In een weekend begin oktober 2021 was het een feest voor de liefhebbers van Gryphon Audio Design, sales director Rune Skov verzorgde in samenwerking met Erwin Verschoor van Hifinesse bij een tweetal dealers een demonstratie van nieuwe Gryphon producten. Plaats van handeling was dealer Multifoon Hifi in Rotterdam en dealer Audio21 in Heerde. Om puur praktische redenen werd Multifoon bezocht, waar na de demo ruim de te tijd is genomen om met Rune te spreken over het merk, de achterliggende filosofie en aandacht te besteden aan de toekomst van het merk. Het waren goed bezochte shows, het is fijn om het merk terug in de Nederlandse schijnwerpers te zien.

Gryphon: we are different

De slogan van het bedrijf Gryphon Audio Design is: “We are different”. Dat gaat in zekere mate ook op voor Rune Skov zelf; met zijn achtergrond als leraar kunst en geschiedenis op een middelbare school, verwacht je hem niet zo snel in de functie van Sales Director en CEO Gryphon Audio Design USA. Zijn liefde voor audio en muziek blijkt echter al uit het runnen van een kleine audiowinkel naast zijn leraarschap en het ondersteunen van Nordost kabels voordat hij bij Gryphon fulltime ging werken.

De historie van het bedrijf Gryphon Audio Design begint bij oprichter Flemming E. Rasmussen, in de jaren ’80 distributeur onder de naam 2R Marketing van een aantal legendarische audiomerken. Op zoek naar de ultieme phonoversterker liet Flemming zijn ideeën los op een elektronica ontwerper en zo kwam zijn eerste eigen product tot stand. Het was een Japanse distributeur die met de phonoversterker aan de haal ging, hem bestelde en verkocht. Het begin van The Gryphon.

Die eerste head amplifier werkte met een dual mono architectuur, volledig fysiek gescheiden linker en rechter kanaal, gescheiden voedingen en werkend in klasse A (dat laatste is overigens normaal voor voorversterkers). Een architectuur die vandaag de dag nog steeds te vinden is in alle Gryphon Audio Design producten. Een tweede belangrijke pijler van het bedrijf is het bewust lang in productie houden van apparaten. Neem als voorbeeld de Antileon, een pure klasse A, volledig dual mono versterker waar Rune op wijst. Voor het eerst uitgebracht in 1995, tot het in 2001 de Antileon Signature werd en 15 jaar later de Antileon EVO. Doorontwikkeling van het basisprincipe en het beschikbaar komen van betere componenten vormen de aanleiding voor een upgrade, niet door commercie gedreven motieven.

Start van de demo

Bij Multifoon Hifi gaat gespeeld worden met Scorpio S CD speler, een Essense voorversterker, een Essense Stereo eindversterker en een paar Pantheon passieve luidsprekers. Apparatuur geplaatst op het Gryphon StandArt meubel en bekabeld met Gryphon Vanta kabels. Alle producten waar naar geluisterd gaat worden zijn door Gryphon Audio Design ontworpen en gemaakt. Met uitzondering van een opgestelde Bergman draaitafel, eveneens Deens en wel ontworpen met input van Gryphon. Lees ook onze recensie over de Essence voorversterker en de Essence Stereo eindversterker.

Rune wijst op de zware voeding van de klasse A Essense eindversterker waarin 440.000uF buffering zit voor een uitgangsvermogen van 2x50Watt. Merkt op dat de Essense voorversterker gelijk is aan het voorversterkerdeel van de geïntegreerde Diablo 300 versterker. Tevens maakt hij ons opmerkzaam op het voorpaneel van de Essense Stereo waarop een duidelijke naar beneden gerichte driehoek te zien is. Een driehoek die verwijst naar de diamantvorm van een pick-up element en zo de historische phono versterker eert. Lees ook onze recensie over de Diablo 300 geïntegreerde versterker.

Het eerste stuk muziek dat gespeeld gaat worden is een lp van Talking Heads en de track heet “Burning down the house”. In een energie besparingsmodus staat de Essense Stereo tot maar 6 Watt in klasse A en daarna in klasse AB. Bij het voor de tweede keer draaien zet Rune de versterker om naar volledig klasse A en dat kan geen luisteraar ontgaan. Was de lp al mooi, in volledig klasse A (zonder het volume te verstellen) gaan we van een tikje schraal naar slamm en power, een aanmerkelijk grotere impact, een in drie dimensies gegroeid stereobeeld en laat de Essense Stereo horen dat hij krachtig genoeg is om de fors uitgevallen Pantheon luidsprekers aan te sturen. De weergave is droog, snel en absoluut onder controle. Daar zorgen 45 kilo voeding en koellichamen wel voor. Zoals Rune opmerkt: “Een lage bias stroom is handig te gebruiken als de vaat wordt gewassen, luisteren doe je in klasse A modus”.

Vervolgens gaan we luisteren naar een cello concert, gecomponeerd door Haydn en gespeeld door Mstislav Rostropovitj met het English Chamber Orchestra. Een opname uit 1956 gedirigeerd door Benjamin Britten. De cello wordt keurig losgemaakt van het orkest, een orkest waarin de diverse secties separaat te onderscheiden zijn en blijven. De weergave is voor mijn oren aan de heldere kant, is krachtig, rijk aan details en instrumenten bezitten ondanks de helderheid een natuurlijke klank. Zo is de cello groot en voorzien van veel houtklank van de romp. De weergave is intens, brengt in de lage tonen een stevig fundament aan, neemt je snel mee de muziek in. Het is zeker geen technische klank, eerder vloeiend met het goede stereobeeld, waarin solisten zich gemakkelijk laten herkennen. Rune laat tracks uitspelen, hakt de demo niet in korte stukjes om snel weer door te gaan. Daardoor is een goede en eerlijke indruk te verkrijgen.

Van V.I.P. Series Reference naar Vanta

Alle gebruikte kabels komen uit de Gryphon Vanta serie. In de Vanta serie heeft elk soort kabel eenzelfde geometrie, werken ze met hetzelfde isolatiemateriaal. Slechts de geleider varieert in doorsnede. Rune merkt op: “kabels zijn filters, je zou ze het liefste vermijden, helaas hebben wij ze nodig, dus laat ze zo weinig mogelijk filteren”. Om die reden gebruikt Gryphon een legering van zilver en goud, zilver als supergeleider, goud om corrosie tegen te gaan en het broze zilver te verstevigen. Gryphon heeft vanaf het begin van het ontstaan van het bedrijf zijn eigen kabels gefabriceerd, de Vanta lijn is er nu een jaar. Overal Vanta, met één uitzondering: tussen de voor en eindversterker zit een V.I.P. Series Reference interlink.

Zangeres Sophie Hunger gaat met haar in het IJslands gezongen nummer “D’Red” het verschil tussen V.I.P. en Vanta laten horen. De wisseling brengt met zich mee een natuurlijker stem, zorgt voor meer gevoel en emotie in de stem, haalt de extra druk in de lage tonen van de instrumenten weg en brengt in de lage tonen meer melodie aan. Ik zit uit het midden van de opstelling en de Vanta interlink vergroot bovendien de hotspot, niet langer heeft voor mij de rechterkant de nadruk. Het onderstreept nog eens hoe belangrijk het voor Gryphon is om elk component uit de keten onder controle te hebben en zelf te kunnen leveren.

Snelheid en dynamiek worden gegarandeerd met muziek van het Sonny Clark Memorial Quartet. In “Voodoo” zijn alle instrumenten gelijkwaardig, niet alleen piano en slagwerk spelen in dit stukje jazz een hoofdrol. De weergave is heel direct, wel op afstand gehouden van de luisteraar. Spierballen in elke toon. Het is echte ouderwetse stereo, tonen springen van links naar rechts en vice versa in een hoge mate van definitie. Drums worden groter dan mogelijk is in real live. De contrabas blijft wel op maat, de koperblazers ook. Op timing en attack is erg veel nadruk gelegd door Gryphon.

Verder met wat popmuziek. Als kind uit jaren 70 is Rune opgegroeid met groepen als Cream, Jimi Hendrix Experience en Fleetwood Mac. Dus grijpt hij naar “Rumours”, een album waarvan er wereldwijd ruim 40 miljoen zijn verkocht. Op hoog volume niveau speelt “The chain”, een oude opname heb ik zelden zo goed gehoord. Nu eens totaal geen last van overmatige vervorming, veel systemen maken ouder werk narrig en onprettig om naar te luisteren. Gryphon kan hard spelen, met krachtige drums, heldere samenzang en jankende gitaren. Zo hard kan het in 9 van de 10 huizen niet zonder de buren boos op bezoek te krijgen. Indrukwekkend is het zeker.

Pianiste Anjelika Akbar zet een fraai stuk “Winter” neer van Vivaldi. Een goede violiste speelt mee, maar is geen Janine Jansen. Ze speelt wat gejaagd viool en minder subtiel. Echter, het systeem weet er wel raad mee. Laat de kracht, het detail en de snelheid duidelijk horen. Operazangeres Elina Garanca komt uit Texas al heeft ze Italiaanse ouders. Rune heeft grote bewondering voor deze mezzo sopraan, hij heeft als kind de liefde meegekregen voor klassieke zang, en speelt ter afsluiting van de demo van haar een stuk uit de opera “Adelson e Salvini”.

Muziek begint met een mooie fluit, afgezet tegen een breed spelend orkest. Dan valt de heldere stem in, met een ruime mate van intonatie. Het is inderdaad een waardige afsluiting, niet langer gespeeld op heel hoog volume, waarmee vastgesteld kan worden dat ook op een lager niveau precies hoorbaar blijft waar de sterke punten van Gryphon zitten. Kracht, volheid, snelheid en dynamisch bereik zonder dat er restricties hoorbaar zijn. Het grote orkest laat zich prachtig neerzetten. De stem heeft een juist formaat, volkomen menselijk, met een omvangrijk octaven bereik. Naast overtuiging en gevoel als emotie, wordt gestommel in de opnameruimte duidelijk hoorbaar.

Vragen en vragen

HIFI.NL: Rune, hoe groot is Gryphon Audio Design?

Rune: 11 jaar geleden waren we nog met 6 mensen in dienst, nu zijn dat er inmiddels 17. Wij ontwerpen producten die een productie life span kennen van ongeveer 10 jaar. Met de 17 mensen doen we alles zelf. Het ontwerpen van zowel de elektronica als het uiterlijk van elke Gryphon. Het met de hand bouwen van prototypes en pre-productiemodellen. Het inkopen en testen van alle onderdelen. Het luisteren en beoordelen voor fijn tunen. Het maken van alle kabels gaat bij ons in huis met de hand, net als het samenbouwen van luidsprekers. Een drietal subcontractors leveren wij de geteste onderdelen aan, zij verzorgen de printplaten, de metalen delen voor de behuizingen en de afbouw. Waarna het geassembleerde product terugkomt naar ons bedrijf voor een duurtest. De kasten van de luidsprekers worden op slechts een halve kilometer van Gryphon gemaakt door een gespecialiseerd houtbewerking bedrijf.

HIFI.NL: Wat voor soort versterkers maken jullie?

Rune: Te beginnen met de basis zijn er de twee geïntegreerde Diablo versterkers van respectievelijk 2x120Watt en 2x300Watt. Ze kunnen geleverd worden met of zonder interne phono versterker en DAC. Ze zijn de opvolgers van de Attila en Diablo versterkers van destijds. Moderner van opzet en minder romantisch van klank, gebouwd om er een leven lang mee te kunnen spelen. En krachtig, een Diablo 300 levert 300/600/900Watt aan 8/4/2 Ohm en 1.3Kw in 1 Ohm. Voor ons een heel belangrijk product. De Essense pre en power versterkers vormen ons kleinste, volledig klasse A ingesteld combo, waarbij de eindversterkers zowel in een stereo als in een mono uitvoering te leveren zijn. Verder is er de Antileon EVO als meer power nodig is. De Mephisto eindversterkers en de Pandora voortrap bestaan steeds uit twee delen: de versterker en de losse voeding. Alle voorversterkers die wij maken zijn extreem breedbandig en hebben op elke volume stand maximaal twee weerstanden als volumeregeling in de signaalweg. Dat bereiken we door met losse weerstanden en relais te werken, vandaar het klikken als het volume wordt aangepast.

Naast de voor- en eindversterkers zijn er uiteraard phono stages, van onze roots hebben we nooit afscheid genomen. Er is een Legato Legacy SA, gebalanceerd opgebouwd met discrete onderdelen. Ook een Lagato Legacy NPS voor gebruik met een Pandora voorversterker en daarnaast een voordelige Sonett. Plus losse phonoboards voor inbouw, precies zo als dat kan met een DAC module. Nog een opmerking, op één Legato voeding past een extra Legato Legacy NPS phono stage. Voor de klanten met twee draaitafels of twee armen/elementen. Instellingen voor MM en MC elementen worden met jumpers gedaan onder de kap.

HIFI.NL: Hoe zit het met digitale techniek?

Rune: Voor de diverse geïntegreerde en voorversterkers zijn DAC modules leverbaar. Ook is er de losse Kalliope converter. Heeft geen MQA en accepteert alleen PCM, kan wel 32bit/384kHz aan en speelt fantastisch. Is dubbel mono, heeft een enorm grote voeding en zit sinds 2014 in het leveringspakket. In het digitale pakket zitten ook de Ethos en de Scorpio S CD spelers. De Scorpio S is een echte CD speler, de Ethos is ook in te zeten als DAC. De Ethos heeft een koellichaam aan de zijkant. Nodig om de warmte af te voeren van de in vier lagen gestapelde printplaten. Als DAC worden acht Sabre ESS 9038Pro converters gebruikt, geprogrammeerd naar ons eigen inzicht. Daarmee maken we een dual mono, gebalanceerde opstelling mogelijk. In de Ethos zetten we de 230V netspanning direct om naar 5V, zonder tussenstap van 12V. Dat scheelt al enorm aan warmteafgifte. De Ethos wordt voor het wisselen van een cd volledig met de hand bediend, staat op verstelbare voeten en doet daardoor denken een aan platenspeler.

HIFI.NL: Komt Gryphon met een eigen streamer?

Rune: Nee, daar komen wij niet mee. Van de techniek weten we genoeg, digitaal zijn we altijd voor anderen uitgelopen. Zo werd in de cd-speler CDP-1 al upsampling gebruikt voordat anderen begrepen dat upsampling ook voor muziek nuttig is en niet alleen in de industriële toepassingen. Zoals je weet ontwerpen wij apparatuur die 10 jaar in productie moet kunnen blijven. Met op computertechniek gebaseerde streamers kan dat niet. De computer van vandaag was gisteren al verouderd. Het is voor ons als kleine, gespecialiseerde fabrikant onmogelijk met een streamer de top 3 in zijn categorie te halen, dus laten we dat graag aan anderen over. Tweede reden is, onze klanten hechten aan cd- en vinylcollecties. In Azië is streamen veel minder belangrijk dan in de Westerse wereld.

HIFI.NL: Er zijn vier luidsprekerlijnen?

Rune: Ja,at klopt. Het kleinste model is een Mojo S, een tweeweg met bandtweeter opgesteld tussen midrange/woofers in een D’Appolito. Net als de grotere Pantheon waar je naar luisterde een passief model. De Pantheon heeft twee woofers toegevoegd gekregen ten opzichte van de Mojo S. De Trident II is deels actief, de woofers gebruiken een eigen 500Watt versterker, de midrange en tweeter zijn passief. Een groot voordeel voor de andere versterker is dat hij alleen de midden en hoge tonen hoeft te voeden, waarmee hij stukken minder zwaar wordt belast. Tenslotte is er de twin tower Kodo met een één kilowatt per kanaal basversterker in de woofer torens. De andere twee torens bevatten midrange en tweeters. Het totale rendement is 96db, een systeem dat werkelijk alles in elke ruimte aankan. In alle modellen gebruiken wij AMT tweeters, Seas units in de Mojo S en in de andere drie modellen Scanspeak woofers en custom made Scanspeak midrange drivers. Cross-over onderdelen zijn van Mundorf, vaak met een batterij om de condensatoren op lading te houden.

HIFI.NL: Is het lastig dat Gryphon én versterkers én luidsprekers maakt? Ik kan me voorstellen dat andere luidsprekermerken daarom niet demonstreren met Gryphon versterkers?

Rune: De kwaliteit van Gryphon versterkers is zo hoog dat het vervaardigen van eigen merk luidsprekers geen bezwaar vormt. Merken als het Amerikaanse Rockport en het Deense Audiovector ontwikkelen op Gryphon versterkers. Bij Bowers & Wilkins in Hong Kong staat Gryphon. Vanwege het lang in productie zijn van onze types vormen zij langdurig de basis van diverse referentie systemen, daar waar referenties een vereiste zijn staan onze versterkers.

HIFI.NL: De Vanta kabels, wat is daarover te vertellen?

Rune: Vanta kabels zijn recent uitgebracht en het zijn de beste kabels uit onze handen. Er zijn netsnoeren, analoge en digitale interlinks en luidsprekerkabels. Geleiders bestaan uit zilver met goud legering. Isolatie is PFTE en de kabels zijn afgeschermd met een vlechtwerk van kopen en zilver. De afscherming zal RF invloeden tegenhouden, dat zorgt voor een lage ruis. Geometrie van de geleiders is belangrijk voor goede elektrische eigenschappen als een lage hysterese en het vermijden van een ‘memory effect’. De buitenmantel is gemaakt uit polyurethaan. De connectoren worden onder een microscoop gesoldeerd voor een optimale koppeling met de apparatuur. Gelet is op eigenschappen als snelheid, dynamiek, klank en stereobeeld. De Vanta kabels zijn zoveel mogelijk neutraal en geven muziek alle ruimte zonder zelf iets toe te voegen of weg te laten.

HIFI.NL: Jullie leveren een totaalpakket, daarom ook meubels?

Rune: Ja, de meubels zijn nieuw in ons pakket, waar kabels er al jaren en jaren zijn. De meubels geven wij de Gryphon eigenschappen mee zoals duurzaam, dempend, stabiel en uiterlijk passend bij de elektronica. De StandArt meubels bestaan uit aluminium staanders en verder planken die slechts op de hoeken rusten op de staanders. Elke plaat is opgebouwd uit drie lagen: HDF als basis, Kerrock als topplaat en daartussen een laag sterk klevende en dempende bitumen. Kerrock is een hars (PMMA), waarin mineralen gevangen zijn. De sandwich constructie voert kinetische energie af. Het meubel is flexibel en groeit met de set mee. Voor de eindversterkers zijn plateau’s leverbaar om naast het meubel te plaatsen.

HIFI.NL: Wat is er te verwachten van Gryphon? Op het gebied van Carfi of Home cinema?

Rune: Je noemt markten die we niet gaan betreden. Carfi is voor ons niet nuttig. Voor home cinema ligt het wat gedifferentieerd. Er zijn klanten die onze versterkers en luidsprekers in een thuisbioscoop toepassen, waarom niet, ze zijn bruikbaar. Maar alleen als mono of als twee-kanaal versterker. Wij zullen ons niet begeven op de processor markt en komen niet met 3-4-5 of meerkanaals versterkers uit. Zo'n 99 procenet van onze afzetmarkt is in stereotoepassing, steeds vaker in combinatie met een beeldscherm.

HIFI.NL: Hoe denkt Gryphon over het gebruik van power conditioners?

Rune: Binnen ons team zit een ontwerper die briljante dingen doet met voedingen. Elk Gryphon apparaat werkt beter indien geen netfilter of regelaar wordt gebruikt. Het remt de dynamiek en voegt niets toe. Alleen in gevallen waar de netspanning extreem slecht is, daar kan een netfilter een oplossing bieden. Dat is in 95 procent van de gevallen niet zo, dus gebruiken wij ze niet en al zouden we ze goed kunnen vervaardigen, het is gewoon niet nodig bij ons. De netfiltering is onderdeel van de voeding en effectief, zonder de nadelen van externe power conditioning.

HIFI.NL: Is oprichter Flemming Rasmussen nog betrokken bij het bedrijf?

Rune: Fleming heeft helaas ernstige gehoorproblemen en werkt alleen nog als freelance consultant voor ons en een ander Deens bedrijf. Als geen ander heeft hij begrepen dat een goed weergave gekoppeld moet zijn aan een boeiend uiterlijk van de apparatuur. Een Gryphon eigenaar is trots op zijn bezit. Daarom denkt Flemming vaak nog mee bij het ontwerpen. Hij heeft het bedrijf in goede handen achtergelaten en wees gerust, overal hangt zijn DNA binnen de onderneming.

HIFI.NL: Wat was de invloed van de huidige pandemie op Gryphon?

Rune: De meeste Gryphon eigenaren zijn eerder fans dan kopers. Ze vormen samen een gemeenschap. De klant weet van te voren wat hij koopt en daarom was Covid zakelijk gezien goed voor Gryphon. Wie wilde upgraden naar een hoger type kon dat. Onze producten zijn en waren altijd beschikbaar. Wij kunnen aan de vraag voldoen van onze distributeurs en dealers in 40 landen. Elke Gryphon dealer heeft het merk in huis staan.

HIFI.NL: Hoe zien jullie de toekomst voor hoogwaardige audio?

Rune: Het is belangrijk dat wij de jeugd weten te bereiken. Enerzijds lastig want Gryphon brengt geen hoofdtelefoons, anderzijds weten we dat de jeugd geniet van muziek en steeds meer vraagt naar kwaliteit. Vinyl speelt daarin een grote rol en er is vraag naar hoogwaardige, geïntegreerde versterkers vanuit jongeren. Muziek is onderdeel van de cultuur van jongeren, net als mode. Daarom zijn op de Paris Fashion week door Audiovector luidsprekers opvallend neergezet, aangestuurd door een Diablo 300 versterker van ons. Puur als blikvanger. De trend naar hogere streamingkwaliteit onder jongeren geeft al aan dat er een groeiende belangstelling is. Een Gryphon klant is trouw aan het merk, van geïntegreerd naar pre- en power komt later wel.

Met die woorden kwam een einde aan een fijne demonstratie en een interessant gesprek. Dank Rune Skov voor je tijd en aandacht, dank aan Multifoon voor de welwillende medewerking, en natuurlijk ook dank aan Erwin Verschoor van Hifinesse. Zonder hem stond Gryphon Audio Design in Nederland niet zo mooi in de kijker.

Contact: Hifinesse, www.hifinesse.nl