De Japanse elementbouwer DS Audio maakt geen gewone draaitafelelementen. De elementen van DS Audio zijn ontdaan van spoelen en magneten en een laser volgt de bewegingen van de naald. Nu komt het bedrijf weer met iets aparts en dat is een apparaatje om de excentriciteit van een vinylplaat te meten. En “excentriciteitsdetectiestabilisator” is meteen een mooi woord om scrabble of galgje mee te spelen.

DS Audio ES-001: apparaat om een vinylplaat exact te centreren

De slogan van DS Audio, 'Creating the future of analog music', is volkomen terecht, en wordt gestaafd door de feiten. In 2013 pionierde het bedrijf met een wereldprimeur door gebruik te maken van de allernieuwste optische technologie om een 'legendarische' optische cartridge opnieuw te lanceren die voor het laatst in de jaren zestig werd gezien. Destijds werd het ontwerp geprezen als een revolutie in hifi, maar helaas bleek het te moeilijk te vervaardigen omdat de vereiste precisiemechanismen en geavanceerde optica nog niet bestonden. Dus in 2013 vond DS Audio de optische cartridge opnieuw uit. De revolutie in hifi begon opnieuw en het kleine maar groeiende assortiment optische cartridges van DS Audio heeft sindsdien wereldwijd meerdere grote prijzen gewonnen en is door recensenten beschreven in termen van 'beste ooit'. Meer weten over de techniek van DS Audio? Lees dan ons nieuwsartikel over de DS Audio DS W2.

Nu heeft het bedrijf zijn aandacht gericht op een probleem dat 'best ooit' klinkende vinyl in de weg kan staan, namelijk de excentriciteit van vinylplaten. Dit is een aspect van de fysieke productie van een plaat dat van invloed is op de rotatiesnelheid van uw draaitafel. Simpel gezegd, de snelheidsstabiliteit van een plaat hangt af van een aantal parameters bij het persen van het vinyl.

Neem bijvoorbeeld de positionering van de stempelplaat, die de groef van de plaat creëert (die natuurlijk voor elk van de zijden A en B verschillend is), en ook het spilgat in het midden van de plaat. Hoewel beide heel precies zijn gestempeld en gesneden, kan geen van beide ooit ultraprecies zijn op de manier waarop bijvoorbeeld een hard metaal met precisie kan worden bewerkt, simpelweg omdat we in dit geval te maken hebben met een stuk vinyl.

Het resultaat is dat de meeste platen heel licht excentrisch draaien, maar zelfs deze zeer kleine variatie maakt een hoorbaar verschil voor het geluid, een verschil dat je misschien pas merkt als je de afwezigheid ervan hoort, aldus de uitleg van DS Audio.

“De algehele 'wow en flutter' (snelheidsfout) van het hele systeem kan niet significant worden verminderd, tenzij de excentriciteit van de plaat wordt gecorrigeerd,” zo verklaart Tetsuaki Aoyagi van DS Audio. Hij geeft ook meteen een rekenvoorbeeld. Immers “met een excentriciteit van, laten we zeggen, 0,34 mm, zelfs als er geen inherente wow en flutter wordt geproduceerd door de draaitafel in gebruik, bereikt deze ongeveer 0,15% op de binnenste groeven van het speeloppervlak van de plaat. In werkelijkheid is de gemiddelde snelheidsfout van zelfs de hoogste kwaliteit draaitafels echter ongeveer 0,008%, dus deze factoren gecombineerd kunnen resulteren in een algehele wow- en flutterwaarde die hoorbaar de geluidskwaliteit beïnvloedt. Om het bronmateriaal getrouw weer te geven, is het daarom absoluut noodzakelijk om de excentriciteit van een plaat zoveel mogelijk te verminderen.”

Zijn wow en flutter dan echt zo belangrijk? Volgens DS Audio wel. Overmatige wow en flutter geeft twee problemen, aldus Aoyagi. “Ten eerste veroorzaakt de onstabiele rotatie schommelingen in toonhoogte over het hele frequentiebereik. Ten tweede worden de cartridge en de toonarm gedwongen om heen en weer te zwaaien terwijl ze de groef volgen, waardoor het vermogen van de stylus om de groef nauwkeurig te volgen wordt aangetast, hetgeen resulteert in een modderig geluid met een onstabiel geluidsbeeld. Als gevolg hiervan zal de luisteraar het volledige potentieel van zelfs het hoogste kwaliteitssysteem niet ervaren, tenzij de excentriciteit van de plaat wordt gecorrigeerd.” Aldus de bestaansgrond van de nieuwe ES-001 excentriciteitsdetectiestabilisator.

DS Audio ES-001: twee eenvoudige stappen om een plaat te centreren

De ES-001 is ontworpen om het probleem aan te pakken door de rotatiestabiliteit van de plaat te meten en vervolgens te corrigeren. Ten eerste projecteert het een lichtstraaltje op de uitloopgroef om variatie in snelheidsstabiliteit te meten. Ten tweede helpt het de gebruiker om de positie van de plaat aan te passen zodat deze perfect gecentreerd is en er geen excentriciteit meer is.

De ES-001 heeft aan de bovenkant een rond aanraakschermpje waarmee de gebruiker de ES-001 kan bedienen en meetgegevens kan aflezen

DS Audio ES-001: prijs en leveringsinformatie

We hebben nog geen prijsinformatie voor de Benelux vernomen, maar – louter ter indicatie – op Engelstalige websites zagen wij een prijs van 5.500 Britse ponden.