Het is een ongeschreven filmwet dat een hoofdpersonage sympathiek moet zijn, zodat de kijker zich er in kan herkennen. Films met een onaardige hoofdpersoon worden niet leuk gevonden. Noah Baumbach treedt die wet met voeten. Roger Greenberg is een mislukkeling die zich ook nog eens buitengewoon onaardig gedraagt tegen anderen. Een confrontatie met verwachtingspatronen die veel zegt heeft over alledaags egocentrisme.
Over verwachtingen gesproken: menig liefhebber heeft zijn oordeel al klaar bij het zien van de naam van de hoofdrolspeler. Ben Stiller: dat betekent flauw vermaak. Mooi niet. Greenberg wordt wel geafficheerd als een komedie, maar is dat nauwelijks. Grappen zijn schaars en hebben altijd een melancholieke ondertoon. Greenberg is vooral een wrange studie naar hoe mensen met elkaar omgaan.
Het verhaal begint bij Florence (Greta Gerwig), de sympathieke, hippieachtige huishoudster bij de familie van de broer van Roger. Zij is ijverig, bescheiden en staat voor iedereen klaar. De familie staat op het punt hun riante huis in LA voor een tijdje te verlaten voor een verre vakantie. Ondertussen komt Roger na een psychiatrische opname over uit New York om op de hond Mahler te passen en en passant een hok te timmeren. Bij problemen kan hij altijd Florence bellen.
Roger ontpopt zich al snel als een narcistische zeurpiet. Ooit verknalde hij de toekomst voor het bandje waar zijn vrienden veel van verwachtten. Dat ze hem bij de hernieuwing van het contact nog iets kwalijk zouden kunnen nemen komt niet bij hem op. Op anderen kunnen parasiteren vindt hij vanzelfsprekend, iets aardigs terugdoen komt niet bij hem op. Hij koketteert met zijn algehele ledigheid. Altijd moet hij anderen overtreffen, waarbij hij niet inziet hoe hij hierin faalt. “Youth is wasted on the young”, verzucht een vriend snedig. Het stellig uitgesproken statement “Life is wasted on… people” is niet echt de overtreffende trap die Greenberg in petto meent te hebben. Het coverplaatje vat het briljant samen: he’s got a lot on his mind, in piepkleine lettertje in een hele grote witte wolk.
Wat hij wel goed kan, timmeren, vindt hij totaal oninteressant. Liever verdoet hij zijn tijd met het schrijven van idiote klachten aan bedrijven. Geen groter contrast is denkbaar dan dat tussen Roger en Florence. Op een onhandige manier ontstaat er toch zoiets als een romance.
Noah Baumbach is een meester in scherpe dialogen die in een oogopslag karakters pijnlijk blootleggen. Zijn portret van een neurotische man in mid-life crisis doet denken aan boeken van Philip Roth en Saul Bellow, of aan films van Woody Allen. Qua vormgeving doet de film jaren zeventig achtig aan, met warme bleke kleuren en retro lettertypes. Ziet er op Blu-ray prima uit. Ook het geluidspoor is dik in orde, met een mooie soundtrack van James Murphy (LCD Soundsystem).
De drie bonus items worden niet voor niets aangeduid met het verkleinwoord ‘featurette’: ze zijn extreem kort, wat opgerekte trailers met interviewfragmentjes. Intrigerende film.
Aanvullende informatie:
Verenigde Staten, 2010
Speelduur: 107 minuten
Regie en scenario: Noah Baumbach
Productie: Scott Rudin, Jennifer Jason Leigh
Camera: Harris Savides
Montage: Tim Streeto
Art direction: Ford Wheeler
Muziek: James Murphy
Met: Ben Stiller, Greta Gerwig, Rhys Ifans, Jennifer Jason Leigh
Extra’s: 3 featurettes (A behind the scene look at Greenberg, Greenberg loves Los Angeles, Noah Baumbach takes a novel approach
Beeld: 1080p HD 2,35:1
Geluid: DTS HD Master 5.1
Uitgave: Video/FilmExpress http://videofilm.expr.nl/vfe/
Website: http://www.filminfocus.com/focusfeatures/film/greenberg/
