In Angelsaksische publicaties duikt de term ‘assitive technology’ (AT) op. In termen van het slimme huis en domotica gaat het daarbij om: Adaptieve apparaten, (elektronische of digitale) gereedschappen of een ander product dat een persoon met een beperking of handicap helpt bij het uitvoeren van activiteiten die hij/zij anders niet of met te grote moeite kan doen.
Een andere term is Ambient Assisted Living (AAL). AAL richt zich onder meer op thuisrobots voor zorg met adaptieve reactie (zelf lerend).
Een hele mond vol en klinkt mooi maar werkt het ook in de praktijk? Uit een onderzoeksrapport van het Australian Institute of Healthcare & Welfare (2012) komt naar voren dat het verder op eigen kracht met AT aanzienlijk meer onafhankelijkheid en minder restbeperkingen oplevert dan alleen menselijke extra zorg. Geldt voor vrijwel alle gebieden waaronder immobiliteit, geestelijke zelfstandigheid, sociale afhankelijkheid en dagelijkse activiteiten (ADL). Dit resultaat is uiteraard niet onverwacht daar de meeste mensen uit het gevoel van eigenwaarde liefst zoveel mogelijk onafhankelijk van zorg willen blijven.
Andere cijfers wijzen er op dat zelfs een geringe inzet van AT de behoefte aan menselijke fysieke zorg met circa vier uur per week doet dalen. In geval van achteruitgang en/of dementerende processen bij ouderen kan AT als coach, thuiszorguitvoerder en bestrijder van eenzaamheid 40-50% welzijnswinst boeken.
Een ander model wijst er op dat het uitbesteden van ADL-processen zoals wassen, aankleden, het uit bed halen, voedsel bereiden en ondersteuning bij het toilet aan domotica 10-15 maal goedkoper kan zijn dan de menselijke inzet.

Smart home mobility
Voorzieningen om te helpen bij een verminderde mobiliteit door lichamelijke beperking behoren tot de oudste toepassingen voor het langer zelfstandig thuis blijven wonen. De slechte knie, hand, heup of rug zijn al geholpen met steunen, handgrepen, gelijkvloers of een traplift en aangepast sanitair. Het smarthome heeft echter in de vorm van dedicated domotica en robotica nog meer in petto.
Wie de handen niet goed kan bewegen of vingers krommen kan met een touchscreen al flink op weg worden geholpen. Gecompliceerde handelingen met één tip op het aanraakscherm laten uitvoeren. Mogelijkheden te over. Bijvoorbeeld het instellen van het binnenmilieu. Of het bedienen van het licht, de gordijnen en verduistering. Keukenapparatuur bedienen en via een simpel menuutje gezond laten koken. Of het aansturen van een robotstofzuiger. Koppeling aan videocamera’s maakt verderop kijken in huis of tuin en toegangscontrole mogelijk.
Slimme apparatuur bij het helpen verplaatsen is sterk in opkomst. De nadruk ligt op smart bij het herkennen van het individu met diens speciale instellingen, het herkennen en vermijden van obstakels, het snel en comfortabel uitvoeren van de benodigde handelingen. Er is een breed aanbod variërend van elektrisch digitaal aangestuurde bedden, bad- en trapliften en rollators/rolstoelen tot til-, verpleegkundige- en wasrobots in androïde vorm aan toe.

Huishoudelijke taken
Het te zwaar worden van huishoudelijke taken en een vervuiling van de huiselijke leefomgeving vormen een belangrijke reden om extra zorg in te zetten. Dit type taken gaat steeds meer naar laaggeschoolde huishoudelijke hulpen die verder weinig zorg bieden en vaak ook geen tijd meer hebben voor een praatje. Ten gevolge van de kosten neemt de frequentie van het langskomen steeds verder af.
Domotica voor het huishouden is relatief goedkoop geworden. Systemen voor stofzuigen, afwassen, dweilen, poetsen en reiniging van het binnenmilieus zijn al lang niet duur meer. Bovendien 24 uur per dag, de gehele week en 365 dagen per jaar beschikbaar. Je ziet steeds meer intelligente zelfstandige robotsystemen voor het huishouden in het smart home op de markt komen. Een eenvoudigere robothulp kost enkele tientjes per dag. Typen die kunnen functioneren als ziekenverzorger en/of buddy doen nog geen €e 100,- per dag.

Medische taken en telecare
De afgelopen jaren is er een ware revolutie in telecare en medische smart care voor thuis aan de gang. Het bewaken van medische meetgegevens op afstand via apps en smartphones bijvoorbeeld. De hartslag, bloeddruk, ademhaling, het bloedsuikergehalte noem maar op en het valt wel te meten en door te gegeven. Medici en verpleegkundigen kunnen op afstand controleren, zo nodig ingrijpen en onnodige consulten overslaan. De iPhone als tricorder, het medische handapparaat dat alle lichaamsfuncties meet uit Startrek, is al gepatenteerd en van de benodigde ontwikkelfondsen voorzien.
Japan was het eerste land met diagnostische toiletten. Die controleren de urine en ontlasting op suiker, bloed, infectie, medicijngebruik en zelfs markers die op kanker kunnen wijzen. Het slimme milieu draagt zorg voor de ideale leefomgeving van de patiënt thuis. Automatische bedden en robotzorghulpen ondersteunen de bewoners van het smart care home. En ook de medicatie is in handen van een controlerend coach (wel juist ingenomen) die ook de hoeveelheid kan aanpassen en bijbestelt via de apotheek.
Van een andere orde zijn de zintuigondersteuners. Verbetering van de visus en het horen. Automatische vergroting van letters en afbeeldingen op het flatscreen. Het detecteren en melden van binnenkomende berichten of meldingen. Geluid versterken of optimaal koppelen aan gehoorapparaten. Past allemaal prima in het smart care home.
De huisarts online consulteren is eveneens geen utopie meer. Je kunt de arts op gezette tijden gewoon vanuit thuis op het beeldscherm bezoeken. Meten en visuele beoordeling via telecare. En hebt u buiten de spreekuren klachten? Dan verschijnt een online diagnostische app die de ernst van de klachten beoordeelt en de benodigde therapie of hulpverlening opstart.