Sonus faber Guarneri Tradition: luisteren naar een indrukwekkende monitorluidspreker

Zoals altijd bij het onderzoeken van een hificomponent, zijn allerlei muziekgenres voorbij gekomen en is een grote verscheidenheid aan albums uit de kast getrokken. Nee, niet letterlijk uit de kast getrokken. Alle albums staan bitperfect geript en opgeslagen in het WAV-formaat op een NAS. Klassieke muziek is afgewisseld met rockmuziek en popmuziek. Singer/songwriters zijn afgewisseld met live-uitvoeringen van kamerorkesten en symfonieorkesten. En, was het de moeite waard? Ja, het was zeer de moeite waard.

Als eerste viel vrijwel meteen op dat de Guarneri zich inderdaad als een coherente puntbron gedraagt, waarbij het geluid los komt van de kasten. Het dicht bij elkaar plaatsen van de drivers heeft een heilzaam effect op de weergave. De afzonderlijke drivers zijn niet waarneembaar. Goed beschouwd is dit natuurlijk niets anders dan een soort randvoorwaarde voor goed geluid. Immers, andere fabrikanten plaatsen tweeter en middentoner ook dicht bij elkaar of zelfs in elkaar waardoor drivers niet of nauwelijks afzonderlijk waarneembaar zijn. Als drivers van een luidspreker afzonderlijk waarneembaar zijn, heeft dat doorgaans als oorzaak dat de luisteraar zich te dicht bij de luidspreker bevindt, of de bouwer heeft foute ontwerpkeuzes gemaakt. De Guarneri voldoet aan alle randvoorwaarden om als puntbron te klinken. Ze trekken met hun afwerking en vloeiende lijnen visueel de aandacht, maar als er muziek speelt, dan trekt de muziek aandacht en niet zozeer de luidspreker. De sweet spot is ruim. Wie niet precies in het midden zit, krijgt ook een kamerbreed podium geserveerd.

De hoge tonen klinken helder en geven veel ruimtelijke informatie. Het podium is breder dan de afstand tussen de luidsprekers. Afhankelijk van de opname bevinden muzikanten zich soms links van de linkerluidspreker en rechts van de rechterluidspreker. De kwantiteit van de hoogweergave is in overeenstemming met de middentonen en lage tonen. Het is niet te veel en ook niet te weinig. Belletjes, bekkens en andere percussie-instrumenten worden helder, vol en plaatsbaar, maar zonder overdaad weergegeven.

De middentonen klinken realistisch waarbij de weergave van menselijke stemmen in positieve zin opvalt. Een goede weergave van meerstemmige zangpartijen kan een uitdaging zijn, maar de Guarneri’s staan hun mannetje. Stemmen klinken realistisch en afhankelijk van de opname kan de luisteraar afzonderlijke zangers/zangeressen volgen, of van het geheel genieten. Hoge of lage stemmen zijn in balans en eisen geen aandacht voor zichzelf. Strijkers veroorzaken zo nu en dan kippenvel, in positieve zin. Hoewel de cross-overfrequentie van 2.500 Hz in het voor menselijke oren gevoelige middengebied ligt, is de cross-over niet waarneembaar. De wolligheid die jaren geleden werd opgemerkt op een audiobeurs bij een demonstratie van de vorige generatie van de Guarneri’s is inderdaad verdwenen. De Nederlandse importeur heeft gelijk met de opmerking dat het algehele technische ontwerp van de Guarneri door de Italianen fundamenteel is aangepakt en verbeterd.

Hoge tonen en middentonen klinken goed afgewogen en prettig, maar wat er het meest bovenuit springt is de weergave van lage tonen. Volgens de fabrikant begint de weergave bij 40 Hz, maar de Guarneri klinkt alsof hij dieper gaat. We hebben het niet gemeten, maar vermoedelijk pakt de luidspreker lager dan 40 Hz op. Subjectief gezien (nee, gehoord) lijkt er, afgezien van het alleronderste laag, niets te missen. Een roffelende dubbele bassdrum lijkt uit een vloerstaander te komen in plaats van uit een relatief kleine tweeweg monitorluidspreker. De ontwerpers van Sonus faber hebben effectbejag achterwege gelaten. De laagweergave is beheerst en niet overdadig.

Sonus faber Guarneri Tradition: de voordelen van een tweeweg monitorluidspreker

Als het gaat om de weergave van lage tonen, spelen het formaat en de inrichting van de luisterruimte een grote rol. Zet een stel fraaie grote vloerstaanders in een kleine ruimte en het resultaat is veelal een tegenvallende weergave. Lage tonen overheersen dan de klankbalans en de luisteraar hoort in veel gevallen afzonderlijke drivers omdat de luisterafstand te klein is in verhouding met het formaat van de luidspreker. Dezelfde luidspreker kan veel beter klinken in een wat grotere ruimte. Een grotere luidspreker is zeker niet altijd beter. Het formaat van de luisterruimte en de mate van demping spelen een hele grote rol bij de totstandkoming van het uiteindelijke resultaat.

De Guarneri’s bevestigen de stelling dat een set kwalitatief goed gebouwde en hoogwaardige monitorluidsprekers doorgaans makkelijker plaatsbaar is dan vloerstaanders en helemaal niet onder hoeft te doen voor een set vloerstaanders. Een ontwerper die het alleronderste putdiepe laag laat voor wat het is, gaat allerlei technische uitdagingen uit de weg en kan een kleinere en makkelijker plaatsbare luidspreker bouwen. Luidsprekers die bij 20 Hz oppakken, of bij 25 Hz, klinken niet noodzakelijkerwijs beter dan luidsprekers die bij 30 Hz of 40 Hz oppakken.

In de luisterruimte staan bijvoorbeeld ook een Sonos Playbar en Sub opgesteld, voornamelijk als gezelschap van een televisie. De Sonos Sub pakt op bij 25 Hz, of wellicht nog iets lager, maar dit is niets anders dan effectbejag. Het resultaat kan leuk uitpakken bij actiefilms, d.w.z. als de tv een rijdende tank afbeeldt, dan rijdt die tank ook voelbaar door de kamer. Een explosie in een film kan een schopje in de maag van de kijkers opleveren. De Sonos Playbar en Sub zijn minder geschikt voor een goede en realistische muziekweergave. Daar zijn ze simpelweg niet voor gemaakt. Bij muziekweergave door de Sonos Playbar en Sub overheersen de lage tonen teveel en de Playbar klinkt niet zo kamerbreed als twee losse luidsprekers, maar ze zijn prima gezelschap bij een platte tv (ja, dat ligt natuurlijk ook aan het eisenpakket t.a.v. tv-geluid). Een set luidsprekers die oppakt bij 40 Hz en effectbejag achterwege laat, klinkt doorgaans beter dan een configuratie, al dan niet voorzien van een subwoofer, die lager op moet pakken. Dat geldt overigens ook voor monitorluidsprekers die veel goedkoper zijn dan de Guarneri Tradition’s.

Kwaliteit van lage tonen is bij muziekweergave ons inziens belangrijker dan kwantiteit en dat heeft Sonus faber goed begrepen. Voor kleine en middelgrote ruimtes tot zeg veertig vierkante meter komt de luisteraar met een set Guarneri’s niets tekort. Overigens, als sprake is van een grotere ruimte is het nog maar de vraag of hoegenaamd van een tekort gesproken kan worden. De Guarneri’s hebben een uitstekende laagweergave, ongeacht de gekozen muzieksoort.

Sonus faber Guarneri Tradition: fijne, evenwichtige en licht ronde klank

Na enige weken luisteren kan de balans worden opgemaakt. De Guarneri´s laten zich makkelijk aansturen en bieden de luisteraar een weergave zonder waarneembare pieken of dalen in het frequentiebereik. Het podium is kamerbreed en reikt voorbij de luidsprekers. De luidsprekers klinken veel groter dan hun formaat doet vermoeden. Heel in de verte is een klein randje ronding te horen dat onwillekeurig de vergelijking oproept met een goed gebouwd strijkinstrument. Een goede viool klinkt immers niet analytisch laat staan scherp, zelfs niet als de violist scherp en puntig zou spelen. Ook een goede viool heeft een heel klein randje ronding waardoor kippenvel met een positieve beleving wordt opgewekt. Als de viool niet goed is gebouwd (of als de violist of de opnametechnicus zijn werk niet goed doet), kan ook kippenvel ontstaan, maar dan in negatieve zin. De weergave van lage tonen is buitengewoon goed voor een passieve monitorluidspreker. Menige vloerstaander zal zijn meerdere in de Guarneri moeten erkennen als het gaat om de kwaliteit van de lage tonen.

Wie het geluid of het podium wil analyseren zal niet teleurgesteld worden door de Guarneri’s maar de luidsprekers nodigen uit om achterover te leunen. Een correcte en realistische weergave is niet het doel maar slechts een middel. Met gebruikmaking van dit middel wordt het doel bereikt en dat is een fijne muziekbeleving. Dit is wat de Guarneri’s de luisteraar bieden, net zoals goed gebouwde muziekinstrumenten die door een vakkundige musicus worden bespeeld. Net als veel Italiaanse modeproducten is de Guarneri fraai om te zien, maar het is ook een goed gebouwde en realistisch klinkende luidspreker.

Sonus faber Guarneri Tradition: plaats in de markt

Geen enkele recensent kent alle luidsprekers in de markt. Het huidige aanbod is overweldigend groot en dan zijn er nog een heleboel merken die niet opvallen omdat ze bijvoorbeeld weinig of geen reclame maken. Vrijwel dagelijks zien wij producten die wij nog niet eerder hebben gezien of gehoord. Het is dan ook altijd lastig zo niet onmogelijk om een recensieproduct op een absolute en stellige wijze in de markt te duiden. Op iedere vergelijking valt wel iets af te dingen, ook als twee producten ongeveer dezelfde prijs hebben.

De keuze voor een luidspreker is niet louter technisch. Uiterlijk en afwerking spelen bij luidsprekers een grotere rol dan bij andere componenten. Een bron of een versterker kunnen achter een deurtje worden verstopt en uit het zicht worden geplaatst. Luidsprekers dienen in het zicht te staan en maken deel uit van het interieur. Versterkers zijn apparaten, luidsprekers zijn meubels.

Over smaak valt niet te twisten, maar Sonus faber onderscheidt zich onder andere met de Homage-productlijn van zijn concurrenten door het consequente gebruik van massief hout en het bewerkelijke productieproces dat uiteindelijk leidt tot heel mooi gebouwde luidsprekers. De luidsprekers trekken de aandacht van bezoekers van de luisterruimte, ook als er geen muziek speelt. De vloeiende vormen van de luidsprekers hebben ook een technische functie. Sonus faber doet meer dan een fraai uiterlijk creëren. Ook als het om klank gaat, spelen smaak en voorkeur onwillekeurig en wellicht onbewust een rol, maar de vierde generatie Guarneri doet technisch niet onder voor concurrenten die zich in hetzelfde prijssegment bevinden.

Een belangstellende zal voor zichzelf moeten uitmaken of hij/zij de Guarneri een mooie luidspreker vindt om te zien, en om te horen. Een oriënterend bezoek aan een dealer kan helderheid verschaffen.

Ten slotte, in een recensie besteden we doorgaans geen aandacht aan eventuele kortingsacties of prijsstunts van dealers. Toch willen we in dit verband vermelden dat Sonus faber een inruilactie op touw heeft gezet. Wie een luidspreker koopt die lid is van de Homage-productlijn of Reference-productlijn, kan zijn huidige luidsprekers inruilen, ongeacht merk of type. De inruilpremie is het volle aankoopbedrag van de in te ruilen luidsprekers, op vertoon van de originele aankoopbon. De nieuwe luidsprekers dienen tweeëneenhalf keer zo duur te zijn als de nieuwe luidsprekers uit de Homage- of Reference-productlijn. Er gelden vast nog wat meer voorwaarden. Een belangstellende kan zich laten voorlichten door een geautoriseerde dealer.

Sonus faber Guarneri Tradition: conclusie

De Guarneri Tradition is een buitengewoon fraai gebouwde luidspreker die schitterend is afgewerkt. Net als veel Italiaanse modeproducten is de Guarneri fraai om te zien, maar het is ook een goed gebouwde en realistisch klinkende luidspreker die zich als een puntbron gedraagt. De weergave van lage tonen is heel goed. De Guarneri klinkt groter dan hij is en verslaat menige vloerstaander als het gaat om de kwaliteit van de lage tonen. Het hele kleine beetje ronding in de klank zorgt voor een aangename luisterervaring, net zoals bij goed gebouwde muziekinstrumenten.