Het Engelse Music First Audio bouwt en verkoopt voornamelijk passieve voorversterkers en heeft slechts drie modellen in zijn portfolio. De producten zijn minimalistisch van opzet en ontdaan van allerlei basale luxe, zoals een IR-afstandbediening. Music First Audio heeft echter een bijzondere wijze van volumeregeling geïmplementeerd. In de kern is een product van Music First Audio niets anders dan een stappenschakelaar waarvan de contacten zijn verbonden met de aftakkingen van een hoogwaardige transformator. Tussen bron en eindtrap zit dus enkel een transformator. Dat is heel minimalistisch. Hoe werkt deze volumeregeling precies, en nog belangrijker, leidt deze afwijkende aanpak tot een onderscheidend goede weergave? In onze testruimte staat de Baby Classic Pre Amplifier, het goedkoopste model van Music First Audio. We gaan op onderzoek uit.
Music First Audio: geschiedenis
Drijvende kracht achter het Britse audiobedrijf Music First Audio, dat is gevestigd in Hastings (East Sussex), is J.G. Billington. Billington, die in 1986 een studie elektrotechniek succesvol heeft afgerond, is eerst werkzaam geweest in het familiebedrijf Stevens & Billington Ltd. dat zijn vader J.S. Billington in 1963 heeft opgericht. Stevens & Billington Ltd. is een kleine maar specialistische fabrikant van audiotransformatoren met klanten veelal in de professionele wereld. Na de afronding van zijn studie heeft Billington jr. het familiebedrijf in 1986 overgenomen.
In 2002 heeft Billington Music First Audio Ltd opgericht. Stevens & Billington Ltd. en Music First Audio Ltd. hebben de bouw en toepassing van zeer hoogwaardige transformatoren tot hun kernactiviteit gemaakt. Het aantal medewerkers is klein, maar intussen wel zeer hoog gespecialiseerd. In 2003 zag de eerste voorversterker van Music First Audio het levenslicht. Stevens & Billington maakt en verkoopt audiotransformatoren. De producten van Music First Audio zijn complete producten.
Music First Audio heeft een heel smal portfolio. Het bedrijf bouwt passieve voorversterkers en heeft ook een enkele MC Step Up Transformer in het portfolio. Een klant kan weliswaar kiezen uit drie verschillende modellen passieve voorversterkers maar voor alle andere audiocomponenten zal een klant naar elders moeten gaan. Beter één product op het hoogste niveau dan de aandacht verdelen over meerdere producten, aldus mogen we de bedrijfsfilosofie van Music First Audio de facto samenvatten.
Music First Audio: passieve voorversterker, of eigenlijk, verzwakker
Wat is eigenlijk nut en functie van een voorversterker, hetzij actief dan wel passief? Een voorversterker heeft slechts twee functies: 1. bron kiezen, en 2. volume van de aangesloten bronnen regelen (toonregeling laten we buiten beschouwing). Goed beschouwd is de versterkingsfunctie van een voorversterker naar de achtergrond verdwenen, al tientallen jaren geleden. Veel bronnen hebben een uitgangsniveau van 2 Volt en dit signaal hoeft absoluut niet versterkt te worden alvorens het naar een eindtrap wordt geleid. De meeste eindtrappen worden volledig of in elk geval te ver uitgestuurd bij een ingangsignaal van 2 Volt (vraag maar aan de buren). Het signaal dient dus juist verzwakt te worden voordat het aan de eindtrappen wordt aangeboden.
Een passieve voorversterker heeft een paar grote voordelen in vergelijking met een actieve voorversterker. Een actieve voorversterker heeft immers halfgeleiders en/of buizen, allerlei andere componenten en een voeding aan boord. Al deze onderdelen beïnvloeden het muzieksignaal door toevoeging van een meer of mindere mate van ruis en vervorming. In het beste geval is de beïnvloeding verwaarloosbaar of zeer gering, maar in de meeste gevallen is de beïnvloeding misschien dan wel acceptabel, maar intussen veelal wel meetbaar en waarneembaar.
Schrap dus alle actieve componenten en de voeding, want er hoeft toch niet versterkt te worden, en het enige dat overblijft zijn knoppen om een bron te kiezen en een volumeregelaar. De volumeregelaar is niets anders dan een regelbare verzwakker, die het ingangssignaal verzwakt. Overigens, we zijn gewend aan de term “voorversterker” maar in de kern zou “voorverzwakker” een betere term zijn. Alle voorversterkers verzwakken het aangeboden signaal. NB: een phono-versterker is wel degelijk een versterker met als functie het versterken van het relatief zwakke signaal van het draaitafelelement naar lijnniveau. Daarna wordt het signaal weer verzwakt want het volle lijnniveau kan dus niet zonder tussenkomst van een verzwakker naar de eindtrappen gezonden worden.
Heeft een passieve voorversterker/voorverzwakker ook nadelen? Ja, niet als het gaat om de klank, maar wel als het gaat om bedieningscomfort. De hoogte van het volume en de keuze van de bron kunnen niet met een IR-afstandbediening worden geregeld, in ieder geval niet bij de modellen van Music First Audio.
Volumeregeling vindt doorgaans plaats door het verdraaien van een potentiometer. Dat is een koolstofbaan (cirkelvormig of recht) met een sleepcontact. De plaats van het sleepcontact op de koolbaan bepaalt de hoeveelheid weerstand. Het gebruik van een dergelijk soort variabele weerstand heeft een aantal nadelen en dat is waar het gebruik van een transformator als volumeregelaar om de hoek komt kijken. Het is de moeite waard om even stil te staan bij de technische uitleg van Music First Audio.
Music First Audio: Transformer Volume Control (TVC)
Zoals gezegd, de eerste passieve voorversterkers gebruikten basale potentiometers voor volumeregeling. Vervolgens kwamen hoogwaardige weerstandsladders waarbij het niveau wordt geselecteerd via een draaischakelaar die op zijn beurt verschillende weerstandswaarden selecteert. Dit minimalistische ontwerp had ook forse nadelen omdat de meeste uitvoeringen last hebben van substantiële impedantie mismatches met bronnen of belastingen.
Als bijvoorbeeld een variabele weerstand (potentiometer) van 5 kOhm als volumeregelaar wordt gebruikt, moet de bron 5 kOhm aansturen en dat is een behoorlijk zware belasting. Als dit vervolgens wordt gecombineerd met een bronimpedantie van 1 kOhm, is de uitgangsimpedantie bij deze combinatie in het slechtste geval 1.500 Ohm bij -6 dB verzwakking, terwijl bij -20 dB verzwakking de uitgangsimpedantie nog steeds ongeveer 540 Ohm zou zijn. Tot overmaat van ramp wordt dit vervolgens gecombineerd met ongeveer een 1 nF belastingscapaciteit, zoals niet ongebruikelijk bij wat langere kabels. Dit leidt tot een verzwakking van 0,3 dB bij 20 kHz voor een verzwakking van 20 dB. In het slechtste geval loopt de verzwakking op tot 1 dB bij 20 kHz.
Als een resistieve volumeregelaar van 50 kOhm wordt gekozen, om de bron een gemakkelijkere belasting te bieden, moeten er ofwel aanzienlijk hogere niveaus van afrollen bij 20 kHz worden geaccepteerd of de belastingscapaciteit moet worden beperkt tot minder dan 100 pF. Een dergelijk niveau van capaciteit (100 pF) treedt al op bij een hoogwaardige interlink van slechts één meter en wordt al vaak overschreden door de ingangscapaciteit van veel versterkers. De resistieve volumeregeling die wordt gebruikt in passieve controle-eenheden moet dus een koers varen tussen de Scylla van een te hoge bronbelasting, hetgeen leidt tot verhoogde vervorming, en de Charybdis van een te hoge uitgangsimpedantie.
Een Transformer Volume Control (TVC) zoals geïmplementeerd door Music First Audio snijdt deze Gordiaanse knoop van tegenstrijdige vereisten naar eigen zeggen netjes weg. Door het gebruik van transformatoren bieden de passieve voorversterkers van Music First Audio alle voordelen van passieve voorversterking (geen afhankelijkheid van de kwaliteit van de voeding, geen extra ruis, geen kleuring) zonder de compromissen die gepaard gaan met traditionele passieve voorversterking (slechte impedantie matching, incompatibiliteit over een breed scala aan systemen en ongelijke frequentierespons).
“Een voor-, eind- dan wel geïntegreerde versterker is idealiter niet meer dan “een rechte draad met versterking” en we menen dat onze producten dit doel beter nastreven dan elke andere voorversterker,” aldus Music First Audio.
Niet helemaal onbelangrijk, het geheel ontbreken van actieve componenten heeft nog een voordeel: er is geen opwarmtijd, want er hoeft niets op te warmen. Voorts is de Baby Classic Pre Amplifier (en evenzo de andere twee modellen van Music First Audio) niet of nauwelijks gevoelig voor type of lengte van de signaalkabels. Het gebruik van lange kabels is geen probleem.
Tot zover theorie en techniek. In onze testruimte staat de Baby Classic Pre Amplifier. We bekijken hem even van dichtbij en sluiten hem aan. Daarna gaan we muziek luisteren.
