De Smartractor van Acoustical Systems is, zoals hierboven beschreven, alleen bedoeld om de overhang en offset in te regelen. Het idee is dan om de laterale tracking error zo klein mogelijk te krijgen en de daarbij hoorbare vervorming te minimaliseren. Maar, dat is niet de enige afstelling die nodig is voor een platenspeler. Er zijn nog veel meer zaken die ingeregeld moeten worden voordat de platenspeler optimaal presteert.

Denk onder andere aan de VTA, de stylus of tracking force (VTF), de afsluitimpedantie, de eventuele afsluitcapaciteit, de gevoeligheid, waterpas leveling, azimuth, SRA, de specifieke systeem-resonantie als gevolg van de match tussen de cartridge en de arm, de anti-skate, de hoeveelheid damping fluid, de draaisnelheid en de HTA (horizontal tracking angle). SRA staat voor stylus rake angle. De essentie is eigenlijk dat je de hoek die de stylus met de plaat maakt meet (met een digitale microscoop) en dan met de VTA op de juiste waarde brengt. Die hoek moet in principe gelijk zijn aan de hoek die de snijbeitel met de plaat maakte (ongeveer 20 graden).

Azimuth wil zeggen dat de verticale lijn door de naald heen een rechte hoek maakt met de stylus en met de onderkant van de cartridge, van voren gezien. Los van die ‘operationele instellingen’ hebben draaitafels heel specifiek periodiek onderhoud nodig. Dat geldt met name voor een aantal klassieke draaitafels die u koopt via Marktplaats of eBay. Daar gelden specifieke service-instructies, zoals beschreven in de service-manuals van de betreffende fabrikanten, die uiteindelijk van invloed zijn op de geluidskwaliteit. Hulpmiddelen die u bij de afstelling kunt gebruiken zijn de befaamde DIN meetplaten, de EMT 424 Gleichlauf Analysator, de EMT 125 Audio millivoltmeter, een oscilloscoop, een universeelmeter en een meter om de naaldkracht digitaal zichtbaar te maken. Geen gereedschap voor de gemiddelde consument, maar zeker wel voor de winkelier of importeur die zich, niet altijd geloofwaardig, profileert als ‘analoog specialist’.

Acoustical Systems Smartractor en Smartstylus: curves

Realiseer u dat de hele discussie over de tangentiale curves nog steeds geen gelopen race is. Met het opnieuw populair worden van de draaitafel zullen er wellicht nieuwe inzichten toegevoegd worden. De Smartractor biedt in ieder geval de volgende (klassieke) curven in de vorm van de Loefgren A / Baerwald DIN, de Loefgren A / Baerwald IEC, de Loefgren B DIN en de Loefgren B IEC. Als bonus bieden de Smartractor (en de duurdere Uni-protractor) een opnieuw berekende curve. De naam is UNI-DIN en de winst zit vooral in het laatste deel van de groeven. Daar neemt de vervorming met maximaal 45% af.

De Smartractor houdt ook rekening met de leeftijd van platen. Vinyl vanaf ongeveer 1973 heeft vaak een bredere ‘dead-wax’ zone aan het einde van de plaat. Blue Note plaatste daar bijvoorbeeld de beroemde oortjes in. De protractor houdt met de verschillen in minimum bespeelde en maximum bespeelde radius rekening. Met de TechDAS Airforce III (vier armen) zou je dan een arm-cartridge combinatie af kunnen stellen voor vroege stereo-platen die gemaakt werden tussen 1958 en 1973 (uitloopgroef dicht tegen het label aan) en een andere arm-cartridge combinatie voor moderner vinyl. 

Acoustical Systems Smartractor en Smartstylus: smartstylus

Acoustical Systems heeft nog een ander handig afstelhulpje in de catalogus staan. De Smartractor werkt in feite in het tweedimensionale gebied. De Smartstylus kijkt 3D en stelt de waarden op alle parameters van de cartridge visueel af. Denk aan de azimuth en de SRA/VTA. Het is ook eenvoudig om de zogenaamde horizontale armwand in te regelen. Daarmee komt de onderkant van de cartridge (van voren gezien) parallel aan het plaatoppervlak. Het moge duidelijk zijn dat de Smart-stylus een heel handige tool is om met name de SRA/VTA en azimuth redelijk nauwkeurig visueel in te stellen.

SRA en azimuth hebben een fundamenteel hoorbare invloed op het geluid. De VTA is verschillend voor platen van voor en na de zestiger jaren. Achter de instelling van deze parameters met behulp van de Smartstylus ligt dus nog een hele wereld van extreem nauwkeurig meten met elektronische hulpmiddelen. Acoustical Systems stelt dan ook terecht dat deze fraaie tools hulpmiddelen zijn.  

Acoustical Systems Smartractor en Smartstylus: ervaringen

Voor veel consumenten is het domein met kennis over het inregelen van draaitafels een no go en een no brainer. Ze slijten hun analoge leven in de onwetendheid dat draaitafels professionele zorg behoeven om echte topprestaties te kunnen leveren. Het zijn de consumenten die een cartridge gaan kopen op basis van een positief review, zonder zich te realiseren dat je niet ongestraft elke cartridge in een arm kunt schroeven. Zo’n cartridge wordt dan ‘on the fly’ even ingeregeld door de çartridge-knaller op de hoek. Het bezig gaan met de gereedschappen van Acoustical Systems en andere beschikbare tools vormt een masterclass.

Het doel is om de allerbeste kwaliteit uit analoge systemen te krijgen en een geluid dat (haast) identiek is aan hoe het in de studio klonk. Het is een territorium voor de perfectionisten. De Smartstylus kan dan behulpzaam zijn om enkele belangrijke instellingen redelijk te benaderen. Wie de echte analoge perfectie nastreeft zal na de stylus nog moeten gaan meten. Met de Smartractor kan zeer precies worden gewerkt. Maar ook hier kan het geen kwaad om een vervolgtraject in te zetten teneinde het analoge nirvana te bereiken. Hoever je wilt gaan is afhankelijk van de ambitie. Dat neemt niet weg dat deze beide hulpmiddelen van Acoustical Systems voor een zeer goede start kunnen zorgen. 

Prijzen

Acoustical Systems Smartractor € 649,-

Acoustical Systems Smartstylus € 119,-