De Russische dirigent Semyon Bychkov behoort met onder anderen Valery Gergjiev Mariss Jansons en Yakov Kreizberg tot de prominente orkestleiders uit de voormalige Sovjet-Unie, die zijn opgeleid door o.a. de legendarische, enkele jaren terug op hoge leeftijd overleden ”Maestro-maker” Ilja Musin.
Bychkov nu heeft, evenals zijn briljante collega’s, zo’n beetje de middelbare leeftijd en de top van het West-Europese orkestleven bereikt. Deze Russen treden veelvuldig op met de beste symfonieorkesten van het westelijk halfrond of zijn er als chef dan wel vaste gastdirigent vrijwel kind aan huis.
Bychkov is al sinds 1997 chef-dirigent van het WDR Sinfonieorchester Köln en hij is er in geslaagd van dit radio-orkest uit het Rijnland een imponerend en in alle opzichten briljant en rijk geschakeerd toporkest te maken. Maar misschien is dat ook nog wel een beetje aan zijn voorganger Hans Vonk te danken, vooral omdat het ensemble met name de vier symfonieen van Johannes Brahms in een prachtige, ronde en vitale maar tevens transparante klankgeving en musisch-dynamisch temperament aan de orde stelt. Ik kan garanderen dat de twee DVD’s aan de hand waarvan de liefhebber een en ander kan toetsen, die kwaliteiten excellent belichten. Je ziet hoe intens bezield Bychkov met zijn musici communiceert tijdens repetities en de concerten. Zijn mimiek is naturel, zijn emoties blijven, camera’s en microfoons ten spijt, spontaan, ook in de talrijke grimassen van zijn goedmoedige, sympathieke kop. Deze bevlogen muzikant beschikt bovendien over veel gevoel voor humor en dat is een mooi meegenomen toegevoegde communicatieve waarde.
Brahms’ symfonieen klinken als een klok en staan als een huis. Details worden prachtig belicht; de cameraregie getuigt van grondig vakmanschap en partituurkennis. Zo worden op momenten als de ritmische puls daartoe aanleiding geeft, tempi ook visueel “gepakt” en krijg je exact op de tel getimede beeldwisselingen, close-ups van solisten,”two-shots”, fraaie ”totalen” en “half-totalen”. Dan kun je, in dit geval, zien dat een eerste cellist sprekend op George “Dubbel Joe” Bush lijkt, maar dat kan de pret niet drukken… Zó dient een musicerend symfonieorkest in beeld gebracht, wat trouwens ook geldt voor een jazzcombo of kamermuziekensembles. Opvallend detail: de contrabassisten van dit en andere Duitse of oost_Europese orkesten nemen hun stok niet in de bij ons gebruikelijke “bovengreep”, maar met volle vuist aan de grip rechts tussen stok en snaren.
De surround klankkwaliteit van deze DVD’s laat niets te wensen over, want de grote kwaliteiten van het Keulse radio-orkest, zowel solistisch als in de tutti, komen direct de huiskamer binnen.
Tenslotte als extra’s op deze DVD’s: uitgebreide reportages van repetities, buitenlandse tournees van dit orkest, episoden uit het leven van de dirigent – gehuwd met de befaamde Franse pianiste Kathielle Labeque - en fragmenten van concerten met andere orkesten waar Bychkov mee heeft gewerkt, o.a. St. Petersburg, Grand Rapids, Buffalo, l’Orchestre de Paris, Berliner Philharmoniker, Bayrischer Rundfunk e tutti quanti. Van zijn optreden met het Kon. Concertgebouworkest heb ik in de extra’s niets gezien, maar een kniesoor die daar op let...
Aanvullende informatie:
Arthaus dvd’s
(1). Joh. Brahms Symf. 1 en 2
(2). Joh. Brahms Symf. 3 en 4
WDR Sinfonieorchester Köln olv Semyon Bychkov.
Regie: Hans Hadulla.
Extra’s resp. Biografische episoden en portret Semyon Bychkov (1) en documentaire: tournees naar Napels, Londen, Wenen, plus foto gallery Semyon Bychkov.(2)
Ondertitels: D, Fr., GB, Sp.
PCM Stereo 5.1.
Duur: A: 156 en 111 min.
Arthaus/WDR-Tv.
