Merken die terugkomen van weggeweest; het is in de hifi niet ongebruikelijk. Wat minder vaak - eigenlijk bijna nooit - voorkomt is dat het ‘nieuwe’ bedrijf wordt geleid door dezelfde eigenaar als voorheen, die ook nog eens het team van weleer weer grotendeels bij elkaar heeft weten te brengen. Maar dat is precies wat het Amerikaanse merk Audio Alchemy heeft gedaan. Of, zoals ze het zelf zeggen: “You’ve grown up, so have we.”
Begin jaren ’90 van de vorige eeuw - als je dat zó zegt lijkt het nóg langer geleden - was de cd als geluidsdrager op zijn absolute hoogtepunt. Het was ook de tijd dat Audio Alchemy, een klein Californisch bedrijf, de audiomarkt bestormde met compacte en uiterst betaalbare apparaatjes die zoals de merknaam deed vermoeden magische dingen deden met je geluidskwaliteit. Hun ‘DAC-in the box’ van 200 dollar en hun DTI Jitterfilter zijn misschien wel de bekendste producten, maar wie de Wikipedia pagina over het merk bezoekt vindt een hele lijst van producten, van versterkers tot kabels, en van loopwerken tot voedingen, die door oprichter Peter Madnick en zijn team zijn ontwikkeld.
Het idee achter het merk is altijd geweest om geweldige producten voor een zo laag mogelijke prijs te maken. Om dat te bereiken werden enerzijds de beste ingenieurs aangetrokken en anderzijds bijvoorbeeld alleen eenvoudige behuizingen gebruikt - waar de schoonheid dus écht van binnen zat. Maar dat niet alleen, om de prijs laag te houden werden kleine marges gehanteerd die alleen zouden werken als de producten in groten getale zouden worden verkocht. En hoewel dat op zich ook wel gebeurde bleek eind jaren ’90 dat het nobele streven tóch te weinig had opgeleverd. Peter Madnick en zijn team gingen, na het beëindigen van Audio Alchemy, ieder huns weegs om bij andere bedrijven in de hifi ‘grote dingen’ te gaan doen. Ook Peter Madnick bleef ontwerpen, onder andere voor Constellation Audio. Toen hij in 2013 in de gelegenheid was om het oude merk nieuw leven in te blazen riep hij zijn team van toen - waar hij al die jaren contact mee had gehouden - weer bij elkaar en werd begonnen aan een serie nieuwe producten waarvan het resultaat centraal staat in deze recensie, die om logistieke redenen overigens plaatsvond in de uitstekende luisterruimte van Audio Alchemy dealer Audiofile in ’s-Gravenmoer.
Wat zit er in?
Het eerste dat opvalt als ik de nieuwe DDP-1 voorversterker, PS-5 voeding, DPA-1 stereo eindversterker en DPA-1M monoblokken bekijk is de veel hogere afwerkingsgraad dan waaraan we dertig jaar geleden gewend zijn geraakt. De smalle, afgeronde fronten herinneren me nog wel aan de vormgeving van destijds, maar het geborstelde aluminium frontpaneel en de fraaie witte verlichting van nu geven een aanzienlijk luxueuzere uitstraling. De DDP-1 voorversterker is feitelijk vier apparaten in één: een analoge voorversterker, een uitgebreide da-converter mét anti-jitter functie en een hoofdtelefoonversterker. De analoge en digitale gedeeltes zijn intern met schotten van elkaar gescheiden. Vroeger kocht je daar vier verschillende kastjes van Audio Alchemy voor die samen een vergelijkbaar bedrag kostten.
Er zijn twee analoge single-ended RCA-ingangen en een gebalanceerde XLR ingang aanwezig, en ook een single ended en een gebalanceerde analoge uitgang. De ingebouwde da-converter is goed voorzien van ingangen. Twee optische (Toslink), twee coaxiale, AES/EBU, USB en zelfs I2S. Verder vind je op de achterzijde een micro-USB ingang voor software-updates, een 12V trigger uitgang om andere apparaten mee in- en uit te kunnen schakelen, een standaard 9V bus-ingang voor de meegeleverde voeding en een luxere DIN aansluiting voor de optionele Power Station PS-5 voeding. Aan de voorkant zit uiterst links de bronkeuze/menu knop. Daarnaast twee knoppen die je nodig hebt bij het bedienen van het menu, dan het uiterst informatieve en goed afleesbare display waarvan je in het menu de kleuren kunt omkeren, vervolgens de knop waarmee je kiest tussen de hoofdtelefoonversterker en de voorversterker, de mute-knop en de volumeknop. Uiterst rechts zit dan nog de hoofdtelefoonuitgang. Het display geeft behalve de volumestand ook informatie over je gekozen ingang, de bitrate van je digitale signaal, welk filter je gebruikt en of je de Resolutie Enhancement aan hebt staan.
Opmerkelijk is dat de gebruikte DAC-chip van Asahi Kasei Microdevices (AKM, een Japans klinkende naam, maar het bedrijf is gevestigd in San Diego) een maximale resolutie heeft van 32bit/218kHz en ‘slechts’ enkele DSD resolutie kan verwerken. Ik maak me daar overigens niet zo’n zorgen over omdat ik denk dat hogere resoluties sowieso weinig of niet worden gebruikt (en gebruikt zullen worden) omdat ze technisch gesproken meer problemen opleveren dan dat je er geluidswinst uit haalt, maar dat is een discussie voor een andere plaats en tijd… Het filter biedt acht standen: F1: Linear phase met steile filterflanken, F2: Linear phase met brede filterflanken, F3: Minimum fase met steile filterflanken en F4: Minimum fase met brede filterflanken (apodizing). En dan allemaal ook nog mét of zonder Resolution Enhancer, die de bitrate omhoog rekent. Over het algemeen prefereer ik de Minimum fase filters omdat die een ‘analoger’ geluid geven. Bij de luistersessie viel mijn keuze dan ook weinig verrassend op F4 mét Resolution Enhancement; het ‘apodizing’ filter dat de pre-ringing (het opslingeren van het signaal voor er geluid is, wat in de natuur niet voorkomt) elimineert en de naslingering ook nog eens minimaliseert. In deze stand kreeg het geluid een uiterst precieze maar heerlijke laid-back klank die veel extra ruimtelijke informatie gaf. Dat verschil was overduidelijk.
Heel gaaf is dat je per digitale ingang kunt instellen welke combinatie van filter en Resolution Enhancer je wil gebruiken. Gebruikers die de USB ingang willen gebruiken voor een Mac computer kunnen meteen aan de slag, Windows-gebruikers zullen eerst een driver moeten downloaden en installeren. De meegeleverde afstandsbediening, tenslotte, ligt goed in de hand en is logisch ingedeeld. Het schakelen tussen bronnen kan er ook mee en gaat gemakkelijker dan met de draaiknop op het front van de versterker, waar na het selecteren van de bron de keuze ook nog moet worden bevestigd door op de ‘enter’ knop te drukken. In de praktijk zul je echter meestal de afstandsbediening gebruiken.
De PS-5 voeding zorgt voor een betere stabilisatie en buffering, en voorziet de analoge en digitale delen van de DDP-1 apart van stroom. Behalve dat je je DDP-1 voorversterker er een aanzienlijke kwaliteitsboost mee geeft is er weinig over te zeggen, maar méér hoeft een voeding ook niet te doen, toch? De DPA-1 eindversterker weegt relatief weinig, en dat verraadt dat er voor de output-stage gebruik wordt gemaakt van een Klasse-D versterker. In dit geval een Hypex module van de hand van Bruno Putzeys. De input-stage is echter volledig klasse-A, waardoor klank en efficiëntie op de best mogelijke manier worden gecombineerd. Aan de achterzijde vind je de twee geïsoleerde paartjes luidsprekeraansluitingen en de analoge (single ended en gebalanceerde) analoge ingangen. Een geaarde euro netentree maakt een brede keuze aan netsnoeren mogelijk en daarboven zit de 12V trigger input.
Op de voorzijde zit centraal de (verzonken) aan/uit knop die aan weerszijden wordt geflankeerd door twee niet gemarkeerde drukknoppen en helemaal links en rechts een LED. Die LED’s geven clipping aan, mocht die optreden, de drukknoppen hoef je op de meest rechtse na feitelijk maar één keer te bedienen. De meest rechtse is de Mute functie die je eventueel kunt gebruiken als je andere luidsprekers wilt aansluiten met de versterker aan, wat ik overigens niet adviseer, en de knop links daarvan geeft een 6dB hogere Gain voor als je een voorversterker met een lage output gebruikt of de eindversterker rechtstreeks vanuit een computer aanstuurt. De knop direct links van de centrale aan/uit knop is de RCA ingangskeuzeschakelaar en met de knop links daarvan kies je XLR als ingang. De DPA-1M monoblokken zijn in feite hetzelfde opgebouwd als de stereo-versie maar hebben slechts een enkele analoge RCA en XLR ingang op de achterzijde. De DPA-1 levert 125 Watt aan 8 Ohm en 200 Watt aan 4 Ohm, de DPA-1M levert 325 Watt aan 8 Ohm en 400 Watt aan 4 Ohm, wat vreemd lijkt maar gebruikelijk is bij de toegepaste klasse-D modules.
