Toen Mozart uit München de opdracht kreeg, om ter gelegenheid van Carnaval 1781 in die stad een "opera seria", dus een ernstig muziekdrama, te componeren, hield hij dit aanbod geruime tijd in beraad, omdat hij, eenmaal ingestemd, een groots en absoluut tot dusver in dit genre onovertroffen meesterwerk wilde afleveren.

Zin in een conventionele opera seria volgens het boekje, had hij niet. In "Idomeneo, koning van Kreta", op een libretto van Antoine Danchet, dat eerder, in 1712, voor de barokopera "Idoméné" van André Campra, had dienst gedaan, heeft Mozart al zijn muziekdramatisch vernuft, zijn theatraal en expressief vermogen, de lyrische gaven van zijn betoverende melodische vindingrijkheid, geinvesteerd. Het gegeven was door de Salzburgse hofkapelaan Varesco tot een welversneden Italiaans libretto omgewerkt.

Nu stelt Arthaus deze opera op dvd ter beschikking, in een uitvoering zoals die al in 1974 door de Glyndebourne Opera in de regie van John Cox en mise-en-scene van Rodger Butlin onder muzikale leiding van John Pritchard tot stand gekomen is.

En om maar meteen met de deur in huis te vallen: dit meesterwerk verdient beter. Sterker: een actuele herkansing. Ondanks de als kijkspel fraaie, in een kennelijk als "historisch" bedoelde traditionele visualisering, blijkt de regie niet in staat de statische, soms houterige personele invullingen van de "dramatis personae" - overigens heel goede vokalisten - spanning en relief te verlenen.

En daarmee botst de sterke, dramatische muziek van Mozart in bijna alle taferelen. Daarbij komt een tweede, zo mogelijk nog fundamenteler bezwaar tegen deze produktie, nl. de vlakke, wollige, absoluut on-transparante weergave van de muziek. Dat kan dirigent Pritchard niet helpen, noch de musici van het Londens Philharmonisch Orkest in de bak van Glyndebourne, maar een heldere definitie van hoge, lage en midden-register-tonen ontbreekt volkomen en valt dus ook niet met regelknoppen te verbeteren.

Ik vraag mij af, waarom Arthaus, doorgaans verantwoordelijk voor muziek-en opera-dvd`s van uitstekende kwaliteit, niet heeft gezocht naar meer recente en liefst door de verworvenheden van de authentieke uitvoeringspraktijk ondersteunde uitvoeringen van "Idomeneo" in plaats van deze oninteressante en soms bepaald oubollige Londense produktie uit 1974. Een gemiste kans, maar wie weet, hangt een revanche in de lucht, bij Arthaus of een ander label "Idomeneo`s" op dvd zijn dun gezaaid. Een meer recente is - ook van de Glyndebourne Opera, nu met Haitink en het Londens Philharmonisch Orkest - op NVC Arts uitgebracht, met o.a. Carol Vaness en Philip Langridge. Vermoedelijk is die te prefereren boven deze hiervoor besproken uitgave.


Aanvullende informatie:
"Idomeneo", opera seria van W.A.Mozart,
libretto: Antoine Danchet.
Solisten o.a. Richard Lewis, Leo Goeke, Bozena Betley, Josephine Barstow.
Regie: John Cox,
decors en kostuums: Rodger Butlin.
TV-regie: Dave Heather.
Muzikale leiding: John Pritchard.
Opname: Glyndebourne Festival Opera 1974.
Art Haus Musik. PCM Stereo, pict. format 4:3, Ondertitels: d. e. fr. sp. Regio code 0. 125 min.
John Pritchard, Londens Philharmonisch Orkest. Glyndebourne Opera Chorus.
Distriburtie: Total Film