De Tsjech Vaclav Neumann, (1920-1995) was zonder twijfel een van de grootste dirigenten van de 20ste eeuw. Begonnen als altviolist, o.a. bij het legendarische Smetana Kwartet, heeft hij carriere gemaakt als dirigent.

Zo was hij o.a. chef-dirigent van het fameuse Gewandhausorchester Leipzig, dat hij in 1968 uit protest tegen de Sovjet-inval in zijn vaderland verliet. Daarna tot 1993 was hij als opvolger van Karel Ancerl chef-dirigent van het sublieme Tsjechisch Philharmonisch Orkest, dat hem vervolgens als eredirigent huldigde. Met dit orkest en andere Tsjechische en buitenlandse orkesten heeft Neumann zich altijd een bewogen en vurig, maar ook voornaam en evenwichtig pleitbezorger getoond voor de grote muziek van zijn vaderland. Primair natuurlijk muziek van Antonin Dvorak, Bedrich Smetana en Leos Janacek. Toch heeft Neumann zich ook sterk gemaakt voor mindere goden uit het Tsjechische en buitenlandse componisten-bestand en voor eigentijdse componisten.
Van zowel Neumann als zijn voorganger Karl Ancerl is maar een beperkt oeuvre op cd uitgekomen. Des te meer is het verheugend, dat ArtHaus nu met een dvd komt waarop Vaclav Neumann Dvoraks magistrale “Stabat Mater” dirigeert, met het Tsjechisch Philharmonisch Orkest, het Praags Philharmonisch Koor, Yvonne Kenny, sopraan, Eva Randova mezzo-sopraan, Wieslav Ochman, tenor en Jan Galla, bas.

Zonder meer een muziekhistorisch document van formaat, omdat we de beroemde, maar ook bescheiden dirigent hier aan het werk kunnen horen en zien. Concentratie, bezieling en de voorbeeldige materiele kwaliteiten van deze unieke opname uit 1989 worden bovendien niet verstoord door hinderlijk gekuch omdat er in de akoestisch kennelijk voorbeeldige gothische maar tamelijk kleine, overwegend voor kamermuziek geschikte Vladislav Hal in het Praagse Hradcany-slot in het geheel geen publiek aanwezig was. Een omstandigheid die muzikaal en visueel, zowel wat close-ups, half-totalen als totaal-shots betreft, alleen maar gunstig genoemd kan worden. Ook de stiltes tussen de 11 delen van dit meesterwerk hebben dan opeens weer “atmosfeer”.omdat dan de hoest-bui-stormen ontbreken: een verademing!

Deze geweldige muziek klinkt uitgewogen, de prachtige koorpartijen, ingestudeerd door Lubómir Mátl, worden helder en transparant neergezet, terwijl de solisten zich niet laten verleiden tot opera-achtige trucs, maar ieder voor zich de dramatiek en lyriek van dit meesterwerk excellent weten uit te dragen, waarbij wat mij betreft de lyrische tenor Wieslav Ochman, o.a.in de prachtige aria “Fac me vere tecum flere” de kroon spant. De orkestrale bijdragen van het Tj.Ph.Orkest klinken weelderig, romantisch, maar tevens heel transparant. De geluidskwaliteit van de opname is uitstekend.


Aanvullende informatie:
Antonin Dvorak: “Stabat Mater”.
Dirigent: Vaclav Neumann. Praag,Vladislav Hal, Hradcany. 1989.
Tsjechisch Philh.Orkest, Praags Philh.Koor, repetitor Lubómir Mátl.
Yvonne Kenny,sopraan, Eva Randova,mezzo-sopraan, Wieslav Ochman, tenor,Jan Galla, bas.
Beeldregie: Klaus Lindemann.
Met Dvd, 87 min.
Subt. GB, F. Sp.
PCM stereo.
ArtHaus Musik