te veel. Minder kun je iets aan doen, te veel is vaak een ramp die nauwelijks op te lossen is in een woonsituatie.
Geen krimp
Een lekker ritme zit in Theme from Shaft van Isaac Hayes. Een nummer dat opgenomen is in 1971 en dat typische geluid heeft met een korte bas, veel percussie, zware mannenstem en een Motown achtergrondkoor. Met duidelijke links-rechts stereo voor de instrumenten en alleen de stemmen in het midden. Lekker hoor op Guru en het raakt precies de juiste snaar, passend in de tijd van toen. Ruim 20 jaar later zong Sade haar Smooth operator in en dat sluit mooi aan. Sterk in ritme wat de set goed oppakt en vast weet te houden, transparant zonder vervelend te worden, razend dynamisch mede dankzij de vele percussie-instrumenten en de blazers. Sade met haar stem waar genoeg warmte in blijft zitten, maar nooit zo zwoel zal klinken als op, jawel, op mijn eigen set.
Wat is de waarheid? Dat zullen we nooit weten en dan laten we voorkeuren een rol spelen die voor een ieder anders kunnen zijn. Van een totaal andere orde is de muziek van Seven Reihz, mystiek, meeslepend en vaak bombastisch. Jammer maar helaas dat de Guru met de Merrill ongenadig blootlegt dat het aan de opnamekant her en der schort. Spannend is het wel en de kleine Guru doet verschrikkelijk zijn best om groot te zijn, iets dat wonderbaarlijk goed lukt. Als een compleet orkest zijn geweld te berde brengt geeft de luidspreker geen krimp en worden de volumesprongen moeiteloos gevolgd.
Terug naar meer kalmte van de bonus cd van ‘Afterglow’ van Sarah McLachlan die daarop live Fallen zingt met alleen piano als instrument. Ik kan niet anders dan toegeven dat het heel mooi speelt, los, vrij, realistisch en met gevoel dat het ook echt live is. De stem van Sarah heeft enorme kracht en staat boven de piano, een instrument dat lastig is om goed weer te geven, in dit geval excelleert. Aan het publiek te horen is de zaal maar klein en het aantal mensen beperkt, ze zijn allemaal individueel hoorbaar en de Guru maakt geen brei van het publiek. Als ik Lovesong van Adèle’s concert in The Royal Albert Hall er achteraan draai, is het verschil in zaalafmeting direct duidelijk. Waar Sarah profiteerde van de helderheid van Guru en Merrill ligt dat met Adèle anders, die heeft meer baat bij een vleug warmte en… noem het desnoods kleuring. Adèle kan tranen in de ogen brengen met deze track, nu gaat dat echt niet lukken. Niet bij mij.
Klassiek mag niet ontbreken en voordat ik de Guru aan een Pass Labs versterker ga hangen speel ik een aantal vioolconcerten van Mozart, uitgevoerd door Anne-Sophie Mutter. Viool en piano samen in een sonate zijn een lust voor het oor. Hier speelt het karakter van Guru met Merrill weer een positieve rol door de muziek een grote mate van levendigheid mee te geven. Heel gemakkelijk stromen de pianonoten de kamer in terwijl de viool moeiteloos losjes daarnaast zweeft. Beide instrumenten hebben zeggingskracht en leggen gewicht in de schaal. Rijk en vloeiend zijn kernwoorden, eveneens woorden als zuiver en vrij van vervorming. Een belangrijke mate van echtheid zit verweven in de weergave.
Uitstapjes
Ik wijzig niets aan de set of de opstelling, ik vervang alleen de Merrill Audio Thor mono eindversterkers door een Pass Labs XA30.5 eindversterker. Van moderne Klasse D naar zeer traditionele Klasse A zou eigenlijk geen enkel verschil mogen maken als we de versterker beschouwen als een “ideale draad met versterking” zoals dat in de jaren ‘70 al werd genoemd. Helaas is het niemand ooit gelukt die “draad” te bouwen en houden we versterkers met karakter. Het is daarmee Pass Labs en Merrill Audio ook niet gelukt. Waar de Merrill aan de Guru zorgde voor een heldere en detailrijke weergave, die erg leunde op transparantie en snelheid, zorgt de Pass voor een laid-back weergave waarin de mens meer centraal staat.
Het karakter van het geluid verandert op ‘Lento’ en het stereobeeld wordt aanmerkelijk groter. Het gemak waarmee ik eerder details kon waarnemen en de enorme dynamiek leveren in. Muziek vloeit meer, sleept je mee en laat tonen duidelijk wat langer uitsterven. De luidsprekers zijn nu ook warmer van klank, meer laag, niet dieper, anders en minder gestructureerd. Naar mijn idee komt dat wat dichter bij de werkelijkheid maar meningen zullen daarover heel erg verschillen. Adèle profiteert op Guru zeker van die extra warmte, het brengt haar dichter bij mij, verhoogt het knuffelgehalte. Meest belangrijk is uiteraard hoe de Guru blijft acteren en volgen. Welnu, na deze verandering van versterking blijkt eens te meer hoe volgzaam en neutraal Guru Junior is. Het eigen karakter van de luidspreker is ondergeschikt aan de dominante eigenschappen van zowel Merrill als Pass. Zo willen we een luidspreker graag zien nietwaar? Op Fallen van Sarah McLachlan is de ruimte waarin ze zingt beter hoorbaar. Ik mag de Guru Junior wel, vooral omdat de piano overeind blijft en de stem van Sarah dezelfde kracht blijft houden. De piano wint aan body, het geheel is minder detailrijk en minder transparant, wel net zo helder en indrukwekkend.
Daarmee komt het volgende experiment aan de orde, Merrill Audio op Harbeth luidsprekers. Ter referentie laat ik de Pass eerst even staan, het is al een tijdje terug dat ik mijn eigen combinatie kon laten spelen. Een kort vergelijk tussen Harbeth en Guru daarnet laat horen dat de Harbeth meer diffuus klinkt en daarmee sneller los komt van de kast en een groter stereobeeld neerzet. Neutraal zijn ze beiden en ik kan niet van een echte voorkeur spreken. Wenst u meer detail en transparantie ga in dat geval voor Guru, moet het groot en de kamer groots vullen laat dan Harbeth als eerste demonstreren.
Merrill Audio mag aan de bak na eerst een kwartier staan te warmen op een laag pitje. Beter om naar klasse D te gaan, want met een buitentemperatuur van ruim 30 graden is het binnen 27 graden en de Pass maakt het graag nog een heel stuk warmer met zijn continue afgeven van een paar honderd Watt in warmte. In tegenstelling tot de Guru Junior is het de Harbeth luidspreker die dominant is in het geluidsbeeld. Merrill Audio Thor en Harbeth blijkt bovendien niet de meest gelukkige combinatie te zijn. De mooie transparantie van Merrill met Guru is weg. Terug komt het kleinere stereobeeld waar ik met Guru mee kon leven omdat ik er veel andere dingen voor terugkreeg, hier lijk ik alleen in te leveren. Niet dat het nu ineens slecht klinkt, het is gewoon niet mijn smaak. Snel terug naar Guru met Merrill om te kunnen genieten.
Eindoordeel
Na een plezierige periode waarin ik samenleefde met Guru Junior luidsprekers en Merrill Audio Thor mono eindversterkers is het tijd om tot een slotsom te komen en de spullen weer in te leveren bij de distributeur. Wat mij het meeste is bijgebleven is de transparantie van de twee merken en de synergie tussen de producten. Merrill Audio is in staat heel veel vermogen te leveren en daarmee de Junior heel snel en dynamisch aan te drijven. De Junior op zijn beurt blijkt heel transparant en kan die snelheid gemakkelijk omzetten in muziek. Muziek blijft levendig en is doorspekt van details die met groot gemak in de luisterruimte uitzwermen. De weergave is behoorlijk neutraal en stoort mij op geen enkele wijze.
Het is wel raadzaam om pas naar de Thor te gaan luisteren als die één of meerdere dagen continue aan het lichtnet hangt, stand-by of actief, want het duurde even voordat het werkelijke potentieel duidelijk werd. Te snel gaan luisteren heeft geen zin. De Guru Junior is een echte monitor met studiokwaliteiten omdat hij zich als een kameleon aanpast aan het karakter van de set die ervoor staat. Haast slaafs neemt de Junior de klank over van de set en voegt daar zelf nauwelijks iets aan toe. Daarmee vraagt hij veel van de aangesloten apparatuur, geeft er daarna nog meer voor terug. Kortom, Guru en Merrill blijken een goed paar vanaf het eerste begin.
Prijzen
Guru Audio Junior € 1.495,- per set
Merrill Audio Thor € 5.195,- per set
Hear Everything Audio Import
Tel: +31-(0)6-24613402
E-mail: info@heareverything.nl
www.heareverything.nl
