Ton Koopman heeft na de vrijwel voltooide serie Bach-kantates een nieuw en even ambitieus projekt van stapel laten lopen: de voor zover mogelijk, complete kantates cq vokale werken van Dieterich Buxtehude, vermaard organist en kapelmeester in het Noordduitse Lübeck.
Buxtehude (1637-1707) is de grootste voorloper van J.S. Bach, die, zoals bekend, als jong enthousiast bewonderaar van de meester, van Ansbach naar Lübeck een "pelgrimage" te voet, plm 400 kilometer, heeft ondernomen, om Buxtehude aan het werk te horen en les bij hem te nemen.
Hij bleef veel langer weg dan zijn superieuren hadden toegestaan, wat hem bijna zijn baan kostte.
Deze eerste vokale Buxtehude- set is een veel belovende start van het Buxtehudejaar 2007.
Na de opmaat van Buxtehude`s "Opera Omnia" met diens klavecimbel-stukken, nu dus het eerste grote vokale meesterwerk uit Buxtehude`s vermaarde "Abendmusiken": het oratorium "Das jüngste Gericht" op twee cd`s, waarin Ton Koopman als dirigent-continuospeler "The Amsterdam Baroque Orchestra and Choir" leidt, met prominente solisten.
Ton Koopman tekent bij deze set aan, dat manuscripten van het werk uit de universiteit van Uppsala uitgangspunt van deze uitvoering zijn geweest. Die bleken echter niet volledig: sommige instrumentale en vokale stemmen ontbraken of waren in de loop der jaren ernstig beschadigd. Zo moest een groot deel van de eerste viool-partijen worden gereconstrueerd, een soms lastig,en ten dele ook logisch karwei, wat Koopman met behulp van zijn vrienden en collega`s van het Amsterdam Baroque Orchestra tot een goed einde heeft gebracht, zodat dit de eerste complete vastlegging is van dit meesterwerk, terwijl deze gereviseerde en gecompleteerde versie inmiddels ook in partituur verschenen is bij de Duitse muziekuitgever Carus.
Aanvankelijke twijfels, of deze oorspronkelijk naar de openingsregel "Wacht euch zum Streit gefasset macht" geheten "Abendmusiken" wel van Buxtehude zelf dan wel uit diens "omgeving" afkomstig waren, zijn in de loop van de musicologische onderzoeken door o.a. Christoph Wolff en Prof. Dr. Ton Koopman, vrijwel verdwenen, omdat het werk zo veel karakteristieke Buxtehude-kenmerken bevat dat Bach`s grote voorganger absoluut de auteur is van dit prachtige, levendige, met zijn fraai wendbare dramatische koor- en solo-partijen doordrenkte oratorium.
Deze uitvoering voldoet in alle opzichten aan de hoog gespannen verwachtingen, omdat het vooral een projekt is waarin Koopmans terechte voorliefde en uitgangspunt van echte "ensemble-cultuur" voorop staan. Ik denk dan ook te kunnen volstaan met de vaststelling, dat zowel de solisten, het koor als het orkest in gelijkwaardige muzikale kwalitatieve componenten de verbeeldingsvolle en levendige expressies van deze schitterende barokmuziek tot stand gebracht hebben. Klankrijk, transparant en bewogen staaltjes samen-musiceren; heel mooi! Je hoort soms duidelijk de eigensoortige klankwereld van Buxtehude, met die vaak reciterende stijl bij de soli, die nog terugwijst naar Schütz, naast een ook minder complexe polyfonie dan bij Bach, in de koren, bij voorbeeld. Hoe dan ook, een monumentale produktie, met een uitgebalanceerde, glansrijke klankkwaliteit. .
Aanvullende informatie:
D.Buxtehude (1637-1707): oratorium "Das jüngste Gericht" BuWV Anh.3 Opera Omnia II
Caroline Stam, Orlanda Velez Isidro en Johannette Zomer, sopranen,
Robin Blaze,altus, Andreas Karasiak, tenor,
Klaus Mertens, Bas.
"The Amsterdam Baroque Orchestra & Choir.
Dirigent en continuo: Ton Koopman.
CD 1: total time: 1:14:28.
CD 2: 1:02:27.
Challenge Records, "Antoine Marchand."
