REVIEWPrimare

Gloeien

René van Es | 30 juni 2005 | Primare

Buizenversterkers blijven iets magisch houden. Langzaam, de ProLogue Two maakt gebruik van een mooie softstart schakeling, beginnen de buizen te gloeien. De eerste klanken komen de kamer in. Het is nog maar de radio die speelt en ik wil wennen aan het geluid zoals het nu is in de huiskamer. Eerst flink met de PL2 spelen, hem dan verplaatsen naar de kleine luisterruimte en beginnen met het maken van aantekeningen. Na de radio volgen de nodige CD’s en SA-CD’s. Mijn Marsh is geheel aan de kant geschoven en volkomen probleemloos speelt de PL2. Op voorhand kan ik stellen dat mocht u denken dat buizenversterkers lastig en ouderwets zijn, ruisen en brommen, heet worden en stroom verbruiken, alleen de laatste twee stellingen op gaan voor de PL2. Hij ruist niet, bromt niet, heeft het gebruiksgemak van een transistor versterker en is zeker niet ouderwets. De PL2 is zonder meer de meest probleemloze integreerbare buizenversterker die ik tot nu toe onderhanden had. Er zijn heel wat transistor versterkers op de markt die zich niet zo makkelijk laten gebruiken aan een verscheidenheid aan luidsprekers. Het enige wat de PL2 anders maakt dan torren is dat hij zijn warmte af moet kunnen geven en niet kan worden opgesloten in een design meubel.

PrimaLuna ProLogue Two (c) Xingo

Na de gewenningsperiode in de huiskamer, waar de PL2 al een zeer goede indruk maakte, verhuizen hij en ik naar de kleine ruimte. Impulse monitoren geven de eerste tonen weer van de live CD van Mary Black. Naarmate de muziek voortduurt vind ik de geboden weergave erg levendig. Helder en breed neergezet. Misschien niet tot in het laatste detail weergegeven, maar gelet op de prijs van de PL2 kan dat ook niet. Al snel krijg je een goed inzicht hoe de muzikanten op het podium gegroepeerd staan. En samen muziek maken. De PL2 heeft geen enkel probleem de Impulse aan te sturen op de 4 Ohm tap. 8 Ohm klinkt helderder, te helder naar mijn zin. Ik zet de banaan stekkers snel weer naar 4 Ohm, dat is ronder, zachter, natuurlijker en geeft een dieper stereobeeld. Meer en meer voel ik mij als tussen het publiek, het stevige geluid dat de PL2 geeft is erg compleet. Ook compact, niet in de zin van opeengedrongen instrumenten, nee in de zin van drive en kritische massa. In overeenstemming met wat een band je in een zaal voorspiegelt. Klein puntje van kritiek is hoe de PL2 omgaat met achtergrondkoren. De stemmen daarvan zouden minder in elkaar moeten vloeien. Een elektrische piano daarentegen spettert de speakers uit op exact de juiste manier. Heel mooie schijfjes kocht ik destijds in de USA van Lori Liebermann. Opgenomen door Pope Music, een klein privé-label dat opname kwaliteit met hoofdletters schrijft. Erg pure opnames, zonder opsmuk en vrijwel niet nabewerkt. Juist dat puristische komt heel mooi over. De opname lijkt daardoor kaal, met een grote nadruk op de stem van Lori, wat de sfeer uitermate goed tekent. Indringende muziek met sterk autobiografische teksten, muziek en woorden veelal van Liebermann zelf. Moeilijk weer te geven, iets dat de PL2 niet lijkt te deren.

PrimaLuna ProLogue Two (c) Xingo

De kleine ruimte en het dicht op de luidsprekers luisteren is ideaal voor Q-Sound opnames. Met grote regelmaat haal ik “Amused to Death” van Roger Waters daartoe uit de kast. Mijn Impulse IMP was destijds niet opgewassen tegen ATC exemplaren als het ging om het scheppen van diepte, breedte en de informatie strak in de kamer neerzetten. Met de PL2 verdwijnt dat verschil voor een groot deel. Hoe wonderlijk is het toch om geluid achter je te horen als er slechts twee luidsprekers voor je staan. Iets dat duidt op een uitstekend fase gedrag. De PL2 doet het voor je. Met een hoge mate van verstaanbaarheid als iemand spreekt, met punch en drive als het om muziek gaat. Moet er fors aangezet worden om te rocken dan gaat dat net zo gemakkelijk als het leveren van subtiliteit op intieme momenten. Stevig en subtiel, waar vindt je dat beter dan op de CD “Hope” van Hugh Masekela. Binnen de beperking die een monitor speaker nu eenmaal heeft, biedt de PL2 een weinig verbloemende weergave die overtuigd. Snel, bij vlagen op fors volume, en goed in het zadel. Een zelfde ervaring biedt ook live muziek van Mariza, mijn fado koningin. De dame kan snoeihard uithalen, wat haast pijn aan de oren doet. Op andere momenten trekt ze je uit de luisterstoel en dwingt tot meeklappen en dansen. Of trekt je mee in haar haast erotische zang. Instrumenten helpen de sfeer mede creëren. Weergegeven op dit kleine systeem op ware grootte, zonder een spoor van valse schoonheid die buizen nog wel eens geven, staat Mariza te zingen met al haar passie.

PrimaLuna ProLogue Two (c) Xingo

PrimaLuna ProLogue Two (c) Xingo

Veel gematigder is Eva Cassidy. Haar CD “Imagine” kent een heel mooie uitvoering van “Danny Boy”. Waarbij de PL2 niet in de weg staat van het zangtalent van de helaas veel te vroeg overleden zangeres. Of neem de track “Fever” en voel de intensiteit van het nummer. De lange galm op de stem staat in schril contrast tot de felle viool en de korte percussie. Weer valt op dat een aantal buizenversterkers die ik eerder of elders beluisterde een romantischer beeld geeft van de muziek. Te scharen onder de noemer kleuring. De ProLogue Two is veel rechter in de leer en biedt de voordelen van een buis als dynamiek, snelheid en openheid, maar zonder een sausje. En met gemak. Je zou denken dat er een transistor versterker staat. Grappig is ook dat ik overeenkomsten hoor tussen de ter recensie aangeboden PrimaLuna ProLogue Two en mijn eigen Van Medevoort MA240. Overeenkomsten die juist te maken hebben met snelheid, stereobeeld en dynamiek.
Mogelijk het gevolg van de huidige richting die de hele (betere) audio industrie opgaat, te danken aan de vooruitgang van met name high-resolution media. Terwijl de gebruikte techniek, digitale halfgeleider techniek versus buizen, mijlenver uit elkaar staat. Tot slot in deze setting nog even Miles Davis. Zijn trompet is mooi neergezet tegen een achtergrond van stevige drums. Van zacht tot knetterhard blijft de brede en diepe stage in stand.

MERK

EDITORS' CHOICE