De Amerikaanse electrostaat-specialist Martin Logan werd 25 jaar geleden opgericht door twee audiofanaten; Gayle Martin Sanders en Ron Logan Sutherland. "Sanders-Sutherland" werd overwogen als bedrijfsnaam maar uiteindelijk werd gekozen voor een samentrekking van hun middelste namen. Ron Sutherland ontwierp de elektronica voor de Monolith -hun eerste electrostaat die door Sanders in zijn garage werd gebouwd- en richtte enige jaren later Sutherland Audio op.
Gayle Sanders bleef doorsleutelen aan zijn elektrostatische ontwerpen en lanceerde het inmiddels fameuze CLS principe (Curvilinear Line Source) met horizontaal gebogen stalen statoren, zelf ontwikkelde dotering van het membraan en unieke isolatoren die dat membraan in zijn gebogen vorm houden. Alhoewel Martin Logan gedurende een aantal jaren een full-range model maakte (simpelweg CLS genaamd) is het van huis uit een leverancier van hoogwaardige hybride weergevers.
Bij een hybride electrostaat neemt een ingebouwde subwoofer het zware laagfrequent werk uit handen van het electrostatische paneel zodat beiden kunnen doen waar ze goed in zijn. Dat heeft tot gevolg dat zowel het rendement als de maximale geluidsdruk voor electrostatische maatstaven hoog zijn, waardoor de hybride Martin Logan`s zelfs met relatief lichte -maar stabiele- versterkers zullen werken. Behalve de prestigeuze CLX full-range electrostaat (met een navenant prijskaartje) maakt Martin Logan ook meer praktische weergevers voor muziekliefhebbers met een kleiner budget zoals het onderwerp van deze recensie, de Source.
Source
De Source behoort tot de Design Series en is in feite het Martin Logan instapmodel. De Design Series modellen zijn -in tegenstelling tot de ESL Series electrostaten- alleen leverbaar in Dark Cherry of Black vinyl-fineer (Martin Logan`s Custom Shop, met eindeloze afwerking-combinaties is alleen van toepassing op de ESL Series). Het recensiepaar was afgewerkt in het somber ogende `Black` vinyl (wat overigens richting donkergrijs nijgt). De Source heeft een CLS Generation 2 ESL-paneel met een horizontaal afstraalbereik van 30 graden, wat is te danken aan de gebogen constructie.
De Generation 2 panelen hebben een Polyethylene Terathylate (PT) membraan met een nieuwe, mechanisch meer stabiele dotering (daarnaast hebben de nieuwe panelen een vriendelijker impedantiegedrag). De huidige Microperf statoren hebben kleinere openingen die voor een groter effectief afstraaloppervlak en dus een beter akoestisch rendement zorgen. Het CLS-2 paneel wordt door middel van een zogeheten Airframe (een aluminium frame) met de baskast verbonden. Dat Airframe zorgt tegelijkertijd voor een meer rigide en akoestisch meer transparante constructie (de vroegere MDF frame`s omsloten de CLS panelen gedeeltelijk).
De constructie voelt inderdaad solide aan en de afwerking van het CLS-2 paneel is tadeloos, inclusief de keurig weggewerkte isolatiestrippen maar het vinyl fineer maakt dat de Source visueel een minder chique indruk maakt dan enkele van zijn prijs-collega`s zoals de Spendor S6e of de Neat Motive 1. En ligt het aan ondergetekende, of doet de vormgeving zelfs denken aan een uitschuif-GSM? Goed, genoeg over de styling & finishing; terug naar de technische ins & outs. Onder en gedeeltelijk achter het CLS-2 paneel bevindt zich de basreflex-kast die non-parallelle wanden heeft om staande golven te voorkomen.
De woofer, die zich achter een afneembaar frontje bevindt, is een zogeheten `long-throw` type met een papieren conus die bij 470 Hertz via een Vojtko wisselfilter het roer overhandigd aan het CLS-2 paneel. De Source is boven de 470 Hertz een gebogen dipool en gezien dipolen minimale zijwaardse afstraling hebben zullen er minder vroege reflecties via de zijwanden ontstaan. Wel zal hij verder van de achterwand moeten worden opgesteld dan een conventionele luidspreker (de Source is echter ontworpen om relatief gemakkelijk plaatsbaar te zijn). De Source staat op een omkeerbare sokkel waarmee de verticale afstraalhoek kan worden aangepast op de luisterhoogte. De meegeleverde ETC spikes zijn handig voor het optimaliseren van de opstelling. De 28 pagina`s tellende handleiding behoort tot de meest informatieve die hier de revue zijn gepasseerd; met opstel-tips, uitgebreide uitleg over akoestiek en zelfs de ESL-historie.
De Source wordt gevoed uit een externe 240>15 Volt adapter, iets wat men tegenwoordig vaker ziet bij electrostaten (zoals Final). De single-wire Martin Logan signaal-aansluitingen zijn prettiger in het gebruik dan de meeste USA aansluitingen en hebben zelfs 4mm (banaan) entrees. De nominale impedantie is 5 Ohm (minimaal 1,6 Ohm bij 20 kiloHertz) en de gevoeligheid zorgt voor een geluidsdruk van 90 dB (bij 1 Watt aansturing, op 1 meter). Het frequentiebereik loopt van 42 Hertz tot 22 kilohertz en de afmetingen zijn: 130 bij 24,5 bij 37 centimeter (HXBXD). De Source is geen vedergewicht, hij weegt maar liefst 21,4 kilo per stuk.
