Toen de befaamde Italiaanse dirigent Guiseppe Sinopoli in april 2001 op 55-jarige leeftijd tijdens het dirigeren van Verdi’s opera "Aïda" in Berlijn door een attaque werd geveld, leek dat meer dan toevallig, want Sinopoli was behalve een begaafd dirigent, ook een gerespecteerd archeoloog, met als specialiteit.…Egyptologie. Bovendien was hij componist, psychiater, docent en een puike amateur-"mâitre de cuisine".
Dat de in Venetie geboren maestro-egyptoloog "uitgerekend" in "Aïda", dat roerende liefdesverhaal van de Egyptische veldheer Radames voor de Ethiopische slavin Aïda, tot het hiernamaals werd geroepen, zal geen ingrijpen van de god Horus zijn geweest.
Al was het wellicht toch een voorgevoel dat Sinopoli in de taxi, enkele uren voor die noodlottige "Aïda," zijn vrouw herinnerde aan zijn eerste gastdirectie in Berlijn, 22 jaar eerder: "Wel, Silvia, we zijn weer hier. Het lijkt een ander leven, de tijd verinnerlijkt, mensen zijn er maar even en dan zijn ze er niet meer".
Sinopoli was, na de val van de muur in 1992, de eerste chef-dirigent van de inmiddels ruim 450 oude Staatskapelle Dresden. Hij heeft de solide en monumentale klank van het orkest verrijkt met een groter scala aan timbres en kleuren en het zijn die kwaliteiten welke in de door Sinopoli en zijn 120 musici bij ArtHaus verschenen documentaire vol pracht en praal tot klinken komen.
Het idee van Sinopoli voor deze film was om zijn liefde voor de grootse scheppingen van het oude Egypte via prachtige beeldende panorama’s van tempels, koningsgraven, immense interieurs, beeldhouwwerken, kleurrijke schilderingen en hieroglyfen, taferelen van het land en de Nijldelta, om die liefde vorm te geven en en tegelijk met muzikale equivalenten, als klanksymbolen met meer dan toegevoegde waarden, te bundelen en tegen elkaar uit te spelen, onder de titel "The two eyes of Horus". Het is een zoektocht naar dimensies van eeuwigheid en daarmee naar de zin van het bestaan, naar de plaats van de mens tussen lichaam en geest, naar de onbenoembare normen en waarden, besloten in de goddelijke facetten van de hoogste creatieve menselijke vermogens. Geen wonder dat Sinopoli met Schoenbergs mysterievolle, duistere "Verklärte Nacht" en Richard Strauss’ diafane, maar transparante "Metamorphosen" die belevingswaarden heel persoonlijke en diepgaande atmosferen heeft verleend. Die zullen bij de één wellicht anders uitpakken dan bij de ander, maar indrukwekkend is de prachtig gespeelde muziek in deze visuele context zonder meer. 
Dat is het eerste deel van deze muziekdocumentaire. Deel twee betreft "Dreampaths of Music" : 150 jaar muziek van Rijn tot Nijl, waarin Schumanns derde symfonie "Die Rheinische", uit 1851 tegen de achtergrond van de toen nog steeds niet voltooide Keulse Dom tot klinken komt, gevolgd door Wagners prachtige "Parsifal"-voorspel, Beethovens "Zevende" (1813 ) als een dyionische triomf en tenslotte weer bij Schoenbergs Verklärte Nacht", terug in Egypte, en Strauss’ "Metamorphosen". De cirkel is rond, de cyclus voltooid, als vind ik de filosofische teneur van dit tweede deel bepaald niet de sterkste zijde van deze beeldende en muzikale componenten.
De duidelijke projecties van de gotische dom als achtergrond van het orkest bij Schumann, doen wat kitscherig aan, maar de klankweergave is heel mooi.
Aanvullende informatie:
Guiseppe Sinopoli en de Staatskapelle Dresden: "The Two Eyes of Horus" en "Dreampaths of Music"
werken van Schoenberg, Wagner, Richard Strauss, Ludwig van Beethoven.
Produkties: Hessische Rundfunk, Radio Bremen en Arte.
Regie: Pat en Barry Gavin.
PCM Stereo
ondertitels: D,F,GB, Sp.
Regio code: 2, 5.
DVD 9 /PAL
Speelduur: 90 en 86 min.
Arthaus Musik.
