Alles-in-één hifiapparaten die alleen nog een set passieve luidsprekers nodig hebben nemen een belangrijke plek op de markt in. Dat is niet vreemd, want niet iedereen wil een stapel apparaten in zijn luisterruimte. Bovendien zijn alles-in-één apparaten niet meer per definitie een compromis dat hooguit goed genoeg is voor achtergrondmuziek. Nee, alles-in-ééns kunnen fraai muziek maken, zo hebben we de afgelopen jaren al meerdere keren mogen concluderen. In onze testruimte staat de Inspiration CS 2.3 van AVM. Dit is de opvolger van de Inspiration CS 2.2 die we circa drie jaar geleden hebben mogen testen. We hebben goede herinneringen aan de Inspiration CS 2.2. Hoe presteert opvolger Inspiration CS 2.3?
Audio Video Manufaktur: Duitse audiofabrikant
AVM, voluit Audio Video Manufaktur, gevestigd in de Duitse plaats Malsch, bouwt versterkers en analoge en digitale bronnen. Wat voor versterkers? Voorversterkers, eindversterkers, phono-versterkers en geïntegreerde modellen. Een drietal platenspelers zijn de analoge bronnen in het portfolio. De digitale bronnen bevinden zich veelal aan boord van en voorversterker of een geïntegreerd model, hoewel AVM ook een enkele losstaande CD-speler genaamd AVM30 CD 30.3 aanbiedt. AVM plaatst zijn CD-loopwerken liever in een geïntegreerde versterker, of apparaten die ook streaming functies aan boord hebben. Dat kan ook een geïntegreerde versterker zijn.
AVM bouwt zoals veel Duitse fabrikanten moderne en strak vormgegeven apparaten. De uitstraling is niet uitbundig maar bescheiden te noemen. Wat daarom niet meteen opvalt is dat de versterkers van AVM ook buizen aan boord kunnen hebben. Lees bijvoorbeeld onze recensie over de AVM Ovation A 8.3, een geïntegreerde versterker met buizen in de voortrap. Veel voorversterkers en geïntegreerde versterkers van AVM kunnen optioneel worden voorzien van buizen in de voortrappen. Nee, buizen steken niet naar buiten aan de bovenkant en vragen geen aandacht. Het gaat volgens AVM louter om de klank.
Wij hebben niet alleen goede herinneringen aan de AVM Ovation A 8.3, maar ook aan het alles-in-één toestel AVM Inspiration CS 2.2, een geïntegreerde versterker voorzien van een CD-loopwerk, radiofuncties, streaming-functies, Bluetooth-connectiviteit en analoge en digitale ingangen. Lees ook onze recensie over de AVM Inspiration CS 2.2. Nog niet zo lang geleden heeft AVM de opvolger voor de AVM Inspiration CS 2.2. gelanceerd en het nieuwe toestel heet Inspiration CS 2.3. Wij hebben goede herinneringen aan de Inspiration CS 2.2. Met name de neutrale en transparante klank en de prettige bediening zijn ons bijgebleven. We hoefden dan ook niet lang na te denken toen ons werd gevraagd of we wellicht belangstelling hadden om de Inspiration CS 2.3 een tijdje te logeren wilden hebben. Lees verder om kennis te nemen van onze bevindingen t.a.v. de veelzijdige Inspiration CS 2.3.
AVM Inspiration CS 2.3: kenmerken, functies en technische specificaties
De AVM Inspiration CS 2.3 kan 140 Watt per kanaal aan een luidsprekerbelasting van vier Ohm leveren met een vervorming van één procent. De fabrikant geeft voor de eindtrappen een frequentiebereik op van 5 Hz tot 80 kHz. De S/R-verhouding is groter dan 95 dB. Als niet het maximale vermogen wordt gevraagd is de vervorming kleiner dan 0,005 procent. In de praktijk spelen ruis en vervorming geen rol van betekenis, zoals met de meeste moderne versterkers. De Inspiration CS 2.3 werkt in klasse D, net als zijn voorganger Inspiration CS 2.2.
De voortrappen hebben nog iets betere ruis- en vervormingscijfers dan de eindtrappen, t.w. een S/R-verhouding van meer dan 100 dB en een vervorming van minder dan 0,001 procent. Wie een externe eindversterker zou aansluiten, kan dus van deze betere specificaties gebruik maken. Is het verschil tussen 100 dB en 95 dB hoorbaar? Nee, in de praktijk niet. De draaitafelingang heeft iets meer ruis, maar dat is normaal. Een S/R-verhouding van meer dan 83 dB voor MM-elementen en 74 dB voor MC-elementen is netjes. De meeste vinlyplaten hebben van zichzelf een veel hoger ruisniveau dan de phono-versterker waar ze op worden aangesloten.
De gebruiker heeft de beschikking over analoge cinch-lijningangen en dus ook een draaitafelingang. De impedantie van de draaitafelingang kan worden aangepast met meegeleverde pluggen. Dan zijn er ook twee digitale ingangen (1 x optisch 1 x coaxiaal cinch), overigens ook twee digitale uitgangen en een voorversterkeruitgang. Nieuw is de HDMI-ingang. Die had de CS 2.2 niet. Het hart van de DA-converter aan boord van de Inspiration CS 2.3 is een DAC-chip van ESS Sabre van het type 9038Q2M.
Het CD-loopwerk in de Inspiration CS 2.3, afkomstig van het Japanse Teac, speelt geperste CD’s en CD-R’s, mits dit kopieën zijn van geperste CD’s. Dus CD’s met daarop MP3-bestanden o.i.d. kunnen niet worden afgespeeld. Dat zien wij niet als een beperking. MP3-bestanden kunnen desgewenst op een andere manier worden aangeboden. Bijvoorbeeld via een USB-stick.
De Inspiration CS 2.3 heeft een RJ-45 100 Mb/s LAN-aansluiting. WiFi wordt ook ondersteund, maar als een RJ-45-aansluiting aanwezig is, sluiten we een hifiapparaat altijd met een LAN-kabel aan op onze Gigabit-router. De op het netwerk aanwezig NAS van Synology werd direct gevonden door de app van AVM.
AVM heeft de Inspiration CS 2.3 geschikt gemaakt voor het afspelen van PCM-signaal tot 384 kHz en DSD tot DSD128. Dat is een verschil met voorganger Inspiration CS 2.2 want die kon geen DSD afspelen. Streaming-diensten Qobuz, Tidal en Spotify worden ondersteund en muziek kan ook via AirPlay worden aangeleverd en de CS 2.3 is ook Roon Ready. Ook fijn is de aanwezigheid van Bluetooth-connectiviteit (4.2).
De AVM Inspiration CS 2.2 kon geen grote USB-schijven lezen, maar daar heeft AVM aan gewerkt. D.w.z. dat de CS 2.3 moeiteloos een aangesloten USB-schijf van 1 TB kan lezen. Volgens de handleiding voldoet de USB-aansluiting aan de USB 2.0 standaard en kunnen de bestandsindelingen FAT16, FAT32 en NTFS worden gelezen. Wij hebben gedurende de recensieperiode de USB-schijf van 1 TB aangesloten gelaten. Op de USB-schijf bevindt zich een grote hoeveelheid WAV-bestanden afkomstig van bitperfect geripte CD’s en een kleine hoeveelheid MP3-bestanden. De schijf schakelt mee aan en uit met de CS 2.3. Dus onnodig rondjes draaien terwijl alle leden van het gezin in bed liggen te slapen is er niet bij. Zo hoort het.
De Inspiration CS 2.3 lijkt dus op zijn voorganger CS 2.2, zowel met zijn vorm en uiterlijk als met zijn functies. Tekortkomingen van het eerdere model, zoals het niet kunnen lezen van grote USB-opslagmedia en de afwezigheid van een HDMI-ingang, zijn aangepakt, maar er is ook iets geschrapt. De nieuwe CS 2.3 heeft geen FM-tuner aan boord. Is dat een gemis? Waarschijnlijk niet want veel FM-stations zijn ook via internetradio te beluisteren.
AVM Inspiration CS 2.3: aanraakdisplay en zwaardere luidsprekeraansluitingen
Het display van de CS 2.3 is een aanraakscherm en het is een monochroom OLED-display. De knopjes die onder het scherm van de CS 2.2 waren geplaatst zijn geschrapt op de CS 2.3 want frontbediening kan nu via het aanraakscherm. Het OLED-display is van een paar meter afstand nog goed te lezen en de witte letters op de zwarte achtergrond vragen nauwelijks aandacht. Verder is een naderingsensor geplaatst. Wie met zijn hand in de buurt van het display komt, zal zien dat witte puntjes op het display verschijnen die uitnodigen om op te drukken.
Net als bij de CS 2.2 zijn er nog wel enkele bedieningselementen op het front geplaatst. Volume kan gewoon met een draaiknop worden geregeld, evenals het kiezen van de CD-speler, Bluetooth of een andere bron. Apparaten zonder enig bedieningselement op het front hebben toch niet helemaal onze voorkeur. Met name aanpassing van het volume moet gewoon snel toegankelijk zijn en AVM is het daar mee eens.
Wat we ook kunnen waarderen is de plaatsing van zwaardere luidsprekeraansluitingen. De CS 2.2 had wat povere aansluitingen die alleen geschikt waren voor bananenstekkers. De aansluitingen van de CS 2.3 zijn meer universeel en zwaarder uitgevoerd.
AVM Inspiration CS 2.3: bediening
De AVM Inspiration CS 2.3 kan op drie manieren worden bediend:
1. Frontbediening: de knopjes op het front hebben we al genoemd, evenals het aanraakscherm. Met het aanraakscherm kunnen instellingen worden gewijzigd. De gebruiker heeft de beschikking over een toonregeling, die natuurlijk ook kan worden uitgeschakeld. Het apparaat kan ook met het aanraakscherm worden aan- of uitgezet. Eventueel kan een maximaal volumeniveau worden ingesteld om ongelukken (of boze buren) te voorkomen. Dit kan per ingang of voor alle ingangen (global setting). De gebruiker kan de helderheid van het aanraakscherm regelen en de gevoeligheid van de naderingsensor. Het zou te ver gaan om alle instellingen te bespreken, maar AVM heeft het overzichtelijk gehouden en gemiddeld genomen zullen de door AVM gekozen fabrieksinstellingen voor de meeste gebruikers voldoen, ook voor ons.
De gebruiker kan zelf namen kiezen voor de ingangen. Eventueel kunnen ongebruikte ingangen onzichtbaar gemaakt worden in het menu. Als een CD in de CD-gleuf wordt gestoken, wordt de CD ingenomen en verschijnen knopjes op het aanraakscherm om het CD-loopwerk te bedienen. Helemaal de weg kwijt in het woud aan instellingen? Geen nood. De Inspiration CS 2.3 kan teruggezet worden naar de initiële fabrieksinstellingen.
2. Bediening met IR-afstandbediening: de Inspiration CS 2.3 is niet standaard voorzien van een IR-afstandbediening. Optioneel is een aluminium afstandbediening beschikbaar. We hebben van de importeur een IR-afstandbediening ter beschikking gekregen van het type RC 3. Geen enkele app op een tablet of smartphone is sneller dan een IR-afstandbediening. Volgens de importeur heeft niet iedere gebruiker behoefte aan een IR-afstandbediening. Wij hebben daar wel behoefte aan. Het volume kan met de afstandsbediening in kleine stapjes worden geregeld en dat kunnen we zeer waarderen. Het kiezen van bronnen gaat makkelijker met knopjes dan met een aanraakscherm, maar dat is wellicht een persoonlijke opvatting.
3. Bediening met de RC X App van AVM: wie iets ander wil gebruiken dan de CD-speler, een aangesloten bron of Bluetooth, zal daarvoor de RC X App van AVM op een tablet of smartphone moeten installeren. We hebben de app op een Android tablet geïnstalleerd en dat ging vlot en moeiteloos.
Bediening van de Inspiration CS 2.3 met de tablet wijst zichzelf en went heel snel. De app verdient een pluim voor stabiliteit. Tijdens de testperiode is de app niet één keer vastgelopen en dat zien we regelmatig anders. Als het scherm van de tablet werd aangezet, was de app direct weer klaar voor gebruik Ook reageerde de app altijd zonder vertraging op schermaanrakingen. Ook dat hebben we regelmatig anders gezien.
De app van AVM hoort absoluut bij de betere apps, maar er is natuurlijk altijd wel iets dat niet goed werkt. De app vertikt het om albumhoesjes te laten zien van muziek op de USB-schijf en de NAS. Nou ja, als dat alles is. Liever een stabiel werkende app dan een kleurige app die af en toe vastloopt. Maar ook dat is wellicht een persoonlijke opvatting. De weergave van albumhoezen bij gebruik van Qobuz en Tidal werkte overigens wèl goed.
Met de app kan gebladerd worden door de mappenstructuur van de aangesloten USB-schijf of NAS, ook als de muziekbestanden niet zijn voorzien van meta-tags . Ook kunnen streaming-diensten worden gebruikt en internetradio. Liedjes toevoegen aan de wachtrij is eenvoudig, ongeacht of de muziek zich op de NAS of de USB-schijf bevindt.
Kort samengevat, de Inspiration CS 2.3 heeft net als zijn voorganger een eenvoudige en zakelijke uitstraling die geen aandacht vraagt. Intussen zit het apparaat zodanig vol met functies en aansluitingen dat de gebruiker alleen nog een set passieve luidsprekers nodig heeft om een muziekfeest te kunnen starten. Ok, voor het afspelen van vinyl en het luisteren naar FM-radio zal een draaitafel of tuner naast de CS 2.3 gezet moeten worden, maar voor het overige ontbreekt er niets aan het functiepakket van de Inspiration CS 2.3.
AVM Inspiration CS 2.3: testomgeving
We hebben de Inspiration CS 2.3 met twee heel verschillende sets luidsprekers gebruikt en gedurende de testperiode beurtelings de ene dan wel de andere set gebruikt. De eerste set was een paar dynamische vloerstaanders type Premium 7 van de Zwitserse fabrikant Piega, de tweede was een paar elektrostaten van het Britse Quad type ESL63. Het overgrote deel van de tijd hebben we de bronfuncties van de Inspiration CS 2.3 zelf gebruikt, d.w.z. Bluetooth, het CD-loopwerk en muziek afkomstig van de aangesloten USB-schijf en de muziekbestanden op de NAS.
Voordat we gaan trachten de klank in woorden te vatten, kunnen we vast verklappen dat de Inspiration CS 2.3 geen voorkeur heeft voor een luidsprekertype. De elektrostaten van Quad werden net zo makkelijk en genoeglijk aangestuurd als de dynamische vloerstaanders van Piega. Beide sets luidsprekers blinken niet uit door hun hoge rendement, maar de Inspiration CS 2.3 bleek ruim voldoende vermogen aan boord te hebben (ook zonder volledig opengedraaid volume) om beide paren aan het zingen te krijgen.
Tijd om muziek aan te zetten.
AVM Inspiration CS 2.3: neutrale, heldere klank met een fijne punch in het laag
Zoals gebruikelijk hebben we verschillende soorten muziek gedraaid en de Inspiration CS 2.3 bleek geen voorkeur te hebben. Dat is zoals het hoort, immers een versterker moet zich gedragen als doorgeefluik van het aangeboden muzieksignaal, ongeacht de aard van het muzieksignaal.
Onwillekeurig denken we terug aan de eerder geteste Inspiration CS 2.2. Opvolger CS 2.3 heeft alle goede klankeigenschappen overgenomen maar zet waar nodig nog even de puntjes op de i. Ook de CS 2.3 heeft een neutrale en heldere klank. Audiogeheugen is geen betrouwbare graadmeter, maar de CS 2.3 geeft ons meer dan eens de indruk dat de ingenieurs van AVM de laagweergave hebben verbeterd. De Inspiration CS 2.3 heeft een hele goede en gezette laagweergave. Het is niet zo zeer meer lage tonen maar veeleer beter gedefinieerde lage tonen die strak gecontroleerd door de luisterruimte rollen.
We kiezen Harridan, het eerste nummer van het nieuwe album Closure/Continuation van Porcupine Tree. De muziek opent met een droog klinkende plukkende basgitaar. Na vier maten springen drummer Gavin Harrison en toetsenist Richard Barbieri bij. De droge klank maakt plaats voor een kamerbrede klank. Voorman Steven Wilson staat in het midden. Wilson’s dromerige zang staat niet helemaal vast in de ruimte, in tegenstelling tot het fundament dat wordt neergezet door de basgitaar en de drums. Harrison’s drums klinken puntig, de bekkens klinken helder en tegelijk fluwelig. Toetsen en zang bewegen zich meer vrij over het podium. We vergeten de Inspiration CS 2.3 voor even en laten ons meedrijven met de muziek.
De Inspiration CS 2.3 heeft geen enkele moeite met rockmuziek en het mag er ruig aan toe gaan. Als de productie en opname goed zijn, laat de Inspiration CS 2.3 dat goed horen.
We luisteren naar Walk, het laatste nummer van het album Wasting Light van Foo Fighters. De openingsmaten van Walk geven de indruk dat de luisterruimte heel groot is. De gitaar heeft veel galm en zweeft een beetje in de lucht. Na iets meer dan een minuut valt de drummer in en krijgt de muziek een meer droge klank. De drumklappen worden droog en vet weergegeven. Zanger Dave Grohl zingt doorgaans niet ingehouden maar juist met veel energie. De Inspiration CS 2.3 laat het geluid niet dichtlopen maar presenteert een transparant muzikaal plaatje. De instrumenten zijn afzonderlijk van elkaar te volgen, maar spelen intussen met elkaar samen. Energie en enthousiasme van Foo Fighters rollen door de luisterruimte. De Inspiration CS 2.3 heeft een hele goede drive in de laagweergave.
De klank van de Inspiration CS 2.3 is neutraal en helder. Er wordt niets toegevoegd aan de klank. Zo hebben sommige versterkers de eigenschap een klein randje warmte toe te voegen aan de klank en dat kan prettig klinken. De Inspiration CS 2.3 is echter een neutraal doorgeefluik zonder eigen klank. Intussen is het apparaat zeer goed in staat om de klankkleur van het aangeboden muzieksignaal weer te geven.
Na de uptempo muziek van Foo Fighters komen we tot rust met het album 50 Words For Snow van Kate Bush. De klankkleur van dit album is overwegend warm. De piano in het openingsnummer Snowflake klinkt warm en fluwelig. De muziek nodigt uit om met een kop hete kruidenthee of glühwein (of iets anders) bij een knisperend haardvuurtje weg te dromen.
Dezelfde intieme warmte voelen we bij het luisteren naar Lensky’s Aria van Tchaikovsky, het zesde nummer van het album 12 Stradivari van Janine Jansen. Jansen’s vioolspel krijgt begeleiding van een piano. De piano heeft iets minder warmte dan de piano die Kate Bush begeleidde. De Inspiration CS 2.3 laat opname en productie voor zichzelf spreken en voegt er niets aan toe. De klank van Jansen’s viool heeft een fluwelig randje. De muziek roept een dromerige stemming op.
Het goed weergeven van een groot symfonieorkest kan net zo’n uitdaging zijn als de transparante weergave van een energieke rockband. We spelen de finale van Beethoven’s tweede symfonie uitgevoerd door het Berliner Philharmonic Orchestra onder leiding van Herbert von Karajan. Deze muziek heeft de neiging om dicht te lopen, maar de Inspiration CS 2.3 rafelt het netjes uit elkaar en de groepen instrumenten zijn afzonderlijk te volgen en hebben ook ieder hun eigen klankkleur. De houtblazers klinken warm, de hoge strijkers (violen) hebben een lichte scherpte, terwijl de lager strijkers (cello’s) juist meer warmte weergeven. Aan het einde laten Beethoven en Von Karajan het orkest vlammen en brengen de luisteraar in vervoering. De Inspiration CS 2.3 is weer het neutrale doorgeefluik en laat de muziek en opname het werk doen, d.w.z. de luisteraar in vervoering brengen.
Als we de Inspiration CS 2.3 vergelijken met zijn voorganger Inspiration 2.2 kunnen we niet spreken van een revolutie maar wel van een evolutie. AVM heeft ons voornaamste kritiekpunt t.a.v. de Inspiration CS 2.2 aangepakt en dat was het niet kunnen lezen van grote USB-schijven. De Inspiration CS 2.3 leest moeiteloos grote USB-schijven en een aangesloten USB-schijf schakelt mee aan/uit met de Inspiration CS 2.3 en ligt dus niet onnodig rondjes te draaien. Verder heeft AVM een HDMI-aansluiting geplaatst, zoals overigens steeds meer gebruikelijk lijkt te worden op tweekanaals versterkers. Ook de zwaardere luidsprekeraansluitingen kunnen we waarderen.
Als we de klank evalueren, kunnen we ook spreken van evolutie en niet zozeer van een revolutie. Voorganger Inspiration CS 2.2 klonk goed, maar de CS 2.3 gaat nog een stapje verder. Met name de laagweergave is beter gearticuleerd en heeft een betere drive. De neutrale detailrijke klank is gebleven. De conclusie t.a.v. de CS 2.2 kan in een licht gewijzigde vorm worden overgenomen voor de CS 2.3.
AVM Inspiration CS 2.3: conclusie
De Inspiration CS 2.3 is goed gebouwd, compact, compleet, bedient makkelijk en heeft een goede neutrale detailrijke klank met een strak gearticuleerde laagweergave. De enige noodzakelijke toevoeging is een set passieve luidsprekers. Het apparaat lijkt geen aandacht te willen trekken, niet met zijn uiterlijk en niet met zijn klank. De gebruiker wordt uitgenodigd om niet aan apparaten te denken maar wordt uitgenodigd om op te gaan in de muziek. De Inspiration CS 2.3 stelt muzikaliteit voorop.
AVM Inspiration CS 2.3: 5.490 euro