Normale aansluiting

Een normale verbinding tussen de versterker en een luidspreker wordt gemaakt met een kabel of snoer dat bestaat uit twee geleiders, elke geleider apart geïsoleerd. Belangrijk is dat de “plus” en de “min” aan beide uiteinden van de kabel correct zijn verbonden. De “plus” van de versterker dient verbonden te zijn met de “plus” van de luidspreker. Hetzelfde geldt voor de “min” aansluiting. In het geval van stereo dient dat aan beide luidsprekers zo te zijn, zijn er nog meer kanalen, dan geldt dat voor alle overige kanalen net zo.

Er is één reden om hiervan af te wijken. Het kan zijn dat uw versterker de fase omkeert. Dat wil zegen het signaal dat van de cd speler komt en bestaat uit “plus en min” verandert in de versterker naar “min en plus”. Dat heeft te maken met de gekozen techniek in de versterker zelf waar hier verder niet op in wordt gegaan. In een voorkomend geval is het voldoende om of aan de versterkerzijde of aan de luidsprekerzijde de plus en de min van beide kanalen te verwisselen. Verwisseld u de plus en de min aan zowel de versterker als aan de luidsprekerkant, dan heeft u het signaal weer in omgekeerde fase gebracht.

De fasegelijkheid is belangrijk. Van twee luidsprekers die in fase staan bewegen de conussen op hetzelfde moment naar voren en naar achteren en zij versterken elkaar. Zouden ze in tegenfase staan, dan beweegt één conus naar voren terwijl de andere conus naar achteren gaat. Zo heffen zij elkaars werking op. Een onrustig geluidsbeeld is het gevolg en een duidelijk waarneembaar verlies aan lage tonen. Fase controle is het gemakkelijkste uit te voeren met een roze ruis signaal (een tuner die naast de zender staat). De ruis die uit beide luidsprekers komt moet lage tonen bevatten en moet uit het midden klinken. Beweegt u uw hoofd van links naar rechts en hoort u duidelijk de luidsprekers apart, dan is de kans groot dat uw speakers uit fase staan. Verwissel in dat geval op één van de luidsprekers de plus en de min draden met elkaar.

Mono versterkers in stereo opstelling

Wie geen stereo geïntegreerde of eindversterker maar mono eindversterkers gebruikt, sluit per versterker één luidspreker aan als boven. Het is omstreden welke methode van aansluiten de voorkeur heeft die door het gebruik van monoblokken mogelijk wordt gemaakt. Een lange luidsprekerkabel toepassen met een korte interconnect. De eindversterker staat dus dicht bij de voorversterker. Of een korte luidspreker kabel gebruiken met een lange interconnect. De eindversterker staat dan dus dicht bij de luidspreker. Over het algemeen zullen lange interconnects voordeliger zijn dan lange luidspreker kabels. Diverse “specialisten” spreken elkaar tegen welke manier van aansluiten het beste is.

Bi-wire aansluiting en tri-wire

Bi-wire of tri-wire betekent niets anders dan het aansluiten van luidsprekers met twee of drie paar geleiders in plaats van één paar. Luidsprekers die geschikt zijn voor bi- of tri-wire zijn herkenbaar aan de meerdere aansluitpunten aan de achterzijde. Veelal doorverbonden met een metalen plaatje of een draadbruggetje. Bi-wire en tri-wire berusten een op een overeenkomstig principe en de uitvoering is ook nagenoeg gelijk. Dus beperkt de uitleg zich tot bi-wire. De eerste handeling is het verwijderen van het metalen plaatje of draadbruggetjes tussen de beide “minnen” en “plussen”. Nu is het zaak om een kabel vast te maken aan de + en de – van de tweeter terminals. Een tweede kabel wordt verbonden met de + en de – van de woofer terminals. Zie hiervoor de normale aansluitmethode als boven omschreven.

Beide kabels worden naar de versterker gelegd en aangesloten op de + en de - van één kanaal. Dat kan door de beide plus uiteinden van de kabel samen te voegen tot een enkele pool en dat zelfde te doen met de twee min uiteinden. De zo ontstane plus en min worden op de normale manier aangesloten op de versterker. Wie het geluk heeft een versterker te bezitten met twee paar aansluitingen per kanaal voor luidsprekers, kan de kabel van de tweeters aansluiten op de aansluitingen voor paar A en de woofer kabels op de aansluiting van paar B. Draag er wel zorg voor dat de schakelaar voor de luidspreker keuze nu op A+B staat. Anders krijgt u alleen hoge of lage tonen te horen. 

Wie aan de achterzijde van de luidspreker geen dubbele terminals aantreft kan dus geen gebruik maken van bi-wire. Bi-wire is luidspreker afhankelijk. Hetzelfde geldt voor tri-wire. Luidsprekers met breedband systemen die wij vaak tegenkomen in hoorns en waarbij dus één luidspreker het gehele frequentie bereik dekt, kunnen uiteraard niet worden gebruikt voor bi-wire. Deze laatste categorie luidsprekers moet niet worden verward met woofers waar in het midden een tweeter is gemonteerd. Zogenaamde coaxiale luidsprekers.

 
Tri- en biwiring.

 
Ook een digitale versterker heeft natuurlijk kabels nodig om het signaal te transporteren...