Akoestiek is (volgens Wikipedia) “de wetenschap die zich bezighoudt met geluid. Geluid bestaat uit trillingen die zich voortplanten door een medium. In de meeste gevallen is dat lucht. Verder wordt onder akoestiek verstaan de invloed die een ruimte heeft op de klank en nagalm van geluid.”

En het is juist dat laatste waaraan binnen de hifi nog erg weinig aandacht wordt besteed. De aanpassing van de akoestiek van de luisterruimte zou eigenlijk in het totale budget voor de geluidsinstallatie moeten worden meegenomen, net als goede bekabeling. Kabels zijn inmiddels geaccepteerd als wezenlijk onderdeel van een geluidsinstallatie. Dat heeft vele jaren van hard werken door fabrikanten en importeurs gekost om de markt te informeren. En zie: steeds meer consumenten houden bij het samenstellen van hun budget rekening met kabels. Akoestische aanpassingen komen echter op het gros van de verlanglijstjes niet voor. Tijd om daar eens een ander licht op te werpen.

Voor deze HiVisit ben ik te gast bij Merford Noise Control in Gorinchem. Merford is een bedrijf dat zich al meer dan 50 jaar specialiseert in het onder controle houden van geluid en geluidsoverlast, en bedient traditioneel vooral grote klanten uit de industriële sector. Daarbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan dempende onderlagen bij de aanleg van trambanen of het (geluids)isoleren van grote machines, maar ook het dempen van motorcompartimenten op luxe jachten en het akoestisch inrichten van (vergader)ruimtes.

Die laatste specialisatie is nu ook voor particulieren beschikbaar onder de naam Akoestiekwinkel.nl. Hier kan iedereen terecht voor een keur aan materialen die de akoestische signatuur van een ruimte kunnen veranderen. Vooral liefhebbers van audiofiele geluidsweergave beginnen Akoestiekwinkel.nl heel voorzichtig te ontdekken, maar ook muzikanten behoren tot de doelgroep (daarover later meer).

Materialen

De winkel in Gorinchem is niet zo heel erg groot, maar het assortiment des te uitgebreider. Wat meteen opvalt zijn de “funky” kleuren waarin de verschillende materialen leverbaar zijn. Het is duidelijk dat het interieur van een ruimte niet hoeft te lijden onder een akoestische aanpassing.

Dat is een belangrijke factor, zo vertellen adviseur/verkoper Wicher Donga en marketingmanager Job Agema mij. “Veel mensen denken bij akoestiek meteen aan grijs noppenschuim, wat inderdaad niet zo mooi is om aan de muur of het plafond te plakken. Maar dat materiaal is slechts één van de vele materialen die we gebruiken.”

“Een ander materiaal is melamineschuim, dat ook dient om geluid te absorberen, maar dat meteen ook een vlamvertragende werking heeft. Zo brengt geluidsisolatie ook een stukje extra veiligheid met zich mee. Wat we ook veel gebruiken is een materiaal dat Akotherm heet. Dat is een polyesterwol die in diverse dichtheden te leveren is, en die vooral wordt ingezet in geluids-isolerende wanden en plafonds omdat het absoluut niet stuift, ook niet op langere termijn. Akotherm is trouwens ook heel erg geschikt is om bijvoorbeeld luidsprekerkasten mee te vullen (ook daarover later meer, Red.).”

(Akotherm in een spouwmuur)

Tot nu toe zijn er vooral materialen besproken die geluid absorberen. In sommige gevallen hoeft dat echter niet, en volstaat diffusie of deflectie. Dan wordt geluid niet 1 op 1 weerkaatst door een hard oppervlak (muur of plafond), maar in allerlei richtingen uiteen geslagen. Wanneer een luisterruimte moet worden aangepast kan diffusie soms een beter idee zijn dan absorptie, omdat dat natuurlijker “klinkt” wanneer de ruimte niet wordt gebruikt om naar muziek te luisteren. In de praktijk zal een combinatie van absorptie en diffusie vaak het beste resultaat opleveren.