Die betrokkenheid of het "live� gevoel wordt ook weergegeven bij MTV’s unplugged cd van de The Corrs, de luidsprekers zetten zo’n realistisch beeld neer, dat het lijkt of je de technicus zelf bent die achter de knoppen van de mengtafel zit. De plaatsing van de zangers en zangeressen bij deze cd wordt overduidelijk weergegeven, evenals de instrumenten. Ik vind de cd’s welke live zijn opgenomen zo weerzinwekkend realistisch klinken, luister maar eens naar nummer 12 van The Corrs, genaamd Lough Erin Shoe. Daarin geeft drumster Caroline Corr een solo weg waar je er kippenvel van krijgt. Hetzelfde gevoel treedt op bij MTV’s unplugged cd van Alanis Morisette, de ademhaling en de trillingen in haar stem zijn zo uitermate realistisch dat je soms denkt, dat ze bij je in de kamer staat te zingen.

Een volgende cd, namelijk van The Weavers op het Analogue Products label, kon ik niet in het cd-rek laten liggen. Deze cd is in 1963 live opgenomen in de Carnegie Hall in New York. Ze hebben bij deze opname gebruik gemaakt van slechts drie microfoons. De opname is fantastisch, je luistert hier niet naar muziek, maar je beleeft het, je maakt het gewoon mee. Het idee dat je bijna 30 jaar terug in de tijd gaat. Een heel bekend nummer is Ramblin’ Boy, zo opgebouwd dat je helemaal door de ambiance wordt meegesleept. Op een gegeven moment wordt de zaal aangemoedigd zachtjes mee te zingen. Dat meezingen doet de zaal dan ook, eerst voorzichtig en zachtjes, om dan vervolgens over te gaan in een spontaner en luidruchtiger zaalkoor. De luidspreker betrekt je hier zo bij dat je even vergeet dat het nu geen 2001 is maar gewoon het jaar 1963 en je vergeet eveneens dat je gewoon in een huiskamer zit. De muziek vind ik een beetje “oubollig� maar de sfeer en de ambiance van de cd is zo fantastisch dat je de muziek gewoon voor lief neemt. Het zal ook wel mede te maken hebben dat de cd geremasterd is door Doug Sax, hij weet als geen ander hoe je een cd moet remasteren. En de = luidsprekers geven dat nog eens perfect weer. Een regelrechte aanrader, maar een probleem is dat de cd zeer moeilijk te verkrijgen is.

Dan gaat de lade van de speler open voor Talking Timbuktu van Ry Cooder. Ry speelt op deze cd samen met Ali Farka Tour. Ik gebruik deze cd regelmatig bij het beoordelen van de te testen apparaten, dan met name nummer 9, getiteld Ai Du. Na ongeveer een halve minuut komt de drum inzetten, deze wordt mooi achterin geplaatst en de base-drum wordt netjes neergezet, strak en snel zoals deze hoort te klinken. De violen, in dit nummer, klinken op deze luidsprekers zoals ze moeten klinken, niet te lief maar ook geen hard randje, gewoon zoals een viool is. En dit fenomeen wordt door andere luidsprekers nogal eens op verschillende wijze weergegeven. Dan krijg je het idee dat een viool lief, zwoel en warm klinkt.

Deze luidsprekers nodigen je uit tot waar ze voor bedoeld zijn namelijk cd’s luisteren, zo ook de volgende cd, al ik draai die niet vaak. Je hoort op deze cd zo goed de tekortkomingen van een luidspreker zoals ruimtelijkheid, hardheid, detaillering, diepte en of de luidspreker een holografisch beeld kan opbouwen. Nou en daar heeft de = geen moeite mee. Als je de cd Amused To Death kent van Roger Waters (ex Pink Floyd) dan begrijp je wat ik bedoel. De cd is in staat de gemoedstoestand zo te beïnvloeden dat ik hem alleen draai over een installatie die geheel in balans is. Anders weet deze cd niet te boeien en gaat hij irriteren. Wel, op de = luidsprekers geen spoortje van irritatie.
Deze cd is middels Sony’s Super Bit Mapping proces opgenomen en gemixed in het zogenaamde Q-sound effect. Met dit effect bereikt men een wijder en natuurlijker geluidsbeeld in de cd. Voor de mastering is Doug Sax hier weer, net als bij The Weavers, mede verantwoordelijk. Deze cd klinkt bij slecht ontworpen luidsprekers al gauw een beetje hard, schel, iel en plat. Tevens treedt het geluid dan niet buiten de luidsprekers. Dit verandert echter met kwaliteitsluidsprekers, dan hoor je de effecten van de in Q-sound opgenomen cd’s. Vooral in het eerste nummer, daar begint het al met honden die blaffen. De honden hoor je ver achter de luidsprekers en het lijkt net alsof ze bij de buren in de tuin staan te blaffen. Gaandeweg de cd komt ook regelmatig de stem van een nieuwsvoorlezer, die de voortgang van de Vietnam-oorlog voorleest, naar voren. Deze stem hoor je links vlak naast je. Het geluid treedt enorm ver buiten de luidsprekers, zowel voor-, achter- als zijwaarts.

Een paar nummers verderop hoor je al heel ver links van je paarden briesen en hinniken. Even later hoor je deze paarden in een wijde boog voor je, achter de luidsprekers, naar de rechterzijde lopen. In dit stukje zit zoveel detail, de hoeven van de paarden die op de grond stampen en de belletjes die rinkelen. Vervolgens hoor je de paarden rechts van je weer briesend en hinnikend tot stilstand komen. Hoe beter de luidsprekers (en het front-end), des te verder treed het geluid buiten de luidsprekers, daarbij blijft het detail aanwezig. Dit alles natuurlijk in verhouding tot de prijs die voor de luidsprekers betaald moeten worden. Zet je duurdere luidsprekers neer (duurder hoeft per definitie niet beter te zijn) dan wordt alles nog weidser neergezet en is de microdetaillering nog beter te horen. Maar in deze prijsklasse scoren de = luidsprekers zeker niet slecht.

Tegen het einde van de test kreeg ik nog de beschikking over een transistorversterker, een geïntegreerde Lavardin van 2 x 35 watt. Deze versterker leek ook geen enkele moeite te hebben met het aansturen van de luidsprekers. Op die manier kon ik snel nog even kijken wat de luidsprekers doen met een versterker uit de “goedkopere� prijsklasse en met wat minder vermogen. De Lavardin versterker wordt in een volgende recensie aan de tand gevoeld en ik zal hier verder niet ingaan op de specifieke eigenschappen. Immers het loont toch altijd de moeite om bij een eventuele aanschaf van de luidsprekers deze met verschillende versterkers, zowel buis als transistor uit te proberen.

Conclusie

Ik heb de afgelopen weken met veel plezier naar deze luidsprekers geluisterd. Ik had af en toe echt het gevoel of ik bij een live-concert aanwezig was. Ik vind dit dan ook één van de sterke kanten van de =. Indien je op zoek bent naar luidsprekers in deze prijsklasse, neem dan de = mee in je overweging. Deze luidspreker is er één die neutraal, transparant en eerlijk klinkt en die je weet te pakken bij het weergeven van muziek. De prijs van de luidsprekers is Fl. 4000,= per stuk, dat lijkt een hoop geld en dat is het misschien ook. Maar gezien het onderzoek dat men aan de luidsprekers heeft besteed, de gebruikte onderdelen en de uiteindelijke klank is het beslist niet duur.

Noot van de redactie
Voor meer informatie over deze luidspreker neemt u contact op met Frits Vroom van Music Recording Service te Leiden, telefoon: 071-5142237.