We vallen met de deur in huis: Sonos heeft in een e-mail laten weten dat de CR100, de eerste controller van het bedrijf, vanaf april 2018 zal worden uitgeschakeld. Dit betekent dat gebruikers hun CR100 vanaf dat moment niet meer zullen kunnen gebruiken. Volgens Sonos is de hardware verouderd en is de accu niet meer betrouwbaar, reden waarom alle CR100’s, ook de goed werkende exemplaren, uitgeschakeld gaan worden. Tevreden gebruikers van de CR100 worden gedwongen om straks Sonos met een computer, tablet of smartphone te bedienen, maar dat is niet hetzelfde als bediening met een CR100.

Sonos CR100: de eerste controller, nog voor de komst van de eerste tablet en smartphone

Zoals bij de lezers van deze website wel bekend zal zijn, was het Amerikaanse Sonos het eerste bedrijf dat de concepten streaming en multi-room techniek succesvol aan de man wist te brengen. Dat is nu ongeveer zestien jaar geleden. Lees hier deel 1 en deel 2 van de beknopte geschiedenis van Sonos die wij in april 2017 in twee delen hebben gepubliceerd.

Sonos kwam op de markt voordat de eerste tablets en smartphones het levenslicht zagen. De eerste apparaten waren de ZP80 (nu omgedoopt tot Connect), ZP100 (nu in gewijzigde vorm omgedoopt tot Amp) en de CR100. Bediening van Sonos vond destijds plaats met een computer of met de CR100, een draadloze afstandbediening waarmee het hele systeem kon worden bediend en geconfigureerd. De CR100 was niet goedkoop, bijna 400 euro, maar hij werkte vlekkeloos en draadloos, zonder gebruik te maken van een wifi-netwerk.

De CR100 heeft geen wifi-router nodig omdat hij rechtstreeks contact maakt met alle Sonos-apparaten in huis. Dit heeft ook als voordeel dat de verbinding en bediening razendsnel zijn. Oppakken van de CR100 is genoeg om hem te activeren. Een tablet of smartphone moet eerst uit de slaapstand gehaald worden en moet vervolgens contact met de router zoeken alvorens commando’s te kunnen verwerken en versturen. De CR100 heeft ook knopjes die je op de tast kunt vinden en hij reageert zonder enige vertraging. Een tablet of smartphone heeft geen knopjes en reageert altijd met enige vertraging.

Sonos CR100: beweerdelijk einde van de levensduur van een werkend apparaat

Volgens Sonos is de accu van de CR100 en ook de overige hardware aan het einde van de levensduur en om die reden zal de CR100 vanaf begin april 2018 niet meer te gebruiken zijn. Dit zal vermoedelijk plaatsvinden door een software update die de CR100 domweg uit het systeem zal gaan gooien. Mogelijk is de software al ongemerkt binnengehaald en is het wachten op een bepaalde datum.

Wij vinden de redenering van Sonos moeilijk te begrijpen. Schrijver dezes bezit vijf CR100’s waarvan de oudste meer dan elf jaar oud is. Alle vijf doen ze hun werk naar behoren, zowel de oudste als de nieuwste. Hoezo is de hardware verouderd en zou de maker van het systeem daarom het recht hebben om alle CR100’s wereldwijd met een druk op de knop uit te schakelen? Dat er geen nieuwe functies aan de CR100 worden toegevoegd is tot daar aan toe, maar waarom zouden bestaande en goed werkende CR100’s van het netwerk afgegooid moeten worden?

We kunnen deze keuze van Sonos niet begrijpen vanuit technisch oogpunt, maar ook niet vanuit economisch oogpunt en nog minder vanuit milieuoogpunt. Waarom trouwe en tevreden klanten hun vlekkeloos werkende afstandbediening afnemen? Waarom goed werkende apparaten naar de vuilstort verwijzen? Sonos had nou juist een dedicated controller en onderscheidde zichzelf daarmee van alle andere fabrikanten. De recycle-actie van Sonos gecombineerd met een kortingcoupon is minder milieuvriendelijk dan het laten doorwerken van de CR100’s. De accu is officieel niet verwisselbaar maar op internet zijn talloze liefhebbers en leveranciers die accu’s en handleidingen aanbieden om zelf de accu van een CR100 te vervangen en het kan ook door een monteur worden gedaan. De CR100 heeft geen bewegende delen en is dus bij normaal gebruik nauwelijks gevoelig voor slijtage.

Het enige denkbare voordeel is voor Sonos, niet voor de bezitter van een CR100. Bij verdere software-ontwikkeling hoeft straks immers geen rekening meer gehouden te worden met de CR100. Het zal vast iets aan kosten van programmeurs besparen, maar we hadden het eleganter gevonden als de CR100 gewoon door zou werken, desnoods zonder nieuwe functies. Voor trouwe gebruikers van de CR100 is er geen enkel voordeel en het argument dat de hardware verouderd zou zijn is niet erg overtuigend. Nieuwe accu’s zijn gewoon te koop. Overigens, dat de oude accu onveilg zou zijn, zoals Sonos beweert, wordt niet onderbouwd met feiten. Voor zover wij weten is er nog nooit een CR100 in brand gevlogen vanwege een probleem met de accu.

Sonos CR100: maker van hardware houdt volledige controle over geleverde hardware

Feitelijk legt Sonos een fundamenteel vraagstuk op tafel. Bouwers van hardware die met internet is verbonden kunnen hun hardware van een afstand uitlezen, manipuleren en dus ook uitzetten. De gebruiker zal zich niet juridisch kunnen verzetten, want de gebruiker heeft door het accepteren van gebruikersvoorwaarden toestemming gegeven aan de maker van zijn hardware. Waarschijnlijk ook voor het uitschakelen. We hebben dat niet nagekeken. De juristen van Sonos hebben er vast over nagedacht. De afdeling Marketing & Klantvriendelijkheid van Sonos duidelijk niet. Hopelijk komen fabrikanten van auto's of televisies niet op het idee om hun auto’s of televisies na tien jaar uit te schakelen omdat de hardware verouderd zou zijn.

We zullen ons verder moeten neerleggen bij de beslissing van Sonos, al is een ieder natuurlijk vrij om zijn ongenoegen per e-mail of op een andere wijze aan Sonos kenbaar te maken. Het uitschakelen van de CR100 kan mogelijk voorkomen of uitgesteld worden door vanaf eind maart 2018 geen updates meer toe te laten, of door de klok van Sonos terug te zetten. Toevoeging van een nieuw Sonos-apparaat zal dan echter ook niet meer kunnen, want dat gaat niet zonder verbinding met internet, en verplichte update. Op het internationale Sonos-forum is inmiddels ook een discussie losgebarsten over het verdwijnen van de CR100 en hetzelfde zien we in de Nederlandse Sonos-community. Ook op het Nederlandstalige forum spreken veel gebruikers hun ergernis uit over de voorgenomen verdwijning van de CR100.

Ten slotte: Sonos heeft na de CR100 de CR200 uitgebracht. Deze controller was om allerlei redenen minder succesvol dan de CR100. We gaan er vanuit dat de CR200 wel nog een tijdje zal blijven werken, maar bezitters zijn vast gewaarschuwd want de CR200 zal mogelijk ook op termijn ten grave gedragen worden.

Sonos CR100: R.I.P en bedankt voor de vele jaren en duizenden uren trouwe dienst

Rest ons nog de CR100 te bedanken voor zijn vele jaren van trouwe en betrouwbare dienst. We kunnen hem nog ongeveer twee maanden gebruiken en we zullen hem daarna missen. Het voelt raar, een beetje alsof de uitvaart van een levende en nog gezonde persoon staat gepland.